Kỳ 113 -LÊ LỢI BẤT NGỜ NAM TIẾN BẤT TRỌN Ổ GIẶC MINH
Kỳ 113
LÊ LỢI BẤT NGỜ NAM TIẾN
BẤT TRỌN Ổ GIẶC MINH
Thành quả của việc tạm hòa với giặc được đề cập trong kỳ trước là rất lớn.
Sau hơn một năm hòa hoãn, quân Lam Sơn từ chỗ bị vây khốn nơi núi Chí Linh, chịu
cảnh đói khát nay đã trở lại với một khí thế mạnh mẽ hơn. Giờ đây quân ta không
chỉ có nhiều lương thực, khí cụ mà còn đông đảo hơn trước. Bằng sự tự tin và
tinh thần quyết chiến cao độ, quân Lam Sơn tiếp tục con đường chiến đấu của
mình.
Bấy giờ là năm 1424, tại nước Minh có sự thay đổi lớn. Minh Thành Tổ
Chu Đệ trong lần thứ 5 thân chinh đánh Mông Cổ, đã không thể hóa giải được chiến
lược của quân Ngõa Lạt Mông Cổ dưới sự chỉ huy của thủ lĩnh Arughtai. Quân Ngõa
Lạt luôn tích cực tấn công biên giới nước Minh, cướp bóc và tiêu hao lực lượng
nước Minh dần dần. Nhưng khi quân Minh điều động lực lượng lớn tấn công, quân
Ngõa Lạt lại rút lui về thảo nguyên, tránh giao chiến, chờ cho quân Minh kiệt sức
trong cuộc rượt đuổi phải tự lui binh. Với lực lượng hầu như thuần kỵ binh,
quân Ngõa Lạt luôn giành lợi thế tuyệt đối trong các cuộc rượt đuổi trên thảo
nguyên bao la. Chu Đệ lúc này đã già yếu, mệt mỏi vì cuộc hành quân bắc tiến cực
nhọc và vô vọng, chết ở sông Du Mộc. Quân tướng nước Minh giữ kín tin Chu Đệ chết,
rút về đến Bắc Kinh mới cho phát tang. Thái tử Chu Cao Sí lên nối ngôi, tức vua
Minh Nhân Tông.
Trước đây, vì sự độc đoán của Chu Đệ, quan tướng nước Minh chỉ dám răm
rắp theo lệnh. Nước Minh càng lúc càng sa lầy tại Đại Việt. Nay bạo chúa đã chết,
nhà vua mới lên ngôi, trong triều đình nước Minh liền có những bàn luận sôi nổi
việc nên bỏ hay cố thực hiện cái gọi là "giữ đất An Nam" (cách gọi nước
ta của phương bắc thời xưa). Rõ ràng tình hình nước Minh thời bấy giờ không hề
dư dả binh lực và các nguồn lực khác nữa cho cùng lúc hai mặt bắc phía bắc và
phía nam. Thêm nữa, mặt trận phía bắc chống Mông Cổ đối với nước Minh là mặt trận
có tầm quan trọng hơn việc đàn áp các cuộc khởi nghĩa ở Đại Việt rất nhiều, nó
có thể can hệ đến sự tồn vong của đế chế Minh.
Minh Nhân Tông Chu Cao Sí phân vân không quyết định được, vì ngoài vấn
đề cân nhắc lợi hại, việc rút quân khỏi nước ta sẽ là một sự thừa nhận thất bại,
một đòn giáng mạnh vào thể diện của Minh triều. Vua Minh cho triệu Công bộ thượng
thư Hoàng Phúc bấy giờ kiêm chức Bố chính, Án sát ti tại An Nam về hỏi ý kiến.
Hoàng Phúc tâu rằng: “Nếu được người giỏi phủ ngự An Nam, thì có thể giữ
được vô sự”. Vua Minh cho lời ấy là phải. Hoàng Phúc được cho lưu lại nước
Minh, tham mưu bên cạnh vua mới. Binh bộ thượng thư Trần Hiệp lên thay Phúc nắm
quyền hai ti Bố chính, Án sát trong bộ máy đô độ giặc Minh tại nước ta.
Nước Minh vẫn chưa từ bỏ việc chiếm đóng Đại Việt, nhưng bắt đầu có
thái độ mong muốn hòa hợp dân tộc, nới lỏng sự bóc lột, đồng hóa dân tộc một
cách dần dần, ôn hòa hơn.
Tuy nhiên lúc này vua Minh lại được tin Trần Trí đã thất bại trong kế
hoạch chiêu dụ Lê Lợi, bèn xuống chiếu trách hỏi. Trí tâu lên rằng: “Giặc
Lê Lợi chạy trốn sang Lão Qua, bị Lão Qua đuổi bèn quay về huyện Côi, châu Ninh
Hoá [tức Ninh Bình ngày nay]. Quan quân tiến đánh, viên Đầu mục nguỵ là bọn Phạm
Ngưỡng đem trai, gái 1.600 người ra hàng. Lê Lợi tuy nói rằng sẽ đưa hơn 480
nam nữ ra hàng, nhưng rồi dừng lại tại huyện Nga Lạc, phủ Thanh Hoá; lại nghe rằng
vẫn không ngừng tiếp tục tạo khí giới. Dối trá như vậy, đáng mang quân đánh dẹp.”
Minh Nhân Tông nhận được thư tâu, lại xuống chiếu căn dặn bọn Trần
Trí: “Ngươi hãy ước tính mưu kế giặc, trù hoạch đúng nên tiến hay chưa?
Nhưng ta nghe rằng nguyên nhân gây ra bọn giặc này, do quan ty nhũng nhiễu áp bức,
bọn chúng cùng quẫn bất đắc dĩ gây ra như vậy. Nay dùng phép đại xá để thiên hạ
cùng đổi mới, đối với Giao Chỉ lại càng tăng thêm sự khoan tuất. Nếu trong muôn
một, lương tâm bọn giặc này chưa mất hết, chúng có thể suy nghĩ sửa đổi. Nay nếu
quan quân chưa tiến, thì mang thư đến chiêu dụ, sẽ không hỏi đến lỗi xưa, lệnh
cho về đất cũ an cư lạc nghiệp. Nếu bọn này chấp mê không chịu ra, vẫn tiếp tục
hành động như trước, thì hãy tâu đầy đủ sự thực, để có cách khu xử khác. Nếu
quan quân đã tiến, thế không thể dừng lại, phải hết sức cẩn thận. Giặc âm mưu
quỷ quyệt, dựa vào chổ hiểm đặt phục binh, hãy sử dụng thám thính đằng xa để
không lầm vào kế giặc. Lúc hành quân, phải ước thúc quân lính, đừng nhiễu hại
nhân dân.”(theo Minh Thực Lục)
Vua mới của nước Minh vẫn nuôi hy vọng chiêu dụ Lê Lợi, bất đắc dĩ mới
dùng binh tiến đánh. Trong chiếu chỉ, Minh Nhân Tông đã có ý trách móc bọn quan
lại đô hộ hà hiếp dân ta nên dẫn đến việc phản kháng. Vua Minh lại hạ lệnh cho
đình chỉ việc khai thác vàng bạc ở nước ta chuyển về nước, mong rằng có thể thu
phục được nhân tâm. Thái độ của vua Minh Nhân Tông đối với người Việt so với
Minh Thành Tổ Chu Đệ rõ ràng là nhân đạo hơn.
Nhưng vì đứng ở vị thế một vị vua phương bắc, Minh Nhân Tông không thể
nào có được sự thấu hiểu với nhân dân ta, càng không thể hành động vì nguyện vọng,
lợi ích của dân Việt. Vua Minh vẫn có mục tiêu là duy trì sự thống trị của nước
Minh đối với nước ta, và sẵn sàng dùng vũ lực để đàn áp các cuộc khởi
nghĩa.
Tháng 10.1424, trong lúc tướng lĩnh nước Minh còn đang do dự thì Bình Định
vương Lê Lợi đã chủ động ra tay đánh trước. Lê Lợi cho họp tướng sĩ, thảo luận
về sách lược tiến thủ. Tướng Nguyễn Chích, bấy giờ giữ chức Thiếu úy, thưa rằng: “Nghệ
An là nơi hiểm yếu, đất rộng người đông. Tôi đã từng qua lại Nghệ An, nên rất
thông thuộc đường đất. Nay ta nên trước hãy nên đánh lấy Trà Long, chiếm giữ
bình định cho được Nghệ An để làm chỗ đất đứng chân, rồi dựa vào đấy mà lấy tiền
tài sức lực. Sau sẽ quay cờ trẩy ra Đông Đô thì có thể tính xong được việc dẹp
yên thiên hạ”.
Nghệ An thời bấy giờ ở xa thủ phủ Đông Quan hơn Thanh Hóa, binh lực
quân Minh ở đây mỏng và yếu hơn. Người Minh chỉ mới thành lập lại được bộ máy
đô độ từ năm 1414. Dân xứ Nghệ trước theo nhà Hậu Trần rất đông đảo, bị quân
Minh đàn áp đẫm máu. Những người dân còn lại vẫn mang nặng lòng thù hận quân
Minh tàn ngược, lại khổ sở cùng cực vì ách đô hộ, ngày ngày cầu mong có dịp đứng
lên đánh đuổi giặc. Lê Lợi nghe qua lời Nguyễn Chích, khen là phải. Trước tiên
muốn tiến xuống Nghệ An, Bình Định vương cho quân đánh thành Đa Căng (thuộc xã
Thọ Nguyên, Thọ Xuân, Thanh Hóa) để đẩy chiến tuyến giữa ta và địch lùi về phía
đông, khai thông đường tiến quân xuống phía nam, giúp hạn chế nguy cơ bị đánh tập
hậu khi chuyển quân.
Thành Đa Căng do ngụy quan Lương Nhữ Hốt, giữ chức Tham chính chỉ huy.
Với chiến thuật hành quân bí mật quen thuộc, Lê Lợi đem tượng binh, bộ binh tập
kích thành Đa Căng dữ dội, Lương Nhữ Hốt thua trận chớp nhoáng, một thân bỏ chạy.
Quân Lam Sơn giết và bắt được gần như toàn bộ lực lượng giặc tại Đa Căng, thu
được khí giới, lương thực rất nhiều. Lê Lợi cho đốt hết thành lũy của giặc. Tướng
Minh là Đô chỉ huy sứ Nguyễn Hoa Anh đem quân đến cứu viện cho Lương Nhữ Hốt, đến
nơi thì thành đã bị quân Lam Sơn đánh hạ rồi. Quân ta thừa thế tiến đánh luôn
Nguyễn Hoa Anh, cả phá được giặc. Hoa Anh thua chạy về thành Tây Đô. Hai trận
thắng liên tiếp, quân Lam Sơn bắt được vợ con của quân Minh rất nhiều, Lê Lợi đều
cho thả hết.
Nghĩa quân Lam Sơn theo kế hoạch đã định trước, tiến quân về hướng châu
Trà Lân, phủ Nghệ An. Tin tức thành Đa Căng bị hạ, quân Lam Sơn nam tiến khiến
cho tướng lĩnh nước Minh rất lo lắng và gấp rút tìm biện pháp đối phó lại.
Quốc Huy
Nhận xét
Đăng nhận xét