SGK TIẾNG VIỆT LỚP 2 CÓ PHẢI SAI NGỮ PHÁP, DIỄN ĐẠT?
SGK TIẾNG VIỆT LỚP 2
CÓ PHẢI SAI NGỮ PHÁP, DIỄN ĐẠT?
Mới đây, Báo Tuổi Trẻ có đăng
bài viết “Sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 2 sai ngữ pháp, diễn đạt” của tác giả
Nguyễn Minh.
Tác giả cho rằng “Bài tập đọc của
tuần thứ 28, trang 83 là truyện Kho báu (theo ngụ ngôn Ê-Dốp, Nguyệt Tú dịch).
Mở đầu có câu văn: “Ngày xưa có
hai vợ chồng nông dân kia quanh năm hai sương một nắng, cuốc bẫm cày
sâu...”.
“Một nắng hai sương”, “cày sâu
cuốc bẫm” vốn là hai cụm thành ngữ rất quen thuộc với mọi người, nói về sự nhọc
nhằn, vất vả, cần cù của người nông dân thời xưa.
Hai thành ngữ này lại bị người
ta đảo ngược, nghe qua không suôn chút nào!.
Sách
giáo khoa Tiếng Việt lớp 2 được cho là có lỗi ngữ pháp, diễn đạt. (Ảnh:
Tuoitre.vn)
Bên cạnh đó, cùng đoạn văn, câu
tiếp theo được viết: “Hai ông bà thường ra đồng từ lúc gà gáy sáng và trở
về nhà khi đã lặn mặt trời”.
Lại một lỗi sai khó chấp nhận.
Chắc chắn cụm từ “khi đã lặn mặt trời” không phải là văn phong, ngữ pháp của
người Việt Nam.
Một người Việt Nam bình thường
không ai dùng cách diễn đạt kỳ lạ đó. Đúng ra phải là “khi mặt trời đã lặn”.
Với vai trò là một giáo viên vẫn
thường xuyên dạy tác phẩm này cho học sinh cũng xin được trao đổi với tác giả
đôi điều.
Hai thành ngữ “một nắng hai
sương”, “cày sâu cuốc bẫm” là hai thành ngữ quen thuộc được xem như bản chính
thức.
Còn “hai sương một nắng, cuốc bẫm
cày sâu” được xem như hai dị bản (dị bản chính là cách diễn đạt khác có thể
thay đổi một vài từ nhưng không làm sai ý nghĩa nội dung cần diễn đạt).
Nếu nói như vậy là sai theo nhận
định của tác giả bài viết Nguyễn Minh là hoàn toàn không đúng. Mà nói rằng như
thế nghe ngang ngang và không hay bằng bản chính thì chấp nhận được.
Vì hai thành ngữ "hai sương
một nắng", "cuốc bẫm cày sâu" dù được dùng theo cách đảo ngữ
nhưng người đọc vẫn hiểu được sự vất vả nhọc nhằn của người nông dân.
Trong thực tế, có một số thành
ngữ khi dùng đảo ngữ lại sai hoàn toàn với nội dung ý nghĩa lúc ban đầu.
Chẳng hạn câu “thượng bất chính,
hạ tắc loạn” hay “chọc gậy bánh xe”.
Bởi chẳng ai nói theo kiểu ngược
lại “hạ tắc loạn, thượng bất chính” hay “bánh xe chọc gậy” cả…
Bởi thế, cách dùng đảo ngữ hai
thành ngữ trong sách giáo khoa tiếng Việt 2 như hiện nay hoàn toàn có thể chấp
nhận được.
Riêng cách nói “…khi đã lặn mặt
trời” tác giả khẳng định “không phải là văn phong, ngữ pháp của người Việt Nam.
Một người Việt Nam bình thường không ai dùng cách diễn đạt kỳ lạ đó”.
Theo tác giả cách nói đúng phải
là “…khi mặt trời đã lặn”. Có vội vàng quá khi tác giả quy chụp như thế hay
không? Đây là biện pháp đảo ngữ tu từ trong văn học.
Khi sử dụng phép tu từ này người
viết nhằm thay đổi trật tự cấu tạo ngữ pháp thông thường của câu, nhằm nhấn mạnh
ý, nhấn mạnh đặc điểm của đối tượng và làm câu thơ, câu văn thêm sinh động, gợi
cảm, hài hòa về âm thanh…
Cách này vẫn thường được dùng
trong văn học sao có thể nói rằng không phải cách diễn đạt của người Việt Nam?
Bà Huyện Thanh Quan đã từng viết
“Lom khom dưới núi: tiều vài chú/ Lác đác bên sông: chợ mấy nhà” lẽ nào tác giả
lại quên?
Phan Tuyết
Nhận xét
Đăng nhận xét