HỒN BƯỚM MƠ TIÊN

HỒN BƯỚM MƠ TIÊN

Nhân dịp đầu xuân, vua Lê Thánh Tông ngự thăm nhà Thái học (Văn miếu), lúc về ghé qua chùa Ngọc Hà ở thôn Thanh Ngô gần đấy (1). 

 Tới nơi, vua thấy cảnh trí u nhã, hoa cỏ xanh tươi, lại nghe tiếng ni cô tụng kinh vang vang trong chùa. Giọng ni cô trong như nước suối, mà du dương uyển chuyển lạ thường, khiến người nghe dường như cũng phiêu diêu trong thế giới cực lạc. Nhà vua hứng tình, nguồn thơ lai láng, liền 
đề ngay lên vách chùa hai câu thơ : 

Tới nơi thấy cảnh thấy người
Tuy vui đạo Phật chưa nguôi lòng trần!

       Rồi nhà vua lấy hai câu ấy làm đầu đề, bắt các quan tùy tòng ngâm vịnh. Lúc ấy, Thân Nhân Trung, một trong hai vị phó soái của "Tao đàn nhị thập bát tú" có thơ vịnh như sau : 

Ngẫm sự truyền duyên khéo nực cười
Sắc không tuy bụi, hẫy lòng người. 
Chày kình một tiếng tan niềm tục, 
Hồn bướm ba canh lẳn sự đời. 
Bể ái ngàn trùng mong tát cạn, 
Nguồn ân muôn trượng dễ khơi vơi. 
Nào nào cực lạc là đâu tá? 
Cực lạc là đây chín rõ mười! 

 Vua trao bài thơ cho ni cô xem, ni cô chê hai câu "thực" thiếu ý cảnh và sửa lại rằng: 

Gió thông đưa kệ tan niềm tục
Hồn bướm mơ tiên lẳn sự đời

    Nhà vua khen hay, rồi đưa luôn ni cô về cung. Nhưng kiệu đi tới cửa Đại Hưng  (2) thi ni cô chợt biến mất. Lấy làm lạ, vua bèn sai dựng ở đó một cái lầu gọi là "Vọng tiên lâu" để lưu dấu người tiên. 

[st]
(1)Tức đền Ngọc Hà ở phố Nguyễn Khuyến (phố Sinh Từ của Hà Nội bây giờ)
(2)Chợ cửa Nam bây giờ