SẠN TRONG CUỐN GIÁO KHOA TIẾNG VIỆT 2 - TẬP 1
SẠN TRONG CUỐN GIÁO KHOA
TIẾNG VIỆT 2 - TẬP 1
TIẾNG VIỆT 2 - TẬP 1
Cuốn sách mà tôi đề cập là cuốn:TIẾNG
VIỆT LỚP 2 TẬP MỘT của NHÀ XUẤT BẢN GIÁO DỤC VIỆT NAM do NGUYỄN MINH THUYẾT(chủ
biên),TRẦN MẠNH HƯỞNG,LÊ PHƯƠNG NGA,TRẦN HOÀNG TUÝ biên soạn,tái bản lần thứ
15,nộp lưu chiểu tháng 4 năm 2018.
Nay(2018), tôi cũng đã gần 80 tuổi,không ở gần con
cháu nên chẳng biết việc học hành,sách vở của các cháu nhỏ hiện như thế nào.Một
ngày vào tháng 6 năm2018,tôi vào ăn sáng ở một tiệm bún gần nhà.Tình cờ ,tôi gặp
bà bán bún đang dạy kèm tiếng Việt cho đứa cháu nội bằng cuốn giáo khoa Tiếng
Việt vừa nêu.Mở sách và đọc lướt qua,tôi vô cùng kinh ngạc khi thấy sách này lại
tồn tại những sai lầm không ai ngờ là có.Những từ tiếng Việt hết sức tầm thường
cũng giải nghĩa sai.Có nội dung hết sức nhảm nhí ,chẳng chứa đựng một chút giáo
dục nào.Có vài nội dung đầu thì ở bài thứ nhất mà đuôi thì ở bài tiếp
theo cách nhau đến gần chục trang sách.Điều này gây cho các học sinh trí óc còn
non nớt khó liên kết 2 bài đễ có thể hiểu được một nội dung trọn vẹn.
Sau đây là một số hạt sạn( hoặc là sai lầm hoặc không hoàn chỉnh)
mà tôi bắt gặp.
Những giải nghĩa sai lầm hoặc chưa hoàn chỉnh:
- Ước mong( trang 10):Muốn một điều gì tốt đẹp.
Nên là:Muốn những gì chưa có hoặc chưa đủ.
- Lang thang( trang 29):Đi hết chỗ này đến chỗ khác
không dừng ở nơi nào.
Nên là: Đi đây đi đó không vì một mục đích
nào.
-Tết( trang 32): Đan,kết nhiều sợi thành dải .
Nên là: Đan,kết nhiều sợi thành dải( nghĩa
trong bài).Nên có thêm nghĩa khác:Là dịp cộng đồng thường nghỉ làm việc,sum họp
gia đình,thờ cúng ông bà,thần thánh,đễ đón mừng năm mới hay một phong tục tập
quán được tổ chức hàng năm do tổ tiên xa xưa của họ lưu truyền lại.
- Váng( trang34):( nói,hét,kêu) rất to,đến chói
tai.
Nên là: Tiếng vang rất to,gây khó chịu(
nghĩa trong bài). Nên thêm nghĩa khác: Lớp đọng trên bề mặt một chất lỏng.
- Trung Hoa( trang 71): Trung Quốc.
Nên là: Tên một nước.
- Bưu thiếp( trang 81): Tấm giấy cứng khổ nhỏ dùng
đễ viết thư ngắn,báo tin,chúc mừng,thăm hỏi gởi qua đường bưu điện.
Nên là: Mảnh giấy dày hay bìa cứng
hình chữ nhật,một mặt có in sẵn hình ảnh,mặt kia đễ ghi địa chỉ, thông điệp ngắn(tin
nhắn,chúc mừng,chào hỏi...) Bưu thiếp được gởi qua bưu điện mà không có bì thư.
- Đậm đà( trang 90): Có vị ngọt đậm.
Nên là: Có vị đậm và ngon.
- Vệ sinh cá nhân( trang 133): Đánh răng,rửa mặt,rửa
chân tay....
Nên là: Những cách đễ giữ gìn sức khỏe
,phòng bệnh,làm sạch cơ thể.
- Đánh tráo( trang 138): Lấy trộm vật tốt,thay nó
bằng vật xấu.
Nên là: Lén đổi sự việc hay đồ vật
này bằng sự việc hay đồ vật khác.
Những cái cần sửa đổi khác.
-Nội dung vô bổ,nhảm nhí,chẳng
mang một chút ý nghĩa giáo dục nào cần loại bỏ.Trong bài Mít làm thơ( trang
36-37), có 2 câu thơ:
Nhanh Nhảu đói thật tội
Nuốt chừng bàn là nguội.
Dù đễ đùa vui, giải trí nhưng cũng phải là
những sự việc có thể chấp nhận được.Trẻ em là chúa hay thắc mắc.Nếu chúng hỏi
chiếc bàn là to vậy,làm sao cho vào miệng đễ nuốt chửng.Thầy cô phải trả lời thế
nào cho phải.Hoạ chăng miệng bạn Nhanh Nhảu là miệng loài trăn.
-Chọn hình ảnh sai hoàn toàn:Những hình ảnh
gọi là bưu thiếp( trang 80-81) thì không ảnh nào là bưu thiếp cả( xem các ảnh
đính kèm ở cuối bài).Trang 80,ảnh trên là một thiệp mừng năm mới, dưới là thiếp
trả lời bưu thiệp chúc tết.Trang 81 là ảnh của một bì thư có dán tem.
-Chia một nội dung ra làm hai,làm học sinh lớp2(
trí óc còn non nớt) khó khăn trong việc liên kết đễ hiểu toàn nội dung."
Mít làm thơ" được chia vào 2 bài cách nhau đến 17-18 trang là quá xa.Nên
chọn những nội dung ngắn gọn( mỗi nội dung gói trọn trong một bài).
-Các bài văn không rõ là của ai.Các bài văn
nước ngoài khi thì theo tác giả X.(Y. dịch) khi thì phỏng theo tác giả
X.(Y.dịch) Các bài văn trong nước khi thì ghi rõ tên tác giả X.,khi thì theo
theo tác giả X.,khi thì chẳng ghi tên ai cả.
Xin nêu vài ví dụ cụ thể:
Phần thưởng( trang 13-14 ), phỏng theo
Blai-Tơn( Lương Hưng dịch).
Làm việc thực là vui( trang16), theo Tô
Hoài.
Mít làm thơ( trang 18-19), theo Nô- Xốp( Vũ
Ngọc Bình dịch).
Mua kính(trang53), theo Quốc văn giáo khoa
thư.
Điện thoại ( trang98-99), không có tên ai cả.v.v.
-Phỏng theo Blai-Tơn(Lương Hưng dịch )có nghĩa
Lương Hưng dựa vào bài văn của Blai-Tơn mà viết ra bài này.Còn nếu Lương Hưng dịch,có
nghĩa Lương Hưng chuyển nguyên bài văn này ra tiếng Việt.Vậy bài này Lương Hưng
dịch hay phỏng theo tác phẩm của Blai-Tơn?
- Theo Tô Hoài ,có nghĩa bài văn này ý là của
Tô Hoài,còn văn là của người. khác . Nhưng người khác là ai?Không thấy ghi
tên.
- Có bài văn không ghi tên người nào.
Theo tôi,tác phẩm văn chương,thi ca được chọn
đưa vào sách giáo khoa đễ dạy nói,hiểu tiếng mẹ đẻ,đọc viết chữ quốc ngữ cho
các học sinh thuộc khối lớp 2( cấp tiểu học,như sách Tiếng Việt lớp 2 này) thì
nên đơn giản.Các trích đoạn hay các bài văn,thơ nên có nội dung ngắn,gọn( mỗi
bài gói trọn một nội dung).Lời văn,thơ thông dụng,dễ hiểu.Nên chọn các tác phẩm
Việt( của người Viêt,viết bằng tiếng Việt).Bởi nội dung thường bao hàm phong tục,tập
quán,cách nói,cách viết,vui chơi giải trí mà các trò thường gặp,nên tiếp thu dễ
và nhanh hơn.Các bài này cũng nên đễ nguyên văn hay trích nguyên văn.Không nên
theo/ phỏng theo,nghĩa là người khác dựa vào bài này đễ viết bài giống hay
tương tự.Vì người này chắc gì lại viết hay hơn tác giả chính.Cho nên có đến
6/48 bài tập đọc trong sách này được dịch hay phỏng theo các tác phẩm nước
ngoài tôi cho là hơi nhiều.Cuối mỗi bài nên ghi rõ tên tác giả hay tác phẩm.Tôi
ngờ rằng cách ghi"theo,phỏng theo,hay không ghi tên tác giả"là một
cách đễ khỏi đụng vướng víu với bản quyền tác phẩm/tác giả.
- Chọn hình ảnh sai hoàn toàn: Các ảnh được giới
thiệu là bưu thiếp( trang 80-81) thì chẳng có cái nào là bưu thiếp.Trang 80,
phía trên là tấm thiếp chúc mừng năm mới.Phía dưới là thiếp báo tin và chúc tết.
Trang 81 là cái bì thư có dán tem,chưa đóng dấu bưu điện.Xin xem các ảnh ở cuối
bài.
Những ai có dịp tiếp xúc với sách này nhiều và lâu(ngoài học sinh lớp
2 khối tiểu học).
Có dịp tiếp xúc nhiều và lâu sách
này,ngoài học sinh lớp 2,là các thầy cô lớp 2,là các người lớn trong gia
đình,những người kèm cặp(không phải thầy cô)các em học lớp 2.Theo số liệu thống
kê giáo dục tiểu học 2017-2018 của Bộ Giáo Dục Đào Tạo,số lớp và số
học sinh cấp tiểu học của các năm học gần đây như sau:
Năm học
Số lớp Số học
sinh
2014-2015.
279.862. 7.543.632
2015-2016
283.490. 7.790.009
2016-2017.
277.526. 7.801.560
2017-2018.
279.974. 8.041.842
( Nguồn Internet )
Cấp tiểu học có 5 khối lớp(1,2,3,4,5).Từ
2014 đến 2018,tính trung bình mỗi khối lớp cấp tiểu học,số lớp và số học sinh
mỗi năm như sau:
Số lớp:
(279.862+283.490+277.526+279.974/(5*4)=56.042(đã làm tròn).
Số học sinh:
(7.543.632 +7.790.009+7.801.560+8.041.842)/(5*4) = 1.558.852(đã làm
tròn ).
Như vậy,dù cho số lớp và số học sinh năm
trước có ít hơn năm sau thì trong khoảng 15 năm qua(kể từ lần xuất bản đầu đến
lần tái bản thứ 15) phải trên 1/2 triệu thầy cô(chỉ tính mỗi lớp một vị) và
trên cả chục triệu người trong gia đình học sinh (chỉ tính mỗi gia đình một
người )đã tiếp cận sách.Thầy cô dạy bằng cuốn này mau nhất cũng một năm(chỉ
dùng sách xuất bản lần đầu rồi nghỉ hưu hoặc người mới vào dạy niên khoá
2017-2018),lâu nhất cũng phải trên 15 năm.Còn người trong gia đình học sinh,đã
ít,nhiều lần tiếp cận nó cũng tròn một năm(của lớp 2).
Tôi tự hỏi cả bộ Giáo Dục Đào Tạo,cả ban chủ biên cuốn
sách,đến 1/2 triệu thầy cô,nhiều triệu cha mẹ ông bà học sinh đã duyệt,đã dùng
đễ dạy,đã xem vài lần hay nhiều lần,nhưng tại sao lần tái bản thứ 15 này, những
hạt sạn ngớ ngẩn vẫn còn tồn tại.
Vì đâu nên nỗi?
Lược bỏ một hai câu văn/thơ nhảm
nhí,đính chính vài kiến thức sai lầm hay què quặt (định nghĩa/giải nghĩa sai hoặc
không đầy đủ)của sách này là cực kỳ dễ dàng.Nhưng tại sao những cái này cho đến
nay (lần tái bản thứ 15, năm 2018) vẫn thế.Có phải do những nguyên nhân
nào được liệt kê sau đây gây ra không?
Về phía phụ huynh học sinh và những người không có
quyền,không có trách nhiệm:
- Biết nhưng mặc kệ(bàng quan,vô tâm với xã hội)
-Biết nhưng không biết nói với ai,không biết làm sao đễ sửa
cái sai ấy.
-Đã báo cáo nhưng không đúng người,đúng chỗ,hoặc đúng
nhưng không có đáp ứng,hoặc đáp ứng tiêu cực.
Về phía thầy cô và các vị trong ngành giáo dục:
-Tuân thủ tuyệt đối vào sách(sách của bộ là luật,không
thêm cũng không được bớt).
-Biết nhưng không dám góp ý vì sợ phạm thượng(soạn sách là
các vị mũ cao,áo dài ,bằng cấp chất cao ngất ngưỡng),vì sợ trù dập(gây phiền
toái cho cơ quan,cho cấp trên).
-Có thể cũng đã có nhiều vị trong ngành phản biện nhưng vô
hiện (với cấp có quyền,làm thì thêm việc mà chẳng có màu mỡ gì).
Về phía các vị trong ban biên soạn và các chức sắc ngành
giáo dục:
-Mỗi khi sách đã được nghiệm thu,kinh phí đã được tất toán
thì coi như nhiệm vụ đã hoàn thành,chẳng một chút theo dõi,chăm sóc,xem sản phẩm
họ làm ra tồn tại ra sao.
-.Dành thời gian và công sức chạy công trình và dự án khác
đễ có thêm thu nhập.
Thường nghe các ngài học hàm học vị cao vời vợi,chuyên
môn sâu thăm thẳm khuyên đám quần chúng không có chuyên môn không được xỏ mồm
vào lảnh vực của các ngài.Chắc cũng đã có nhiều người tuân theo.Tôi thì không.Nếu
các vị sai lầm quá rõ ràng,quá khác thường so với xưa nay hay gặp thì quần
chúng không có,không cần chuyên môn cũng có quyền chỉ ra.
Tôi ví dụ một vị tiến sĩ toán làm phép tính
: 1+2=4.Xin lỗi,một em bé chăn trâu cũng có thể tự tin mà rằng:Dạ thưa,tiến sĩ
tính sai rồi.Thực tế có chuyện đó?Tôi đã thậm xưng ?.Thưa không,xin chứng minh:
Sách dạy tiếng Việt theo công nghệ giáo dục
của giáo sư Hồ Ngọc Đại được rất nhiều vị có chuyên môn cao,có uy tín trong và
ngoài ngành giáo dục khen ngợi.Nhưng xin lấy một ví dụ(trong nhiều cái sai trái
đã được nhiều người phê phán),sách này dạy rằng:da,gia,ra đều được đọc (dờ)-(a)
là (za).Ba chữ này theo cách học cũ,có ba cách viết và ba cách đọc khác nhau
hoàn toàn.Chỉ đọc một âm"za" ai cũng biết không thể chọn từ nào trong
3 từ trên cho đúng chính tả.Thế mà trên mạng ,có đăng một vị giáo sư ở viện
ngôn ngữ khen học cách này sẽ viết rất đúng chính tả.Đã có vị giáo sư nói điều
quá phi lý này thì cũng rất có thể có vị tiến sĩ trong ví dụ trước lắm chứ.Cái
mới,cái hay,cái đúng khen là phải.Nhưng khen luôn cái sai là bất vị lý mà chỉ vị
tình yêu(vật chất?,tinh thần?)
Nguyên nhân sách có những sai lầm sơ đẳng này.
Tôi chưa được vinh dự biên soạn hay
tham dự một lần nghiệm thu sách giáo khoa nào.Tuy nhiên tôi nghĩ,đễ một quyển
sách giáo khoa ra đời,nó phải trải qua một qui trình rất phức tạp và chặt chẻ.Thế
tại sao lại có những sai lầm quá sơ đẳng này?
Chúng ta xét xem có nguyên nhân nào
được liệt kê dưới đây chăng?
-Về phía ban biên soạn :Vị chủ biên
khoán trắng cho các vị khác trong ban biên soạn.Còn các vị tham gia biên soạn,kiến
thức càng ít thì tiền công càng rẻ.Tiền công càng rẽ thì sai sót càng nhiều.
Anh chọn ai?Ai được lợi?.Cái hại nhiều hay ít và dành cho ai?
-Các ủy ban xét duyệt,nghiệm thu:Hoặc là
tôn trọng,hoặc là nhát gan,không ai dám phê phán sai lầm của các thủ trưởng,các
thầy cũ,các bậc gọi là trưởng thượng.Một phần khác,anh nghiêm khắc, chặt chẻ với
tôi thì tôi cũng sẽ nghiêm khắc chặt chẻ lại với anh.Một lý do khác tôi cho là
quan trọng hơn cả:Nếu anh hay thắc mắc thì tương lai không ai mời anh tham dự.Không
được mời thì không có bì thư. Một thiệt hại kinh tế kha khá cho các vị chuyên
tham gia các việc này.Bản thân tôi cũng đã trải qua kinh nghiệm này.Hồi còn
công tác,tôi được ủy ban khoa học tỉnh mời tham dự xét thông qua một số đề
cương nghiên cứu khoa học.Đánh giá ảnh hưởng của kinh tế,môi trường lên bệnh
X,là đề tài sẽ được thực hiện bằng phỏng vấn gián tiếp qua bản câu hỏi(questionnaire).
Làm sao chính xác được khi hỏi môi trường sinh sống,làm việc của bạn có
ồn không,có nhiều bụi không,có đủ ánh sáng không. Các đồng nghiệp,gia đình anh
có ai mắc bệnh X không(có người thành thực,nhưng đa số dại gì mà khai).Tôi hỏi
tại sao không đến hiện trường đễ khảo sát:Tầm soát lâm sàng cận lâm sàng,đo mức
độ bụi,tiếng ồn,độ sáng.v.v.Họ bảo kinh phí được cấp không đủ.Tôi đề nghị hoặc
là xin thêm kinh phí hoặc là hoãn làm đề tài.Nếu thực hiện thì chẳng có giá trị
gì,đôi khi lại có hại nữa.Họ bảo cấp trên đã quyết,đề cương phải được thông
qua.Tôi đã bỏ phiếu chống. Từ đó,tôi không được mời lần nào nữa.
Sự thực có vẻ trần trụi,nhưng không
nói không được ,mà nói thì sẽ đụng chạm ,mích(mếch)lòng. Nếu các vị có trách
nhiệm và có thẩm quyền thiếu cái tâm, không ra tay,e rằng những tồn tại của
sách này sẽ kéo dài.Không biết bao giờ cuốn sách mới được hoàn hảo cho các cháu
học tập.Tội nghiệp thay!
GIÀ GÀN (NH55-61).
Nhận xét
Đăng nhận xét