Bài 10 -CHIẾN DỊCH HỒ CHÍ MINH [Phần 2]
Bài 10
CHIẾN DỊCH HỒ CHÍ MINH
[Phần 2]
ĐỢT 2
Tại hướng Bắc
Do tiếp cận chiến trường
muộn hơn các đơn vị khác, phải đến 16 giờ chiều 27 tháng 4, Quân đoàn 1 - Quân
Giải phóng miền Nam Việt Nam mới đưa được những đơn vị chủ lực của mình bước
vào chiến đấu. Trên mũi tấn công chủ yếu, sư đoàn 320B - được tăng cường tiểu
đoàn xe tăng 66 của Lữ đoàn 202, một đại đội xe tăng độc lập, một tiểu đoàn
công binh công trình, một tiểu đoàn pháo 130 mm, có cụm pháo của lữ đoàn pháo
binh 45 (đoàn Tất Thắng) yểm hộ - đã tấn công chi khu Tân Uyên và sân bay Ông
Lĩnh, đánh thông đoạn phía đông đường 16, mở đường đột phá sâu vào trung tâm
Sài Gòn, tiến đến Bộ Tổng tham mưu Quân lực Việt Nam Cộng hòa, một trong năm mục
tiêu quan trọng nhất của chiến dịch. Một số trận đánh ác liệt nổ ra tại chi khu
quân sự Tân Uyên, ngã ba Bình Chuẩn, Thuần Giáo, Búng, Tân Hiệp. Tiểu đoàn bảo
an 316 Quân lực Việt Nam Cộng hòa và một trung đội cảnh sát dã chiến tại Tân
Uyên đã dựa vào công sự vững chắc, cầm cự được suốt đêm 27 tháng 4. Trên đường
tiến, Sư đoàn 320B chỉ để lại một số lực lượng đủ để cô lập các chốt chặn dọc
đường của các tiểu đoàn bảo an 317, 321, 346; còn các lực lượng chủ yếu đều
nhanh chóng vượt sông Sài Gòn, tiến vào nội đô. Đến sáng 28 tháng 4, viên tiểu
đoàn trưởng tiểu đoàn 316 và 35 binh sĩ Quân lực Việt Nam Cộng hòa còn sống sót
đã đầu hàng. Đường tấn công của Quân đoàn 1 - Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam
(đường 16) từ Tân Uyên qua Búng đến Lái Thiêu đã được mở thông.
Tại mũi thứ yếu, phát
hiện sư đoàn 312 Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam đang bao vây căn cứ Phú Lợi,
tiến công Lai Khê; tướng Lê Nguyên Vỹ, tư lệnh sư đoàn 5 Quân lực Việt Nam Cộng
hòa sử dụng chiến đoàn 7, có xe tăng yểm hộ cố giải tỏa đường 13 và 14, đồng thời
tăng cường cho cứ điểm An Lợi. Nhưng khi đoàn xe di chuyển đến khu vực Tam Giáo
thì rơi đúng vào mũi tấn công của chủ lực sư đoàn 312, có lữ đoàn xe tăng 202 (thiếu)
yểm hộ. Sau khi bị bắn cháy ba chiếc xe đi đầu, chiến đoàn 7 Quân lực Việt Nam
Cộng hòa đã bị tách khỏi chủ lực sư đoàn 5 ở Lai Khê và toàn bộ sư 5 cũng bị cô
lập ở phía Bắc Thủ Dầu Một. Trên đường vào nội đô, Quân đoàn 1 còn phải khắc phục
các bãi mìn, vật cản chống xe tăng, xe cơ giới, có chỗ rộng đến 100 m, dài hơn
200 m. Đến 15 giờ ngày 29 tháng 4, sau khi gỡ hết các mìn chống tăng, mở đường
vòng tránh và sử dụng tù binh dẫn đường, Quân đoàn 1 đã tập kết trước cứ điểm
Lái Thiêu và chỉ còn cách trung tâm Sài Gòn - Gia Định khoảng 15 km.
3 giờ sáng 30 tháng 4,
sư đoàn 320 tấn công đánh chiếm Lái Thiêu và Trung tâm huấn luyện quân sự Huỳnh
Văn Lương, bức hàng hơn 2000 sĩ quan, binh lính Quân lực Việt Nam Cộng hòa,
trong đó có viên chỉ huy trưởng trung tâm, trung tá Nguyễn Văn Hinh và trung tá
Nguyễn Thái Bình, chỉ huy trưởng chi khu Lái Thiêu. Trước nguy cơ bị tiêu diệt
và tan rã, ngày 29 tháng 4, chuẩn tướng Lê Nguyên Vỹ, tư lệnh thứ 19 của sư
đoàn 5 - Quân lực Việt Nam Cộng hòa đã tự sát trong căn cứ. Đại tá Nguyễn Mạnh
Tường, phó tư lệnh sư đoàn 5, tiểu khu trưởng Bình Dương, các viên trung đoàn
trưởng trung đoàn 7, 8, 9 đã kéo cờ trắng xin hàng. 10 giờ sáng 30 tháng 4, sư
đoàn 312 Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam đã đánh chiếm xong các căn cứ Lai
Khê, Bến Cát, Lái Thiêu. Cụm phòng thủ phía Bắc Sài Gòn của Quân lực Việt Nam Cộng
hòa tan vỡ.
Từ 9 giờ ngày 30 tháng
4, Quân đoàn 1 - Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam lần lượt đánh chiếm Bộ tư lệnh
thiết giáp, Bộ tư lệnh lục quân công xưởng, Tổng kho quân nhu, Tổng y viện Quân
lực Việt Nam Cộng hòa, căn cứ 31, căn cứ 60, quận lỵ Gò Vấp, Trung tâm truyền
tin điện tử; đánh tan cụm phòng thủ Bắc cầu Bình Triệu do các thiết đoàn 15,
18, 22 của Lữ đoàn 3 kỵ binh và 2 tiểu đoàn dù chốt giữ, thu 144 xe tăng, xe
thiết giáp, bắt hơn 1500 tù binh. Lúc 10 giờ 30 phút, sư đoàn 320B đánh chiếm Bộ
Tổng tham mưu Quân lực Việt Nam Cộng hòa, sư đoàn 312 đãnh chiếm trụ sở Bộ Quốc
phòng Việt Nam Cộng hòa. Những mục tiêu quan trọng cuối cùng trong nội đô Sài
Gòn được giao cho Quân đoàn 1 chiếm lĩnh đều được giải quyết trong ngày 30
tháng 4. Tại các mục tiêu quan trọng bị đánh chiếm như Bộ Tổng tham mưu Quân lực
Việt Nam Cộng hòa, Bộ Tư lệnh Hải quân Việt Nam Cộng hòa, Bộ Quốc phòng Việt
Nam Cộng hòa, Tổng nha Cảnh sát; Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam thu được rất
nhiều tài liệu cơ mật của các cơ quan này. Tất cả đều được giao cho Bộ tổng
tham mưu Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam và Công an Giải phóng miền Nam Việt
Nam quản lý, khai thác.
Tại hướng Tây Bắc
Đêm 28 tháng 4, Bộ Tư
lệnh Quân đoàn 3 Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam đã điều động Sư đoàn 320A
(thiếu) tiềm nhập vào khu vực Củ Chi bằng một cuộc hành quân bí mật ban đêm.
Đơn vị này được tăng cường một tiểu đoàn pháo 155 mm, một trung đoàn phòng
không. 5 giờ 30 phút sáng ngày 29 tháng 4, các đơn vị này bất ngờ nổ súng tấn
công căn cứ Đồng Dù, sở chỉ huy của Sư đoàn 25 - Quân lực Việt Nam Cộng hòa do
chuẩn tướng Lý Tòng Bá làm sư đoàn trưởng. Tại căn cứ này, tướng Bá nắm trong
tay hơn 3000 quân, 34 xe tăng, xe bọc thép, 4 khẩu pháo M107 175 mm, 4 khẩu 155
mm, 10 khẩu 105 mm để thực hiện ý đồ tử thủ đến cùng. Sau cuộc pháo kích kéo
dài 2 giờ đồng hồ, Sư đoàn 320A và các đơn vị phối thuộc tràn vào căn cứ Đồng
Dù. Lúc 8 giờ, ba chiếc xe tăng T-54 được phối thuộc cho sư đoàn 320A bị bắn
cháy tại cửa mở nhưng cũng đổi được ba chiếc M-48 của trung đoàn 10 thiết giáp
Quân lực Việt Nam Cộng hòa đóng tại căn cứ này. Lúc 9 giờ 30 phút, đại tá Nguyễn
Kim Tuấn và Ban Chỉ huy sư đoàn 320A điều trung đoàn 9 và 8 xe tăng còn lại của
tiểu đoàn thiết giáp từ lực lượng dự bị tiếp tục tăng cường cho trung đoàn 48 tấn
công dứt điểm căn cứ Đồng Dù. Đến 10 giờ 30 phút cùng ngày, các chốt kháng cự của
sư đoàn 25 - Quân lực Việt Nam Cộng hòa tại Đồng Dù lần lượt bị dập tắt. Quân lực
Việt Nam Cộng hòa điều trung đoàn 46 từ Trảng Bàng phản kích nhưng đã bị trung
đoàn 9 chặn đứng. 11 giờ cùng ngày, sư đoàn 320A hoàn thành việc đánh chiếm căn
cứ Đồng Dù. Chuẩn tướng tư lệnh sư đoàn 25 Lý Tòng Bá và đại tá sư đoàn phó Trần
Thăng Chức chạy trốn ra rừng cao su Bắc Hà nhưng đã bị du kích Củ Chi phục bắt.[66]
Và ngày này trở thành ngày kỷ niệm giải phóng Củ Chi
Căn cứ Đồng Dù thất thủ
làm cho phía sau tuyến phòng thủ vòng ngoài của Quân lực Việt Nam Cộng hòa từ Củ
Chi đến Gò Dầu Hạ bị hở sườn, hở lưng. Sư đoàn 316 tại Phước Mỹ, Phước Hiệp, Trảng
Bàng chuyển từ thế vây ép sang thế tấn công vào liên đoàn 32 biệt động quân, bắt
sống trung tá liên đoàn trưởng Lê Khải Toàn, đồng thời tiêu diệt các lực lượng
còn sót lại của sư đoàn 25 Quân lực Việt Nam Cộng hòa và lực lượng biệt động
quân trên đường số 1 và 2, chiếm chi khu Trảng Bàng, giải phóng hầu hết tỉnh
Tây Ninh. Sư đoàn 10 được tăng cường trung đoàn 64 (từ Sư đoàn 320A), trung
đoàn xe tăng 273, trung đoàn đặc công 198 đã chia thành 2 hướng và mở cuộc tấn
công từ Củ Chi vào Liên đoàn 9 biệt động quân và hai liên đoàn bảo an tại Hậu
Nghĩa, phát triển đến khu vực cầu Bông và chiếm cầu chỉ sau 50 phút giao chiến.
Mũi thứ hai của cánh quân này là trung đoàn 28 đánh chiếm cầu Sáng, thành Quan
Năm, quận lỵ Hóc Môn, quân trường Quang Trung, đến trưa ngày 29 đã có mặt tại
ngã tư Bà Quẹo; trung đoán Gia Định được tăng cường tiểu đoàn 195 gây thiệt hại
cho 1 đại đội biệt động quân ờ Tân Thới Thượng, tiến công các chi khu Xuân Thế
Thượng, Tân Thới Thất rồi phát triển ra quốc lộ 1, làm chủ Tham Lương. Tại khu
nhà máy dệt Vinatexco và ngã tư Bảy Hiền, Quân lực Việt Nam Cộng hòa sử dụng một
tiểu đoàn biệt động quân, một tiểu đoàn bảo an và một chi đoàn thiết giáp tổ chức
chống cự nhưng bị đánh tan lúc 19 giờ 30 phút cùng ngày sau ba đợt phản kích.
Cánh cửa phía Tây Bắc Sài Gòn đã được mở ra.
5 giờ 30 phút sáng 30
tháng 4, sau một trận pháo kích từ tất cả các cỡ súng lớn của quân đoàn, sư
đoàn 10 và hai đại đội xe tăng của trung đoàn thiết giáp 273 - Quân Giải phóng
miền Nam Việt Nam tấn công sân bay Tân Sơn Nhất, bộ tư lệnh thiết giáp, bộ tư lệnh
không quân và sở chỉ huy trung đoàn 5 không quân Quân lực Việt Nam Cộng hòa. Lữ
đoàn dù 4 (thiếu), một tiểu đoàn của liên đoàn bảo an 391 cùng hai đại đội quân
cảnh của Quân lực Việt Nam Cộng hòa lùi về phòng thủ tại khu vực cổng số 5 của
sân bay nhưng chỉ chống cự được hơn một giờ và tan rã sau hai đợt tập kích. Đến
10 giờ 30 phút, sư đoàn 10 với sự dẫn đầu của nữ biệt động Nguyễn Thị Trung
Tiên đã tiến vào sân bay Tân Sơn Nhất qua hai cổng 4, 5 và hầu như đã chiếm trọn
sân bay Tân Sơn Nhất, khu ra đa điều hành không lưu, Sở chỉ huy Sư đoàn 5 không
quân, Sở chỉ huy sư đoàn dù, bắt liên lạc với hai phái đoàn Việt Nam Dân chủ Cộng
hòa và Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam tại trại Davis.
Sư đoàn 320A tách trung đoàn 28 sang phối hợp với Quân đoàn 1 đánh chiếm Bộ Tổng
tham mưu Quân lực Việt Nam Cộng hòa, điều trung đoàn 64 có một đại đội xe tăng
K-63 (PT-85) đi kèm tiến về phía sau Dinh Độc Lập qua đường Lê Văn Duyệt và đường
Hồng Thập Tự còn trung đoàn 24 và 2 tiểu đoàn thuộc lữ đoàn xe tăng 273 thì phối
hợp với trung đoàn 48 sư đoàn 320B (Quân đoàn 1) đánh chiếm bộ tổng tham mưu Việt
Nam Cộng hòa. Khi các đơn vị này đến nơi thì các đơn vị phái đi trước của lữ
đoàn xe tăng 203 và trung đoàn 66 (sư đoàn 304) đã có mặt tại Dinh Độc Lập trước
đó 30 phút. Ngoài ra 2 trung đoàn 316 và 320 thì tiếp tục truy quét sư đoàn 25
Quân lực Việt Nam Cộng hòa, giải phóng Củ Chi, Hóc Môn và Tây Ninh.
Tại hướng Đông Bắc
Chướng ngại cuối cùng
đối với Quân đoàn 4 Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam trên đường tiến vào Sài
Gòn là khu phòng thủ Hố Nai - Long Bình - Tam Hiệp do nhữug lực lượng còn lại của
Sư đoàn 18, 2 tiểu đoàn còn lại của Lữ đoàn kỵ binh thiết giáp số 3 và Liên
đoàn bảo an 318 phòng thủ. Tại đây, tướng Lê Minh Đảo đã cho đào 4 lớp hào chống
tăng, đặt âm các xe tăng trong công sự, hình thành nhiều ổ đề kháng cố định và
cơ động. Để giải quyết nhanh cụm phòng thủ này, ngày 29 tháng 4, tướng Hoàng Cầm
một mặt sử dụng 1 trung đoàn của sư đoàn 341 và trung đoàn pháo binh 55 dùng hỏa
lực chế áp các cứ điểm phòng thủ của Quân lực Việt Nam Cộng hòa, mặt khác điều
2 trung đoàn 266 và 270 phối hợp với sư đoàn 6 vòng qua cụm chốt đánh chiếm sân
bay Biên Hoà, Sở chỉ huy Quân đoàn III - Quân lực Việt Nam Cộng hòa, Sở chỉ huy
sư đoàn 3 không quân, trận địa pháo Hốc Bà Thức và tổng kho Long Bình. 4 giờ
sáng ngày 30 tháng 4, Sư đoàn 7 (Quân đoàn 4) đã có mặt tại cầu cầu Ghềnh. Do cầu
yếu (trọng tải 12 tấn/lượt xe), toàn bộ xe tăng của Quân đoàn 4 phải di chuyển
qua cầu Xa lộ để vào Sài Gòn. Tại ngã ba Tam Hiệp, tướng Lê Minh Đảo cố gắng lập
một cụm chốt phòng ngự nhưng cũng bị đánh tan lúc 11 giờ trưa ngày 30 tháng 4.
12 giờ 30 phút, các đơn vị phái đi trước của trung đoàn 14, sư đoàn 7, Quân
đoàn 4 hội quân với trung đoàn 66, sư đoàn 304, Quân đoàn 2 tại Dinh Độc Lập
đúng lúc Tổng thống Dương Văn Minh đã đọc xong lời tuyên bố đầu hàng không điều
kiện trên Đài phát thanh Sài Gòn.
Tại hướng Tây Nam
Đêm 29 tháng 4, Sư
đoàn 9 đảm nhận mũi tấn công chủ yếu của đoàn 232 cùng với hai tiểu đoàn xe
tăng sau khi vượt qua các chướng ngại đồng lầy, sông nước tại Long An đã sử dụng
trung đoàn 1 đánh chiếm cầu Bà Lác, ngã năm Vĩnh Lộc, theo đường Lê Văn Duyệt tấn
công Bộ tư lệnh Biệt khu Thủ đô; trung đoàn 2 được tăng cường 7 xe tăng T-54,
16 xe bọc thép BTR-60, 2 xe M-113 hình thành mũi tấn công thứ hai vào Bộ tư lệnh
Biệt khu Thủ đô qua ngả An Ninh, Mỹ Hạnh. Trung đoàn 3 của sư đoàn này có 3 xe
tăng T-54, 6 xe BTR60 đã tiêu diệt sở chỉ huy liên đoàn 8 và tiểu đoàn quân 88
trên tuyến vành đai Đại Hàn; tiếp đó đánh tan tiểu đoàn bảo an 327 ở nam Vĩnh Lộc,
diệt chi khu Bà Hom, đánh chiếm trường đua Phú Thọ. Mặc dù bị hai phi đội A-37
của sư đoàn 4 - Không lực Việt Nam Cộng hòa từ Cần Thơ lên đánh bom trúng đội
hình đi đầu nhưng các đơn vị này vẫn vây chặt được Bộ Tư lệnh Biệt khu Thủ đô.
Không còn đường thoát, lúc 10 giờ 30 phút ngày 30 tháng 4, tướng Lâm Văn Phát,
tư lệnh Biệt khu Thủ đô đã dẫn các thuộc cấp ra đầu hàng và kêu gọi sĩ quan,
binh sĩ thuộc quyền hạ vũ khí, chấm dứt kháng cự.
Trong khi đó trung
đoàn 24 cùng đặc công diệt đồn Bình Hưng Đông, chiếm giữ cầu Nhị Thiên Đường, cầu
Chữ Y, bộ tư lệnh cảnh sát quốc gia. Trung đoàn 88 diệt chi khu Bà Hom, tiến
công đồn Ông Thìn, ngã ba An Phú, khu Nhà Bè. Trung đoàn 16 đánh chiếm ga An Lộc,
cầu Bình Điện. Sư đoàn 5 tấn công tiêu diệt và bức hàng toàn bộ sư đoàn 22 và
các liên đoàn biệt động quân của Quân lực Việt Nam Cộng hòa, cùng lực lượng địa
phương đánh chiếm thị xã Tân An, chi khu Thủ Thừa. Các đơn vị đặc công chiếm
các quận Tân Bình, Bình Chánh và khu Rừng Sát.
Tại hướng Đông Nam
Đây là hướng tấn công
chủ yếu của Quân đoàn 2 và đồng thời cũng là hướng phản kích quyết liệt nhất của
Quân lực Việt Nam Cộng hòa để mở đường máu thoát ra biển qua sông Lòng Tàu và
căn cứ hải quân Cát Lái. Vì vậy cuộc chiến ở khu vực này cũng diễn ra ác liệt
không kém các cuộc chiến tại hướng Đông, Bắc và Tây Bắc Sài Gòn. Sáng 28 tháng
4, những đơn vị còn lại của hai lữ đoàn thủy quân lục chiến và chiến đoàn 322
Quân lực Việt Nam Cộng hòa mới được điều từ lực lượng dự bị ra đã dùng hơn 20
tàu đổ bộ của hải quân bất ngờ mở cuộc phản kích vào lữ đoàn pháo binh 164 và Sở
chỉ huy sư đoàn 325. Trung đoàn pháo binh 84 (thuộc sư đoàn 325) và trung đoàn
cao xạ 824 (sư đoàn phòng không 673) đã lập tức dùng hoả lực pháo bắn thẳng phá
vỡ đội hình phản kích của Quân lực Việt Nam Cộng hòa, bắn chìm 7 tàu của Quân lực
Việt Nam Cộng hòa. Đến 15 giờ chiều 28 tháng 4, trung đoàn 101 (sư 325) đã tiếp
cận chiến trường, giành lại trận địa, đẩy các lực lượng phản kích của Quân lực
Việt Nam Cộng hòa lùi về Cát Lái. Sáng 29 tháng 4, Sư đoàn 304 Quân Giải phóng
tổ chức hai mũi đột kích vu hồi gồm trung đoàn 24, trung đoàn 9 và một đại đội
xe tăng của Lữ đoàn 203. Đến 10 giờ cùng ngày, các đơn vị này đã dập tắt các ổ
đề kháng của Quân lực Việt Nam Cộng hòa, làm chủ tình hình ở khu vực Nước Trong
và ngã ba đường 15.[73] Trưa 29 tháng 4, các tướng Hoàng Cầm (tư lệnh Quân đoàn
4) và Nguyễn Hữu An (tư lệnh Quân đoàn 2) đều nhận được mật lệnh của Bộ Chỉ huy
chiến dịch Hồ Chí Minh: "Tấn công vào nội đô Sài Gòn từ 16 giờ cùng
ngày"; sớm hơn sự kiến 12 giờ. 14 giờ chiều 29 tháng 4, Quân đoàn 2 đã
đánh chiếm các mục tiêu còn lại tại Nhơn Trạch, bến phà Cát Lái, khu kho hậu cần
Thành Tuy Hạ, vượt sông Đồng Nai đánh chiếm căn cứ hải quân Cát Lái.
Tối 29 tháng 4, lực lượng
đột kích sâu của Quân đoàn 2 đã sẵn sàng tiến quân từ Long Nha. Cụm quân này gồm
có lữ đoàn 203 tăng - thiết giáp đi đầu và giữa đội hình, trung đoàn 66 bộ binh
cơ giới (có hơn 50 xe ô tô chở quân), một đại đội bộ binh cơ giới của trung
đoàn 18 sử dụng xe thiết giáp V-100, tiểu đoàn 7 cao xạ (trung đoàn 284), một đại
đội tên lửa phòng không Strela-2 (Sam-7), tiểu đoàn 4 pháo binh (Lữ đoàn 164),
hai đại đội pháo 85 mm (trung đoàn 68, sư đoàn 304), một tiểu đoàn công binh và
hai đại đội cầu phà (Lữ đoàn công binh 219). Lực lượng đột kích sâu được lệnh bỏ
qua các ổ đề kháng lẻ của Quân lực Việt Nam Cộng hòa, để lại cho trung đoàn 18
(sư đoàn 325) hành quân theo sau giải quyết. Mục tiêu cuối cùng là tiến thẳng đến
Dinh Độc Lập.
Sáng 30 tháng 4, cụm đột
kích sâu nhanh chóng dập tắt các ổ đề kháng của Quân lực Việt Nam Cộng hòa tại
cầu Xa Lộ, Căn cứ Rạch Chiếc, căn cứ Nguyễn Huệ, Học viện Cảnh sát, cầu Sài
Gòn. Pháo binh Quân lực Việt Nam Cộng hòa trụ lại tại căn cứ Thủ Đức dùng hỏa lực
súng cối và súng chống tăng M-72 chặn đánh và chia cắt đội hình tiểu đoàn xe
tăng 5 (lữ đoàn 203). Một phân đội của lữ đoàn 203 liền kéo vào tiêu diệt nhóm
pháo binh này. Tại đây xe tăng 707 của lữ đoàn đã phải chiến đấu đến viên đạn
cuối cùng và người cuối cùng. Đến 9 giờ sáng 30 tháng 4, sau khi dồn bộ phận
còn lại của đối phương vào trong căn cứ Thủ Đức, tiểu đoàn 5 để lại cụm quân
này cho trung đoàn 18 (sư đoàn 325) xử lý và đuổi theo các đơn vị đi đầu lúc
này đã đến cầu Sài Gòn. Sau khi đánh tan sức kháng cự của 8 xe tăng có sự phối
hợp của 6 tàu chiến hải quân Quân lực Việt Nam Cộng hòa đậu tại Tân Cảng, cụm đột
kích sâu nhanh chóng vượt qua cầu Sài Gòn tiến vào đường Hồng Thập Tự, nhưng
cũng mất 4 xe tăng và tiểu đoàn trưởng Ngô Văn Nhã của lữ đoàn xe tăng 203 hi
sinh.
Sau khi tiêu diệt cụm
chốt cuối cùng của Quân lực Việt Nam Cộng hòa tại cầu Thị Nghè gồm 4 xe tăng và
6 lô cốt chỉ trong vòng 15 phút, tiểu đoàn xe tăng 1 (lữ đoàn 203) đã tiếp cận
cổng Dinh Độc Lập qua ngả Thảo Cầm Viên. Xe tăng 843 lao vào húc cánh cổng phụ
bên trái của dinh nhưng bị kẹt lại. Còn xe tăng 390 do Chính trị viên Đại đội
Vũ Đăng Toàn chỉ huy húc đổ cánh cổng chính và tiến vào sân Dinh Độc Lập. Đại đội
trưởng Bùi Quang Thận ra khỏi xe 843, lấy lá cờ trên xe của mình đem vào treo
lên cột cờ trên nóc Dinh Độc Lập lúc 11 giờ 30 phút.
Ít phút sau, đại úy Phạm
Xuân Thệ, trung đoàn phó trung đoàn 66 và hai đại đội bộ binh đã có mặt tại
Dinh Độc Lập. Toàn bộ nội các của chính quyền Việt Nam Cộng hòa có mặt tại dinh
lúc đó gồm: Tổng thống Dương Văn Minh, Phó tổng thống Nguyễn Văn Huyền, Thủ tướng
Vũ Văn Mẫu, Phó thủ tướng Bùi Tường Huân, Tổng trưởng Kinh tế Nguyễn Văn Hảo, Tổng
trưởng thông tin Lý Quý Chung, Tổng trưởng Thương mại và Kỹ nghệ Nguyễn Văn Diệp,
Tổng trưởng Tài chính Lê Quang Trường, Thứ trưởng thông tin Nguyễn Văn Ba, Thứ
trưởng quốc phòng Bùi Thế Dũng, Phụ tá tổng tham mưu trưởng Nguyễn Hữu Hạnh,
Chánh văn phòng Phủ thủ tướng Vũ trang Chiêm.[79] Tại đây, ông Dương Văn Minh
nói: "Chúng tôi chờ cách mạng đến để bàn giao chính quyền". Ông Phạm
Xuân Thệ tuyên bố: "Các ông chẳng còn gì để bàn giao, các ông phải đầu
hàng vô điều kiện". 11 giờ 45 phút 30 tháng 4 năm 1975, ông Phạm Xuân Thệ
và các sĩ quan dưới quyền đã đưa ông Dương Văn Minh ra đài phát thanh tuyên bố
đầu hàng vô điều kiện.
CÁC DIỄN
BIẾN CHÍNH TRỊ NGOẠI GIAO
Cho đến ngày 21 tháng
4, khi các tuyến phòng thủ Phan Rang và Xuân Lộc lần lượt sụp đổ, Nguyễn Văn
Thiệu đã từ chức và bay sang Đài Loan, nhường lại ghế Tổng thống Việt Nam Cộng
hòa cho Trần Văn Hương, người Pháp vẫn tin rằng họ có thể dàn xếp được một giải
pháp chính trị. Tại Paris, ông Jean Sauvagnargues, Bộ trưởng ngoại giao Cộng
hòa Pháp đã nhiều lần triệu kiến đại sứ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa Phạm Văn Ba
và Trưởng đoàn đại diện Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Nam Việt
Nam Võ Văn Sung đến trụ sở Bộ Ngoại giao để tham vấn và liên tiếp đưa ra các đề
nghị về một giải pháp chính trị. Phía Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền
Nam Việt Nam tuyên bố đàm phán chỉ bắt đầu khi chính quyền Nguyễn Văn Thiệu phải
ra đi. Phía Pháp đồng thuận và chuẩn bị phương án đưa Dương Văn Minh lên thay để
tạo điều kiện cho đàm phán được tiến hành. Tại Sài Gòn, ngay khi bắt đầu chiến
dịch di tản người Mỹ khỏi miền Nam, đại sứ Hoa Kỳ Martin cũng tìm gặp trao đổi
với đại sứ Pháp Jean Marie Merillon về khả năng mở ra một giải pháp chính trị.
Ngày 21 tháng 4, hai ông này đã gặp Nguyễn Văn Thiệu để bàn về việc đưa Dương
Văn Minh lên ghế tổng thống nhưng Nguyễn Văn Thiệu lại yêu cầu "làm đúng
Hiến pháp". Điều đó có nghĩa là Phó Tổng thống Trần Văn Hương sẽ lên thay.
Và cả hai vị đại sứ Hoa Kỳ và Pháp chấp nhận một giải pháp trung gian với chức
vụ thủ tướng được trao cho Dương Văn Minh. Mặc dù không thể lật ngược dược tình
huống nhưng việc chậm trễ khi đưa ông Dương Văn Minh lên ghế tổng thống đã
không cho các quan chức CIA ở Sài Gòn thêm bất cứ một cơ hội nào để thực hiện một
giải pháp thương lượng.
Trong lúc vội vã tìm
kiếm sự ủng hộ của "lực lượng thứ ba" để làm một giải pháp thương lượng,
ngày 28 tháng 4, ông Dương Văn Minh đã bổ nhiệm ông Triệu Quốc Mạnh là người được
phía Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam và Chính phủ Cách mạng lâm
thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam cài vào "lực lượng thứ ba" vào chức vụ
Giám đốc Cảnh sát Đô thành. Lấy cớ thực hiện ý định của tổng thống, ông Mạnh đã
giải tán các phòng cảnh sát đặc biệt, các bộ chỉ huy cảnh sát các quận và các tổ
chức cảnh sát ở cơ sở. Ông còn lệnh cho các đồn cảnh sát không được nổ súng và
cho phép các sĩ quan cảnh sát được về nhà để lo cho gia đình. Những hoạt động của
ông Triệu Quốc Mạnh đã vô hiệu hóa gần như toàn bộ lực lượng cảnh sát tại Sài
Gòn từ ngày 29 tháng 4.
19 giờ ngày 28 tháng
4, ngay sau khi tân tổng thống Dương Văn Minh vừa thu âm xong bản tuyên bố của
mình với yêu cầu cả hai bên ngưng bắn, thương lượng để bàn giao chính quyền thì
ông Vanussème, tùy viên quân sự và an ninh của Đại sứ quán Pháp tại Sài Gòn xuất
hiện. Ông này yêu cầu ngưng phát cuộn băng và đưa ra một đề nghị khiến ông
Dương Văn Minh cũng phải kinh ngạc vì sợ mình nghe nhầm. Đề nghị đó là: chính
quyền mới do ông Dương Văn Minh đứng đầu hãy ra tuyên bố chống Liên Xô và kêu gọi
Bắc Kinh can thiệp, ngăn chặn cộng sản Việt Nam tiến vào Sài Gòn. Ông ta nói có
những nguồn tin ở Washington, Paris và Bắc Kinh cho biết Trung Quốc không ủng hộ
một thắng lợi hoàn toàn của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam và
Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam. Vanusseme còn nói cứng:
"Trung Quốc sẽ vào và các ông sẽ đứng
vững". Tuy nhiên, do không biết thực hư ra sao nên ông Dương Văn Minh
đã lấy cớ không còn thời gian và Sài Gòn không có liên lạc trực tiếp với Bắc
Kinh để từ chối đề nghị của Vanussème. Sau khi Vanussème đi khỏi, Dương Văn
Minh tâm sự với mấy người thân hữu: "Mình
đã bỏ Pháp đi theo Mỹ, bây giờ nó lại xui mình đi theo Tàu. Thật là chán quá".
Vào lúc 19 giờ 30 phút
ngày 28 tháng 4, ông ra lệnh cho phát cuộn băng đã ghi âm với lời kêu gọi
"những người anh em ở phía bên kia ngừng bắn để thu xếp một giải pháp bàn
giao chính quyền" nhưng Đài phát thanh Hà Nội cũng như những đại diện của
Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt
Nam ở Paris vẫn chỉ có một yêu cầu là phía Việt Nam Cộng hòa phải đầu hàng
không điều kiện. Sau này, khi trả lời phỏng vấn của một số nhà báo tại Sài Gòn
về quyết định đầu hàng ngày 30 tháng 4 của mình, ông Dương Văn Minh cho rằng:
Sài Gòn và xã hội miền Nam đã mục ruỗng, nhất là càng về cuối thì tình hình
càng trở nên hỗn loạn, không sao kiểm soát được... Trước sức mạnh vũ bão của
Quân giải phóng, Quân lực Việt Nam Cộng hòa không còn đủ sức chống cự, chỉ có
quyết định đầu hàng không điều kiện là điều hợp thời duy nhất mà thôi. Tại Hội
nghị La Celle Saint Cloud, phái đoàn Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền
Nam Việt Nam tuyên bố: "Xây dựng miền Nam Việt Nam hòa bình, độc lập, hòa
hợp dân tộc, dân chủ, trung lập, tiến tới hòa bình thống nhất Tổ quốc" khi
được hỏi về chủ trương của họ sau khi Việt Nam Cộng hòa đầu hàng.
CÁC DIỄN
BIẾN TẠI ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG
Kế hoạch mật khu phá sản
Trong các diễn biến của
Cuộc Tổng tấn công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, Quân đoàn IV Việt Nam Cộng hòa
tại đồng bằng Sông Cửu Long là đơn vị ít chịu thiệt hại nhất. Ngay sau các cuộc
thất thủ tại Tây Nguyên, Huế - Đà Nẵng, theo lệnh của Bộ Tổng tham mưu Quân lực
Việt Nam Cộng hòa, tướng Nguyễn Khoa Nam, tư lệnh Quân đoàn đã hoàn chỉnh kế hoạch
lập "mật khu" để giữ đồng bằng sông Cửu Long làm căn cứ tiếp tục chống
cự nếu Sài Gòn thất thủ. Tướng Nam hy vọng với ba sư đoàn bộ binh 7, 9, 21 còn
tương đối nguyên vẹn trong tay, gần nửa triệu địa phương quân và phòng vệ dân sự,
cộng với các lực lượng còn sống sót rút từ các quân khu đã thất thủ về, ông ta
có thể lập được vành đai Alpha xung quanh thành phố Cần Thơ, trung tâm chỉ huy
của Quân đoàn. Trong trường hợp không giữ được Cần Thơ, tướng Nam còn có phương
án dựa vào tuyến biên giới Việt Nam - Campuchia với dãy núi Thất Sơn và các
vùng có đông tín đồ Phật giáo Hòa Hảo, có hàng trăm hang động hiểm trở để cầm cự
lâu dài và chờ thời cơ phản công. Trong tháng 4 năm 1975, một số công trình
kiên cố dự định sử dụng cho Bộ tổng tham mưu Quân lực Việt Nam Cộng hòa rút về
đây đã được xây dựng. Các tướng Lê Minh Đảo và Lê Văn Hưng cũng đặt nhiều hy vọng
vào kế hoạch này khi từ chối lời mời của tướng Nguyễn Hữu Hạnh đề nghị các ông
này quay về Sài Gòn hợp tác với tướng Dương Văn Minh.
Tuy nhiên, kế hoạch
này đã không thể thực hiện được do một số tướng tá cấp dưới đã bỏ chạy, bộ máy
chỉ huy của Quân đoàn IV đã rối loạn đến mức không thể điều khiển được các đơn
vị dưới quyền trong khi các lực lượng cách mạng đang ở thế áp đảo. Đến 10 giờ
ngày 30 tháng 4, (trước lúc khởi sự 4 giờ), viên chuẩn tướng tham mưu trưởng
quân đoàn và viên đại tá phụ trách an ninh chịu trách nhiệm giao nhiệm vụ cho
các cấp đã bỏ trốn cùng vợ con qua ngả sông Hậu ra biển. Cùng đi còn có viên
thiếu tá chánh văn phòng tiểu khu Phong Dinh. 18 giờ chiều 30 tháng 4, một số
thân hào, nhân sĩ Cần Thơ đã có mặt tại cổng tư dinh của tướng Lê Văn Hưng tại
Cần Thơ yêu cầu ông ta hãy vì dân chúng mà đừng ra lệnh phản công vì sợ rằng nếu
Quân lực Việt Nam Cộng hòa phản công, Cần Thơ sẽ bị pháo binh đối phương bắn
nát như An Lộc năm 1972. 18 giờ 45 phút chiều 30 tháng 4, tướng Nam điện cho tướng
Hưng thông báo việc ông ta đã cho phát cuộn băng lời kêu gọi của mình trên đài
phát thanh Cần Thơ. Nhưng việc này đã không được thực hiện do Đài phát thanh đã
bị một đơn vị biệt động Quân giải phóng do thiếu tá Hoàng Văn Thạch chỉ huy
giành quyền kiểm soát trước đó một giờ. Thay vào đó, cuốn băng ghi lại lời kêu
gọi đầu hàng của tướng Dương Văn Minh hồi 12 giờ trưa ngày 30 tháng 4 được phát
lên sóng của đài Cần Thơ. Chiều tối 30 tháng 4, tướng Lê Văn Hưng tự sát tại tư
dinh. Nửa đêm 30 tháng 4, tướng Nguyễn Khoa Nam ra lệnh dỡ bỏ các bản đồ, kế hoạch,
mật hiệu hành quân dưới tầng hầm của Sở chỉ huy Quân đoàn IV Quân lực Việt Nam
Cộng hòa và tự sát ngay trong phòng làm việc rạng sáng này 1 tháng 5 năm 1975.
Kế hoạch "mật khu" của Quân đoàn IV phá sản.
Từ 26 tháng 4 đến 2
tháng 5, các đơn vị Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam tại Quân khu 8 đã tổ chức
nhiều mũi tấn công vào các đơn vị Quân lực Việt Nam Cộng hòa tại đồng bằng sông
Cửu Long, phối hợp với sự nổi dậy của dân chúng trong vùng. Ngày 27 tháng 4, sư
đoàn 7 Quân lực Việt Nam Cộng hòa bị sư đoàn 8 Quân Giải phóng bao vây tại căn
cứ Đồng Tâm, chịu để mất thành phố Mỹ Tho cách đó khoảng vài dặm. Trong các
ngày 29 và 30 tháng 4, các tiểu khu Định Tường, Kiến Tường, Sa Đéc lần lượt bị
giành quyền kiểm soát bởi lực lượng vũ trang địa phương. Thậm chí Quân lực Việt
Nam Cộng hòa và chính quyền địa phương của họ tại tỉnh Gò Công đã hạ vũ khí đầu
hàng trước cuộc biểu tình của dân chúng chỉ có một đội tự vệ võ trang hỗ trợ.
Tại Khu 9, tình hình
cũng diễn biến rất nhanh chóng. Ngày 30 tháng 4, tại Bến Tre, ba tiểu đoàn bảo
an 401, 418 và 593 Quân lực Việt Nam Cộng hòa bị các tiểu đoàn địa phương 263
và 596 của Quân giải phóng miền Nam Việt Nam đánh thiệt hại nặng trong một cuộc
phản kích định chiếm lại chi khu Lương Qưới. Đến ngày 1 tháng 5, chính quyền
toàn tỉnh Bến Tre (Kiến Hoà) rơi vào tay các lực lượng cách mạng. Đêm 29 tháng
4, sư đoàn 4 (chủ lực khu 9) đã bao vây và giành quyền kiểm soát sân bay Trà
Nóc. Sư đoàn 4 không quân và tiểu đoàn bảo vệ sân bay không kháng cự và đầu
hàng tại chỗ. Đến chiều tối ngày 30 tháng 4, hầu hết các cứ điểm quan trọng còn
lại của Quân lực Việt Nam Cộng hòa trong vành đai Alpha như căn cứ Bình Thuỷ,
sân bay Lộ Tẻ, nha cảnh sát, Bộ tư lệnh Vùng chiến thuật IV, đài phát thanh,
dinh tỉnh trưởng Phong Dinh bị Quân Giải phóng giành quyền kiểm soát. Sáng 30
tháng 4, tại Vĩnh Long, trung đoàn 18 (sư đoàn 21, Quân lực Việt Nam Cộng hòa)
đầu hàng và tan rã tại chỗ. Viên đại tá tỉnh trưởng ra hàng sáng ngày 1 tháng
5. Tại Trà Vinh, 11 giờ ngày 30 tháng 4, viên tỉnh trưởng và hơn 100 binh lính
còn lại cũng hạ vũ khí đầu hàng. 11 giờ ngày 1 tháng 5, toàn bộ Quân lực Việt
Nam Cộng hòa tại Long Xuyên hạ vũ khí trước sức ép của trung đoàn 101 (sư đoàn
4 - chủ lực khu 9) có một tiểu đoàn thiết giáp M113 tăng cường. Tại Sóc Trăng,
ngày 30 tháng 4, bốn tiểu đoàn Phú Lợi 1, 2, 3, 4 của tỉnh đội Sóc Trăng lần lượt
giành quyền kiểm soát trại Lý Thường Liệt, sân bay Vọng Hoàn, chi khu Khánh
Hưng, khu Hoàng Diệu, Ty cảnh sát. Lúc 14 giờ cùng ngày, hơn 100 binh sĩ Quân lực
Việt Nam Cộng hòa tại dinh tỉnh trưởng kéo cờ trắng ra hàng. Tại Bạc Liêu, sáng
30 tháng 4, viên tỉnh trưởng và bộ máy chính quyền Việt Nam Cộng hòa tại đây đã
chấp nhận đầu hàng trước cuộc biểu tình của gần một vạn người dân trước tòa thị
chính Bạc Liêu. 22 giờ đêm 30 tháng 4, bốn tiểu đoàn chủ lực khu 9 (Quân Giải
phóng) đã giành quyền kiểm soát toàn bộ tỉnh Rạch Giá. 10 giờ 30 phút sáng ngày
1 tháng 5, các lực lượng vũ trang cách mạng địa phương đã làm chủ thị xã và
toàn tỉnh Cà Mau.
Đánh đuổi quân Khmer đỏ trên vùng
giáp biên giới
Tuy không nằm trong kế
hoạch chiến dịch Hồ Chí Minh nhưng các hoạt động đánh đuổi quân Khmer đỏ ra khỏi
các vùng đất liền Việt Nam ở Tây Nam Bộ bị họ lấn chiếm cũng là một trong các
hoạt động quân sự để chiến dịch này có được kết quả hoàn chỉnh, bảo vệ vững chắc
lãnh thổ vừa mới được thống nhất của Việt Nam.
Ngay sau khi Quân lực
Việt Nam Cộng hòa tại đồng bằng sông Cửu Long tan rã và đầu hàng Quân Giải
phóng miền Nam Việt Nam, từ ngày 3 đến ngày 12 tháng 5 năm 1975, chính quyền
Khmer đỏ đã lợi dụng "khoảng trống về quyền lực" tại các địa phương
trên khu vực biên giới giữa các tỉnh Hà Tiên, Châu Đốc của Việt Nam giáp với
các tỉnh Takeo và Campot của Campuchia, sử dụng quân chính quy mở các cuộc tấn
công lấn chiếm nhiều địa điểm của Việt Nam. Đặc biệt là khu vực Ba Chúc (huyện
Tri Tôn), Phú Cường, Phú Hiệp (huyện Tịnh Biên), thị xã Châu Đốc, huyện lỵ An
Phú; quân Khmer đỏ đã sát hại trên 500 thường dân Việt Nam, kể cả một số cựu
quân nhân Quân lực Việt Nam Cộng hòa đã buông súng, rời bỏ quân ngũ; bắn vào những
thường dân Việt Nam từ Campuchia chạy trốn khỏi chế độ Khmer đỏ về Việt Nam. Tại
Tây Ninh, quân Khmer đỏ cũng tấn công lấn chiếm nhiều địa điểm tại Xa Mát, Ta Nốt,
Lò Gò (huyện Tân Biên), Phước Thạnh, Phước Tân, (huyện Châu Thành), Cây Me, Mộc
Bài (huyện Bến Cầu) sát hại hàng trăm thường dân Việt Nam.
Song song với các chiến
dịch chiếm lại các đảo Phú Quốc, Thổ Chu, Polou Wai, quần đảo Nam Du trên Vịnh
Thái Lan, Bộ tư lệnh Quân khu 9 đã sử dụng sư đoàn 4 bộ binh được tăng cường
trung đoàn hải quân đánh bộ 101 từ Bộ tư lệnh hải quân mở cuộc phản công đẩy
lùi quân Khmer đỏ. Ngày 7 tháng 5, giải phóng Châu Đốc. Đến đầu tháng 6, các
đơn vị này đã giải phóng toàn bộ khu vực biên giới thuộc tỉnh An Giang bị quân
Khmer đỏ lấn chiếm; loại khỏi vòng chiến đấu một tiểu đoàn quân chính quy Khmer
đỏ, thu giữ một khẩu pháo 105 mm, hai khẩu súng cối 82 và 60 mm, tám đại liên
12,7 mm, hơn 40 súng bộ binh các loại. Sau khi giành lại chủ quyền lãnh thổ,
các đơn vị này đã tổ chức rào dây thép gai trên 40 km đường biên giới và bố trí
phòng thủ tại chỗ đề phòng quân Khmer đỏ tiếp tục lấn chiếm.
WIKIPEDIA
KẾT QUẢ
Chiến dịch Hồ Chí
Minh, chiến dịch quân sự lớn nhất của Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam trong
toàn bộ cuộc Chiến tranh Việt Nam đã kết thúc thắng lợi với sự tan rã hoàn toàn
của quân đội và chế độ Việt Nam Cộng hòa, toàn bộ lực lượng cố vấn quân sự còn
lại của Mỹ ở Việt Nam phải rút chạy. Kết quả của chiến dịch này là sự thống nhất,
độc lập, chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ trên đất liền, vùng trời, vùng biển của Việt
Nam sau hơn 100 năm bị nước ngoài xâm lược chiếm đóng và chia cắt.
Trong Chiến dịch Hồ
Chí Minh, Quân Giải phóng đã làm tan rã toàn bộ lực lượng chủ lực, địa phương,
cảnh sát thuộc Quân khu 3 của Quân lực Việt Nam Cộng hòa và lực lượng dự bị là
tàn quân của Quân đoàn 1 và 2 của Quân lực Việt Nam Cộng hòa rút về, tổng cộng
trên 45 vạn quân. Thu 500 khẩu pháo, hơn 400 xe tăng, xe thiết giáp, 800 máy
bay, 600 tàu chiến, 270.000 khẩu súng các loại, 3000 xe quân sự và toàn bộ kho
tàng.[97]
Trên phương tiện thông
tin đại chúng, sự kết thúc chiến dịch này được truyền đi bằng một bức điện từ
Bưu điện trung tâm Sài Gòn bởi một phóng viên UPI đến hơn 7500 máy teletype
trên toàn cầu:
"ZCZC VHAO 25 NXI
(stop) Hoả tốc… (stop) Sài Gòn-Chính phủ Sài Gòn đầu hàng. (stop) NTL 1131
Sáng"
Và một bức điện cụ thể
hơn sau đó 60 giây để xác nhận:
“ZCZ NNN (stop) Bản
tin… (stop) Hòa bình-30/4 (stop) của Alan Dawson - UPI (stop) Sài Gòn-30 tháng
4 (stop) Tổng thống Dương Văn Minh hôm nay ra thông báo Nam Việt Nam đầu hàng
và ra lệnh binh sĩ thuộc chính quyền ngừng chiến đấu. (stop) NTL 1132 Sáng. ”
— Alan Dawson
Đằng sau bức điện đơn
giản nhưng được cả thế giới quan tâm ấy là kết quả của một chiến dịch đã đặt dấu
chấm hết cho cuộc Chiến tranh Việt Nam; một cuộc chiến mà vì nó, đã làm hao hụt
hơn 360.000 quân nhân Mỹ, trong đó có 58.191 quân nhân chết; (chưa kể thương
vong của các đội quân đồng minh của Mỹ là Việt Nam Cộng hòa, Hàn Quốc, Úc, New
Zealand). Phía Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam có hơn khoảng 850.000 quân
nhân hy sinh, trong đó khoảng 200.000 người đến nay vẫn còn trong diện mất
tích, gần 600.000 quân nhân bị thương. Ngoài ra, gần 2 triệu dân thường Việt
Nam bị chết, hơn 2 triệu dân thường mang thương tật suốt đời, khoảng 2 triệu
người bị phơi nhiễm các loại hóa chất độc hại do Mỹ rải xuống.
Ảnh hưởng quốc tế sau đó
Quốc trưởng Vương quốc
Campuchia Norodom Sihanouk, Thủ tướng Chính phủ Vương quốc đoàn kết dân tộc
Campuchia Penn Nouth, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô Leonid Ilyich Brezhnev,
Bí thư thứ nhất Trung ương Đảng Cộng sản Cuba Fidel Castro, Chủ tịch Ủy ban
Trung ương Mặt trận Lào yêu nước Souphanouvong, Chủ tịch Đảng Cộng sản Trung Quốc
Mao Trạch Đông, Bí thư thứ nhất Đảng Lao động Anbani Enver Hoxha, Bí thư thứ nhất
Đảng Cộng sản Bungari Todor Zhivkov, Bí thư thứ nhất Đảng Công nhân Thống nhất
Ba Lan Edward Gierek, Bí thư thứ nhất Đảng Xã hội Thống nhất Đức Erich
Honecker, Bí thư thứ nhất Đảng Công nhân Xã hội chủ nghĩa Hunggari János Kádár,
Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Rumani Nicolae Ceauşescu, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản
Tiệp Khắc Gustáv Husák, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Mông Cổ Yumjaagiin
Tsedenbal, Bí thư thứ nhất Trung ương Đảng Lao động Triều Tiên, Chủ tịch nước Cộng
hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên Kim Nhật Thành... đã gửi điện chúc mừng Việt
Nam.
Bộ ngoại giao Thái
Lan, Ngoại trưởng Philippine, Quyền Thủ tướng Sri Lanka, Thủ tướng Thụy Điển,
Chủ tịch Tổ chức Giải phóng Palestin Yasser Arafat, Chủ tịch Algérie Houari
Boumédiènne, Tổng thống Tanzania Julius Nyerere, Tổng thống Bangladesh Sheikh
Mujibur Rahman, Phó thủ tướng kiêm bộ trưởng ngoại giao Ai Cập, Bộ trưởng thông
tin và truyền thông Ấn Độ, Đảng cộng sản Rumani, Pháp, Ý, Nhật Bản, Mỹ, Triều
Tiên,...có lời chúc mừng. Một số cuộc mít tinh được tổ chức ở một số nước
(Congo-Brazzaville, Jamaica...)
Chính phủ liên hiệp dân
tộc lâm thời Lào, chính phủ Thái Lan, Thụy Điển, Phần Lan, Ấn Độ, Đan Mạch,
Pakistan, Jamaica, Cyprus, Nigieria, Kuwait, Nhật Bản, Úc, Nepal, New Zealand,
Anh, Ý, Pháp, Bỉ, Canada... đã công nhận Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa
miền nam Việt Nam (nửa đầu tháng 5). Ấn Độ từ 15/5 lập quan hệ ngoại giao với
chính phủ cách mạng lâm thời. Ngày 18/5 Jordan công nhận Chính phủ lâm thời Cộng
hòa miền nam Việt Nam. Việt Nam Dân chủ cộng hòa thiết lập quan hệ ngoại giao với
Nepal, Mozambique, Mexico, Miến Điện (tháng 5).
Thượng nghị sĩ Michael
Mansfield, thủ lĩnh đảng Dân chủ tại Thượng viện Mỹ phát biểu: "Chúng ta cần
phải từ bỏ ý nghĩ chúng ta có thể là anh cả hoặc bố lớn của toàn thế giới còn lại...".
Thượng nghị sĩ George McGovern phát biểu: "Tôi cho rằng sự dính líu của
chúng ta ở Đông Dương là một sự tìm kiếm đáng ghê sợ trong chính sách của Mỹ
trong nhiều năm nay". Ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger cho rằng
"Tôi nghĩ rằng có lẽ việc đưa các lực lượng quân sự Mỹ vào là biện pháp giải
quyết tồi nhất vì điều đó có nghĩa là đưa một yếu tố ngoại lai vào".
Hạ viện Mỹ ngày 1/5 với 246 phiếu thuận 162 phiếu chống đã bác bỏ đề nghị chi
372 triệu USD của tổng thống dành cho di tản những người tị nạn ở Đông
Dương[103]. Ngày 11/5 khoảng 75.000 người Mỹ tổ chức míttinh tại một công viên
tại New York chào mừng thắng lợi của các nước Đông Dương. Trước đó ngày 4/5,
khoảng 500 người Mỹ tại Boston tổ chức mít tinh chào mừng thắng lợi của Việt
Nam.
Tại Campuchia, ngày
14/5 máy bay, tàu chiến Mỹ tại cảng Sihanoukville, ven biển Campuchia bị Quân
giải phóng Campuchia đánh thiệt hại gần 100 lính bị chết, thương, mất tích. Tại
Lào, ngày 9/5 hơn 5.000 học sinh, công nhân, viên chức biểu tình tại Viêng Chăn
tố cáo phe cực hữu, đòi cách chức các bộ trưởng, thứ trưởng phe cánh hữu.
Sisouk na Champassak từ chức Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, cùng các bộ trưởng, thứ
trưởng phe cánh hữu thân Mỹ, tướng Vàng Pao (tư lệnh quân khu 2), Phoui
Sananikone, cựu Chủ tịch Quốc hội... lần lượt chạy sang Thái Lan. Tại Thái Lan,
từ 14 đến 18/5, hàng vạn sinh viên đại học và nhân dân Băng Cốc biểu tình trước
Đại sứ quán Mỹ đòi rút lính Mỹ tại Thái Lan về nước
WIKIPEDIA
Nhận xét
Đăng nhận xét