BÙI GIÁNG VÀ CÔNG AN


BÙI GIÁNG 
VÀ CÔNG AN

Đến bây giờ thì ai cũng biết Bùi Giáng là ai. Trước 1975 thì ông cũng đã là người nổi tiếng. Cái " tiếng " là thi sĩ và những bài thơ của ông thì cũng có nhiều người biết tới, nhưng phải nói cái " tiếng " về những cơn điên của ông thì xem ra nhiều người biết đến hơn. Thậm chí có người không hề biết đến một câu thơ nào của tiên sinh cả mà khi nhắc đến Bùi quân đều thốt lên : " Ồ, nhà thơ điên ". Thế đấy. Trường hợp của Bùi Giáng phải nói là một trường hợp lạ lùng nhất trong toàn bộ lịch sử thi ca Việt Nam.

Trước 1975, dù tên tuổi ông mỗi khi nhắc đến, thì dường như trong làng văn thơ, những đồng nghiệp cũng như giới thưởng ngoạn đều có cảm giác như có một cái gì đó mặc định rằng ông là một. . .tài năng thi ca hiếm hoi ở. . .trên trời rớt xuống. Dù rằng chưa bao giờ có một phân tích nào cho ra đầu ra đũa về những trước tác của ông cả. Dường như thiên hạ cố tránh né nói về ông. Vậy mà không hiểu sao tôi có cảm giác, ai cũng...yêu Bùi Giáng. Như vậy có lạ không ? Còn nếu như bảo rằng sở dĩ mọi người...yêu Bùi quân thì sự yêu thích đó hoàn toàn có tính...phi văn học, có lẽ nó nằm ở chỗ về những câu chuyện " cà tửng " của ông, mà chuyện nào cũng có tính..." dzui dzẻ " để người nghe có thể phá ra cười trong sự ngạc nhiên đầy thuyết phục.

Cách lý giải này cũng mù mờ không kém . . .thơ ông. Vì lẽ. cũng có hằng khối kẻ điên loạn khác, cũng tiếng tăm như cồn, nhưng có được yêu thích như Bùi quân đâu.
Thôi, tạm gát qua chuyện dài hơi này đi, ở đây tôi chỉ muốn nói đến những giai thoại về Bùi Giáng. Phải nói thêm ở đây về một điều nghịch lý về " trung niên thi sĩ " là không hiểu sao kể từ khi Bùi tiên sinh qua đời thì nhà nước ta bật đèn xanh cho báo chí chính thống mở công suất ca ngợi Bùi quân và sự nghiệp thi ca của ông lên tít cung thang. Chứ trước kia, nghe nói trong đợt truy quét văn nghệ sĩ Sài gòn (mà danh sách phân loại có sự góp phần đắc lực của Lữ Phương ) thì cái tên Bùi Giáng cũng nằm trong " top of the line ". May mà nhờ điên khùng nên mới được " vờ " đi như thế. Còn như tác phẩm của ông dĩ nhiên cũng nằm trong danh sách " hàng quốc cấm " Vậy mà không hiểu sao, từ khi Bùi quân về bên kia thế giới thì hình như đảng ta lại cố tình cho " các loa báo chi " phát inh ỏi những bài viết ca ngợi Bùi quân, và kể cả báo Công An.

Mới hôm kia tờ Công An Nhân Dân lại đang thêm một bài về Bùi Giáng, không phải chuyện văn học mà là chuyện " gặp gỡ " Bùi trung niên. Tác giả cũng đã. .." ca " Bùi tiên sinh rất là...mùi. Cái anh công an này chắc đã quên vụ trước đây đã nhiều lần cho " tổ trinh sát " ập vào chùa Già Lam ở Bà Chiểu với ý định bắt Bùi quân trong đợt truy quét vừa nêu trên. Nhưng may mắn cho Bùi tiên sinh là cả tổ ba người đó đều có cảm tình đặc biệt với ông già điên đó nên đã. . .cho qua phà vụ bắt bớ, dù rằng có gặp mặt BG hẳn hoi. Hai anh trong tổ này sau đó ít lâu ra khỏi ngành ( không phải vì vụ này mà vì lấy vợ con cái trong gia đình sĩ quan chế độ cũ ) và chính một trong hai anh đã kể lại cho tôi nghe câu chuyện màn đột nhập chùa để bắt " đối tượng Bùi Giáng ".

. . . ." ....Sau khi lục soát hết trong chùa và khu vực xung quanh chùa Già Lam vẫn không thấy bóng dáng " ổng " đâu.." anh cựu công an trinh sát " ngày nào ( giờ đây là một tay buôn xe máy hàng Nhật ) vừa chậm rãi cầm ly bia lên và nốc một ngụm, đoạn anh đặt ly xuống rồi mĩm miệng cười, tiếp : "...ai có ngờ là tụi tui đi qua chỗ ổng...nằm tới ba bốn lần mà nào có thấy ổng đâu..hihi.." Tôi nôn nóng, hỏi: "...bộ ổng trốn hả ? Hơ..ơ..ý tui muốn nói là...ổng núp...tránh né, khi thấy mấy anh đang truy lùng, lục soát..? " Anh " công an cũ " này ngoác miệng cười rồi tiếp : " Trốn đâu mà trốn, không biết tự lúc nào, ổng đã đào ngoài vườn một...cái hố, . ..hơ..hổng phải giống như hầm trú ẩn mà ngày xưa các đồng chí ta dùng để. . .trốn hay nấp đâu nha. Mà đằng này là một cái hố vuông vức như một cái huyệt chưa lấp. Rồi ổng lót lá cây bên dưới, một chiếc chiếu lót lưng, một cái chiếu khác đắp trên người, và như thế ổng nằm thoải mái ngắm sao trời để đi vào giấc ngủ. Khi tụi tôi tới thì lúc đó ổng đang ngủ say như chết. "

Nghe tới đây tôi lại nôn nóng ngắt lời : " Rồi..rồi...ổng phản ứng ra sao khi bị mấy anh đánh thức bất ngờ ?. . .và. ..nhất là khi ổng thấy mấy anh là. . .công an, ổng có giật mình hoảng hốt gì hôn ? "

Người kể chuyện lại cười ra vẻ thích thú, gương mặt biểu lộ rõ ràng sức tự tin rằng câu chuyện của mình rất hấp dẫn người nghe. Điều này cho tôi nghĩ rằng tôi không phải là người đầu tiên được may mắn nghe anh kể lại " sự cố " này.

Cười xong anh tiếp : " Không, không có vụ hoảng hốt hay giật mình giật mẩy gì cả. Ổng tỉnh queo hỏi : ' Mấy anh là công an hả ? Kiếm tui có chuyện gì không ? ' làm cho tụi tôi cũng. . .chới với vì không chờ đợi một thứ phản ứng " lạ " nhất từ trước, khi một người dân bị công an đánh thức vào lúc nửa đêm." Tôi lại thúc , " ..rồi sao nữa ? " " rồi thì tụi tôi hỏi . . .hộ khẩu ông chứ còn gì nữa, chỉ cần không có hộ khẩu, không có đăng ký tạm trú là đủ lý do để bắt đi mút chỉ rồi. Anh lại còn hỏi đố tôi, vào thời điểm đó, từng ấy yếu tố đã quá đủ để. . .cấu thành tội phạm rồi, khỏi cần xét hay xử gì cả. Hứ...tòa với chả án.."

Tôi lại nôn nóng, " rồi ổng trả lời sao ? " Anh lại cười, lần này thì anh phá ra cười vang cả nhà : " Câu trả lời của ổng cũng..." lạ " nhất trong suốt thời gian làm. . .công an của tôi, ổng không trả lời trực tiếp câu hỏi của tụi tôi mà hỏi ngược lại : ' Ủa, ở dưới . . .lòng đất mà cũng phải có hộ khẩu sao ? ' Câu hỏi của ổng dĩ nhiên tụi tôi không thể trả lời được, dù rằng chúng tôi lúc ấy không cần phải trả lời. Tuy nhiên chính câu hỏi đó làm cả ba chúng tôi tự cảm thấy...mắc cỡ với chính mình. " Anh ngừng lại, nghiêm mặt, không cười nữa, nâng ly uống thêm một ngụm nữa rồi chậm rãi, lần này giọng nói ra chiều nghiêm trang : " Sau đó chúng tôi bỏ về, không bắt bớ gì cả, cả tổ ba người chúng tôi cùng đồng tình với nhau như thế. "

Và cũng theo lời anh cựu công an này thì, cả tổ trinh sát của anh đều " nhất trí " về làm báo cáo láo là không gặp đối tượng. Vậy mà, khoảng hai tháng sau, tưởng mọi chuyện đã qua đi, không ngờ " trên " lại giao cho tổ của mấy anh làm chuyện đó thêm một lần nữa, có nghĩa thực hiện lệnh bắt Bùi Giáng. Lần sau này họ cũng " gặp gỡ " Bùi quân vào lúc nữa đêm. Cũng ở ngoài vườn của khuôn viên chùa Già Lam, nhưng lần này không ở lòng đất nữa mà là đang mơ màng trên một chiếc võng được mắc toòng teng trên một cành cây cao. Và khi được hỏi hộ khẩu ổng lại đáp : " Ủa, ở trên cành cây mà cũng phải có hộ khẩu sao ? "

Anh kết thúc câu chuyện bằng một giọng đượm buồn : " Đó là lần cuối cùng chúng tôi được giao lệnh tìm bắt Bùi Giáng. Không biết có ai khác làm việc đó sau này không, nhưng ổng vẫn ung dung đi về, lang thang khắp phố phường mà không thấy bị bắt bớ gì cả. "

Nghe vậy, tôi ra vẻ. . .tài lanh đưa ra nhận định : " Hay là họ thấy ổng điên khùng như thế nên. ..tha cho ? " Anh bạn cựu công an cười ngất : " Anh thiệt ngây thơ, một khi mà họ đã muốn bắt ai, thì cho dù người đó có điên khùng hay tỉnh táo, già cả hay con nít, khỏe mạnh hay gần chết thì họ cũng bắt ráo trọi. Riêng trường hợp Bùi Giáng quả là một bí ẩn, cũng bí ẩn như cuộc đời và sự nghiệp của Bùi tiên sinh vậy. " Vừa dứt câu, anh bạn tôi tự rót đầy ly bia cho mình, rồi nâng ly, chẳng nói thêm tiếng nào, lần này anh uống cạn.




Nhận xét

Bài đăng phổ biến