VIẾT “TỰ SƯỚNG”, “LỘ HÀNG” LÀM VẨN ĐỤC HAY PHÁT TRIỂN TIẾNG VIỆT?
VIẾT “TỰ SƯỚNG”, “LỘ HÀNG”
LÀM VẨN ĐỤC
LÀM VẨN ĐỤC
HAY PHÁT TRIỂN TIẾNG VIỆT?
"Chụp hình tự sướng là cụm từ làm vẩn
đục và nhơ nhuốc tiếng Việt nhất từ trước đến nay", "Truyền
thông xài từ lộ hàng thì đúng là sỉ nhục phụ nữ"...
Đó
là bức xúc của hai bạn N.T.K. và Trần Minh Phương khi nói về những từ mới xuất
hiện vài năm gần đây và được (hay bị?) không ít cây bút thể hiện trên nhiều phương
tiện truyền thông.
Và
hai ý kiến này được nhiều người bấm quan tâm nhiều nhất sau khi đọc bài Trên "trên cả tuyệt vời" là bá đạo?
Bạn
Bá Tánh sau khi bấm nút quan tâm đã nêu một ví dụ "vẩn đục" cụ
thể: Tôi đồng tình với N.T.K. về cụm từ này. Ví dụ có một lần trong
một hội nghị, có báo đăng ảnh tổng thống Hoa Kỳ dùng điện
thoại di động của mình để tự chụp một bức ảnh cùng nữ thủ
tướng Đức ngồi kế bên bằng cụm từ "Tổng thống Mỹ tự sướng
với thủ tướng Đức ".
Không
chỉ vậy, nhiều bạn đọc còn nêu ra hàng loạt từ mà có lẽ chúng ta không ai
không từng đọc nó ở đâu đó. Như bạn Trần Minh Phương đã dị ứng với những từ
"thiếu đói", "khát cháy" và cho đó là "sai be
bét".
Minh
Phương lý luận: "Thiếu đói là no vậy cần gì giúp, khát cháy mong muốn cho
cháy hay sao. Tui chỉ mong khi viết một từ nào không hiểu hãy tra tự điển
để tiếng Việt được đẹp và trong sáng. Đỉnh cao của phức tạp là sự đơn giản
mà".
Có
bạn không chịu từ "cọ xát, phối kết hợp" trên báo chí
vì theo bạn Trung Phát, "từ cọ xát để mô tả
việc các đội thi đấu tranh tài; từ "phối kết hợp" để
thay thế cho việc làm hợp tác, phối hợp, hoặc kết hợp hoặc giao
lưu... tối nghĩa và không nói đúng bàn chất của sự việc, thậm chí người
đọc có thể nghĩ không hay theo nghĩa đen".
Bạn
Trực Ngôn thì nêu ra một dẫn chứng mà theo bạn là buồn cười: "Ngư cụ dùng
để chỉ chung những dụng cụ đánh bắt của ngư dân là đủ nghĩa cũng như nông cụ
dùng chỉ chung những dụng cụ của nhà nông vậy. Nay có cây bút
dùng "Ngư lưới cụ" nghe thật buồn cười. Vậy có nên sửa nông
cụ thành "nông cuốc cụ" hay "nông cày cụ" không? Lại nữa,
chữ "tặc" cũng được lai ghép tùy tiện thành cát tặc, vàng tặc, đinh tặc,
cẩu tặc... theo kiểu nửa ta nửa Tàu".
Có
bạn như hai bạn Thanh Tùng, Ngọc Nga thì cho rằng việc sai này không
chỉ ở truyền thông mà cả ở các văn bản cơ quan nhà nước với ví dụ: "đồng
đôla, đồng yen, VN đồng. Tại sao dùng từ như thế chứ. Đây là đơn vị tiền tệ của mỗi
quốc gia: Mỹ là đôla, Nhật là yen, Việt Nam là đồng... Vậy đồng đôla, đồng
yen là đơn vị tiền tệ của nước nào? Có tiền nước nào gọi là "đồng"
đâu mà xài VN đồng (có lẽ bắt chước đôla Mỹ)? Không lẽ có US đồng, Japan đồng?!".
Lĩnh
vực văn hóa văn nghệ, thể thao có lẽ có nhiều từ bị "thắc mắc" nhất.
Bạn Hồ An "không thể hiểu nổi " từ "phim bom
tấn", bạn Linh không hiểu "vận động viên dự thi cử tạ gọi là đô cử,
đô cử là gì?"; bạn LeQuang thắc mắc "Tại sao gom rác lại không gọi là
tập trung mà gọi tập kết? Không gọi là giải tỏa mặt bằng, mà gọi là giải
phóng?"; bạn Lý Kim Thuận "nghe hoài ở các chương trình truyền hình,
phát thanh viên đọc "a còng gờ meo chấm côm" , không biết là tiếng
gì?"...
Cũng
trong lĩnh vực này, một hiện tượng mà nhiều bạn dị ứng mạnh khi lạm dụng tiếng
nước ngoài "cho nó sang chảnh" (Thu Sang) như "tại sao không
dùng đường dây nóng, máy quay bay, tự chụp thay vì hotline, flycam,
selfie...
Những
ý kiến này kêu gọi "Trước hết các cơ quan thông tin, báo chí hãy làm
gương. Hãy bỏ game show, hot line, hot boy, hot girl, shownbiz, tuổi teen,
scandal... Tiếng Việt bị tiếng nước ngoài đè bẹp bởi nhiều cây bút tưởng
như vậy là bản lĩnh thời đại!... Đừng lạm dụng ngoại ngữ nữa".
"Không thể ôm khư khư quy chuẩn xưa phán xét tiếng Việt ngày
nay"
Đó
là ý kiến của bạn Vũ Hoàn khi cho rằng khẳng định "Bản thân ngôn ngữ luôn
trải qua quá trình biến đổi không ngừng. Những biến đổi đó không mang tính chủ
quan hay ngẫu nhiên mà phản ánh sự thay đổi về quan niệm, nhận thức và văn
hóa của dân tộc. Ta không thể ôm khư khư những quy chuẩn thời xưa, yêu cầu
giữ gìn sự trong sáng mà phán xét tiếng Việt ngày nay được. Lỗ Tấn đã nói:
Trên đời làm gì có đường, người ta đi riết thì thành đường thôi'.
Mặc
dù không nhiều nhưng cũng không hiếm bạn đọc lại ủng hộ những từ mới lạ mà
truyền thông hay dùng gần đây như bạn Vũ Hoàn. Chẳng hạn bạn Khắc Sơn nêu
"Việt Nam ta nằm trong vùng giao lưu văn hóa đã Việt hóa nhiều từ
nên chấp nhận và nó làm cho tiếng Việt phong phú đa dạng và phát triển".
Bạn
Hoàng Hạ còn nói cụ thể hơn: "Có những từ Việt Nam mình không có mà không
dùng tiếng nước ngoài thì dùng gì bây giờ, như xà bông, calwalk...? Hoặc
ngôn ngữ vốn phát triển, có những từ không chính thức hôm nay sẽ được xã hội chấp
nhận để trở thành từ chính thức như "cây" (trước 1975 không ai gọi
cây mà gọi lượng (vàng), ma lanh vốn là từ tiếng Pháp (malin: lém lỉnh, láu cá)
bây giờ ai chẳng xài, ai chẳng hiểu...".
M.D.
tổng hợp
Nhận xét
Đăng nhận xét