Kỳ 63 -QUÂN NGUYÊN TÌM CÁCH RÚT LUI TRONG DANH DỰ CŨNG KHÔNG XONG
Kỳ 63
--------
QUÂN NGUYÊN TÌM CÁCH RÚT LUI
TRONG DANH DỰ CŨNG KHÔNG XONG
Quân Nguyên lần thứ 3 tiến đánh Đại Việt, lao tâm bày kế, huy động thủy
bộ rầm rộ nhưng hiệu quả chiến đấu lại càng kém cỏi hơn lần xâm lược trước. Thật
đúng như phán đoán của Hưng Đạo vương khi bước vào cuộc chiến “Năm nay đánh giặc
nhàn”.
Quân ta với sự phối hợp nhịp nhàng của quân đội triều đình cùng các đạo
nghĩa binh, dân binh đã đánh giặc ở khắp nơi mà chúng đóng quân. Lần lượt những
đồn trại mà quân Nguyên rải rác khắp nơi đều thất thủ. Thoát Hoan đã không diệt
liệu thế nguy khốn, cho dời đại doanh từ Thăng Long trở về Vạn Kiếp. Trên đường
từ Thăng Long đến Vạn Kiếp quân Nguyên vấp phải sức tấn công mạnh của các đạo
quân tác chiến độc lập của Đại Việt. A Bát Xích dẫn quân đi tiên phong, đánh
nhau với quân ta hơn 30 trận.
Quân Nguyên đụng trận với quân ta ở Tam Giang khẩu (ngã ba sông Lục Đầu,
sông Cầu, sông Thương giao nhau), Vạn hộ Đường Tông bỏ mạng, A Bát Xích rất vất
vả đánh thông được đường cho đại quân của Thoát Hoan đi về Vạn Kiếp. Đoạn đường
từ Thăng Long đến Vạn Kiếp không dài, lại là vùng mà quân Nguyên đã đi qua mà
quân ta còn hoạt động mạnh như thế, đủ cho thấy quân Nguyên đã bất lực trong việc
kiểm soát lãnh thổ. Quân ta thừa thế dần chiếm lại được hầu hết đất đai trong
nước, trong đó có các vị trí quan trọng như phủ Thiên Trường, phủ Long Hưng,
kinh đô Thăng Long…
Trước nguy cơ thiếu lương thực trầm trọng, A Bát Xích dẫn quân cướp bóc
khắp nơi, gom lại được 1 vạn 3 ngàn thạch gạo để nuôi quân. Cộng thêm số gạo 4
vạn thạch mà Ô Mã Nhi cướp phá được, tạm thời quân Nguyên không bị cạn lương,
nhưng cũng đã bắt đầu chịu cảnh đói khát cơ cực. Cho đến cuối tháng 3.1288, tức
gần 4 tháng tính từ khi Thoát Hoan dẫn quân đặt chân vào lãnh thổ nước ta, thủy
bộ quân Nguyên đã dần co cụm lại ở Vạn Kiếp và phụ cận, lương thực ít ỏi, vùng
chiếm đóng liên tục bị thu hẹp do sức tấn công của quân Đại Việt,bệnh dịch đã
bùng phát trong quân do thời tiết chuyển từ xuân sang hè.
Bấy giờ Hưng Đạo vương đóng đại doanh ở Tháp Sơn, với lực lượng hơn
1.000 chiến thuyền hoạt động khắp vùng Hải Đông, gần như hoàn toàn làm chủ mặt
biển. Quân Đại Việt đã sẵn sàng đối đầu những trận chiến lớn với quân Nguyên.
Thấy thế lực ta đã mạnh, vua Trần và thượng hoàng từ Thanh Hóa đem quân trở ra
bắc hội quân với Hưng Đạo vương, cổ vũ tinh thần quân dân cả nước. Đại doanh của
vua Trần đóng ở Trúc Động (huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng ngày nay) để điều động
quân dân.
Biết tin vua Trần đóng ở Trúc Động, Thoát Hoan bèn sai A Bát Xích đem
quân đến đánh để quyết giành lại thế chủ động. Quân Nguyên kéo đến gần Trúc Động
như lạc vào mê cung với chằn chịt các sông ngòi. Quân Đại Việt dựa vào địa hình
sông nước mà chống trả mãnh liệt. A Bát Xích đánh không được phải rút lui.
Để kéo dài thêm thời gian cho quân Nguyên thêm xuống sức và khiến chúng
lơ là cảnh giác, vua Trần dùng kế trá hàng để lừa giặc. Hưng Ninh vương Trần
Tung được phái sang trại quân Nguyên, hẹn ngày “xin hàng”. Thoát Hoan như vớ được
phao, tưởng là thật. Bọn giặc hy vọng triều đình Đại Việt sẽ cho chúng một lối
thoát danh dự, dù là lời “đầu hàng suông” cũng được, miễn sao mở đường cho đoàn
quân xâm lược về nước mà không mang bị là quân bại trận. Thoát Hoan bèn án binh
bất động, sửa sang thành lũy mà chờ đợi vua Trần đến. Đương lúc quân Nguyên mất
cảnh giác, quân Đại Việt thình lình tấn công vào ban đêm, hạ liền mấy trại.
Thoát Hoan biết mình mắc mưu, vô cùng tức giận. Hắn hạ lệnh cho Vạn hộ Giải Chấn
đốt thành lũy, muốn dẫn toàn quân ra tử chiến với quân ta một phen. Các tướng
Nguyên dưới quyền phải hết sức can ngăn, Thoát Hoan mới bình tâm trở lại mà hủy
lệnh. Bấy giờ bốn bề trại giặc đều cóquân Đại Việt chực chờ đánh phá, quân
Nguyên chỉ còn tạm yên ổn trong hệ thống thành lũy Vạn Kiếp, Phả Lại, Chí Linh.
Tướng lĩnh quân Nguyên hoang mang tột độ, cùng nhau bàn bạc kế tiến thủ.
Thần Nỗ Tổng Quản của quân Nguyên là Giả Nhược Ngu bàn rằng: “Quân có thể
về, không thể giữ” (theo Tân Nguyên sử).
Các tướng Nguyên khác cùng tiếp lời: “Giao Chỉ chẳng có thành trì
nào có thể giữ được, không có kho lương tiếp tế lương thực. Vả lại thời tiết đã
nóng, sợ rằng hết lương binh mỏi, không thể ở lâu, làm xấu mặt triều đình, nên
cho toàn quân quay về”(theo Nguyên sử).
Thoát Hoan sau khi nghe các tướng của mình phân tích cũng nói: “Xứ đất
nóng nực, ẩm ướt, lương thảo thiếu, quân lính mệt mỏi”( theo An Nam Chí Lược –
Lê Tắc).
Cũng như nhiều lần xâm lược của các quốc gia, triều đại phương bắc,
quân xâm lược khi đánh không lợi đều đâm ra chê đất nước ta “nóng nực, lam chướng”.
Thoát Hoan nói xong, đồng ý cho toàn quân rút lui. Nhưng rút bằng cách nào khi
mà các ngã đường đã dày đặc quân dân Đại Việt chực chờ tiêu diệt chúng lại là cả
một vấn đề lớn. Đám tướng lĩnh chỉ huy thủy quân đã quá ngao ngán việc phải đối
đầu với thủy quân tinh nhuệ Đại Việt và sóng gió nơi biển cả nên hiến kế
: “Hai lần thuyền vận tải tới mà đều bị chìm, bây giờ kéo quân về, không
chi bằng phá huỷ hết thuyền bè, theo đường bộ là tiện hơn cả”(theo An Nam Chí
Lược).
Thoát Hoan muốn nghe theo kế ấy nhưng đám thuộc hạ thân tín hết mực ngăn
cản, xin chia quân làm hai đạo thủy bộ cùng rút lui theo hai hướng khác nhau. Bởi
vì việc đốt thuyền rút chạy được coi là nhục nhã đối với quân đội của một đế quốc
lớn như Nguyên Mông. Một nguyên do khác nữa là nếu chia quân hai đường thì đạo
quân đường thủy sẽ giúp thu hút lực lượng quân Đại Việt truy kích, tạo điều kiện
cho đạo quân rút theo đường bộ có thể rút lui an toàn hơn. Thoát Hoan cuối cùng
quyết định chia quân rút lui theo hai đường thủy và bộ. Theo kế hoạch, Thoát
Hoan sẽ dẫn bộ binh rút theo đường cũ mà trước hắn đã tiến sang, theo đườngLạng
Châu về châu Tư Minh nước Nguyên. Thủy quân do Ô Mã Nhi, Phàn Tiếp chỉ huy sẽ
rút theo ngã sông Bạch Đằng, vượt biển về nước. Thoát Hoan còn phái thêm Trịnh
Bằng Phi, Đạt Truật dẫn bộ binh đi dọc sông để hộ tống hạm thuyền của Ô Mã
Nhi.
Vậy là sau những cố gắng để đánh bại nước Đại Việt không thành, đến đây
Thoát Hoan cùng đám tướng lĩnh Nguyên Mông đã phải chấp nhận thất bại một lần nữa.
Tuy nhiên, tham vọng của quân Nguyên vẫn còn đó và hơn ai hết, quân dân Đại Việt
biết rõ điều này. Quân Nguyên nếu có thể rút lui mà bảo toàn được lực lượng,
chúng sẽ tìm cách quay trở lại tái thực hiện mưu đồ thôn tín Đại Việt. Bởi vậy,
Hưng Đạo vương đã bày sẵn muôn trùng cạm bẫy để tiêu diệt toàn bộ đạo quân xâm
lược, đánh cho Nguyên Mông những đòn đau để chúng không còn đủ ý chí và tiềm lực
cần thiết để xâm lược nước ta nữa. Cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông lần thứ 3
của quân dân Đại Việt chuyển sang giai đoạn cuối – truy kích tiêu diệt quân
Nguyên xâm lược.
Quốc Huy
Nhận xét
Đăng nhận xét