BỎ RƠI VIỆT NAM:
74-SÀI GÒN BẮT ĐẦU VỠ VỤN
Trong khi chính quyền mới của miền Nam tìm kiếm một cách vô vọng giải
pháp cứu lấy Sài Gòn, Tướng Dũng và ban tham lam của ông đã hoàn thành công tác
chuẩn bị cho cuộc tổng tấn công cuối cùng. Vào ngày 22 tháng 4, Dũng đã nhận được
một thông điệp từ Bộ Chính trị chỉ thị cho ông phát động “cuộc tấn công vào kẻ
thù từ mọi hướng không chậm trễ. Hành động ngay bây giờ là bảo đảm chắc chắn
chúng ta sẽ giành được chiến thắng hoàn toàn.” Kế hoạch của Dũng, một biến thể
của chiến thuật “hoa sen nở rộng” từng được sử dụng rất hiệu quả ở Ban Mê Thuột,
kêu gọi các mũi đột kích nhanh chóng chiếm lấy 5 cứ điểm chủ chốt trong thành
phố: Dinh Độc Lập, Bộ Tổng tham mưu, Bộ Tư lệnh Cảnh sát Quốc gia, Căn cứ Không
quân Tân Sơn Nhất và Bộ Tư lệnh Quân Khu Thủ đô, trụ sở chỉ huy các đơn vị
QLVNCH bảo vệ thành phố Dũng lý luận luận
rằng một khi những “trung tâm thần kinh quan trọng này bị đập tan… quân đội và
chính quyền Sài Gòn sẽ như một con rắn không đầu. Những gì còn lại của hệ thống
phòng thủ và đàn áp của họ sẽ tan rã, quần chúng sẽ nổi dậy … và Sài Gòn sẽ được
giải phóng nhanh chóng.”
Sài Gòn hiện được bảo vệ bởi tàn
quân của năm sư đoàn QLVNCH dàn trận thành một vòng tròn cách trung tâm thành
phố từ 30 đến 50 km. Dũng không muốn một trận chiến dây dưa với các lực lượng
này cũng như việc họ rút lui vào thành phố, nơi quân đội của ông sẽ phải chiến
đấu với họ từng nhà một. Do đó, ông đề xuất chia nhỏ lực lượng của mình. Trong
khi một bộ phận quân đội của ông trói chặt quân miền Nam ở khu vực bên ngoài, lực
lượng còn lại sẽ tiến vào trung tâm thành phố. Để thực hiện kế hoạch này, ông
đã cho điều động lực lượng bảo vệ các tuyến đường chính, cầu và các vị trí then
chốt dẫn vào Sài Gòn để chuẩn bị cho một cuộc tấn công bằng xe bọc thép thọc
vào các cơ sở then chốt. Đồng thời, ông đề xuất sử dụng pháo binh, một khẩu đội
tên lửa phòng không SA-2 và một nhóm máy bay ném bom A-37 đã tịch thu được của
miền Nam để đánh bật Căn cứ Không quân Tân Sơn Nhất.
Dũng ấn định các mũi tấn công vành đai vào ngày 26 tháng 4 và cuộc tấn
công chính vào trung tâm thành phố vào ngày hôm sau. Sau khi hoàn thiện kế hoạch,
Dũng ra lệnh cho lực lượng của mình, hiện có tổng cộng hơn 130.000 quân, vào
các vị trí tấn công (xem bản đồ 19). Quân đoàn Bắc Việt IV (ba sư đoàn), sau
khi chiếm được Xuân Lộc và Trảng Bom, sẽ tiếp tục đi xuống Đường 1 từ phía đông
để tấn công Biên Hòa và sau đó là Sài Gòn. Quân đoàn Bắc Việt II (bốn sư đoàn)
di chuyển xuống Đường 2 hướng về Bà Rịa và Vũng Tàu.
Ở phía tây nam, Lực lượng Chiến thuật 232 (bốn sư đoàn) và một số trung
đoàn độc lập chuẩn bị tấn công các vị trí của QLVNCH dọc theo Đường 4 để cắt đứt
đường vào Sài Gòn từ Đồng bằng sông Cửu Long.
Ở phía tây bắc, Quân đoàn 3 (bốn sư đoàn) chuẩn bị tấn công Sư đoàn 25
QLVNCH tại các vị trí của họ dọc theo Đường 1 ở gần Trảng Bàng và Củ Chi. Khi
các quân đoàn khác hoàn thành việc di chuyển của mình, ba sư đoàn dự bị của
Quân đoàn 1 Bắc Việt đã đến các khu vực tập kết phía đông Bến Cát. Trận chiến đỉnh
cao để bảo vệ sự sống còn của miền Nam sắp bắt đầu.
Vào ngày 26 tháng 4, quân Bắc Việt đã phát động các cuộc tấn công hỗ trợ
bởi các sư đoàn 6, 7 và 341 của Quân đoàn Bắc Việt vào Biên Hòa và căn cứ cũ của
Hoa Kỳ tại Long Bình. Cùng lúc đó, các sư đoàn 304 và 325 của Quân đoàn Bắc Việt
đã tấn công các vị trí QLVNCH tại Long Thành nhằm cắt đứt Đường 15, tuyến đường
bộ còn lại giữa Sài Gòn và Vũng Tàu trên bờ biển. Sư đoàn 312 Sao Vàng đã tấn
công Bà Rịa, tại chân Bán đảo Vũng Tàu.
Các cuộc tấn công hỗ trợ sẽ cầm chân những lực lượng bảo vệ QLVNCH tại
chỗ, để họ không thể tăng viện cho Sài Gòn khi thành phố bị tấn công trực diện.
Vào sáng sớm ngày 27 tháng 4, cuộc tấn công chính của quân Bắc Việt vào
Sài Gòn bắt đầu. Sau một loạt tên lửa, lực lượng quân Bắc Việt “tấn công như một
cơn bão” từ năm hướng. Họ tiến lên nhanh chóng. Về phía đông, Quân đoàn IV Bắc Việt đã áp sát Biên Hòa, trong khi hai sư
đoàn tràn qua Long Thành sau một trong những trận chiến xe tăng dữ dội nhất của
cuộc chiến. Về phía nam, Lực lượng Chiến thuật 232 đã cắt Đường 4 cách thành phố
19 km, giao tranh với các đơn vị của sư đoàn 7, 9 và 22 VNCH. Về phía đông nam,
Sư đoàn 3 của quân Bắc Việt đã công kích Sư đoàn 3 QLVNCH được xây dựng lại và
tàn dư của Lữ đoàn Nhảy dù 1, đẩy lùi họ ra khỏi Bà Rịa và áp sát Vũng
Tàu. Về phía bắc và tây bắc, Quân đoàn
III Bắc Việt phong tỏa đường 1 giữa Tây Ninh và Sài Gòn, bao vây Sư đoàn 25
VNCH tại Củ Chi.
Khi quân Bắc Việt tiến gần đến thành phố, các chính trị gia miền Nam đang
tranh luận xem ai nên lãnh đạo đất nước. Mặc dù nhiều người cảm thấy rằng Tổng
thống Hương sẽ từ chức ngay sau khi nhậm chức để ủng hộ một người mạnh hơn có
thể lãnh đạo cuộc chiến chống lại Cộng sản hoặc đàm phán một thỏa thuận, nhưng
ông đã không làm như vậy. Hương là một
ông già tốt bụng, nhưng ông bị hen suyễn và xơ vữa động mạch và không
đáp ứng được yêu cầu của cuộc khủng hoảng hiện tại. Ông sớm phải chịu áp lực lớn
phải từ chức. Sau một thời gian do dự, Hương, viện dẫn sự tôn trọng hiến pháp,
nói rằng nếu Quốc hội không muốn giữ ông làm tổng thống nữa, thì họ phải bỏ phiếu
bãi nhiệm ông. Quốc hội trả lời rằng Hương phải từ chức. Cùng lúc đó, một cuộc tranh luận gay gắt nổ
ra trong hội nghị giữa những người ủng hộ Thiệu theo đường lối cũ, những người ủng
hộ việc đưa Tướng Dương Văn Minh (Big
Minh) lên nắm quyền, và những người khác thì cho rằng Tư lệnh Không quân Nguyễn
Cao Kỳ nên được bầu làm tổng thống để tiếp tục cuộc chiến.
Trong khi cuộc tranh cãi về chức tổng thống diễn ra dữ dội, Quân đội Bắc
Việt tiếp tục khép chặt vòng vây quanh Sài Gòn. Cuối cùng, vào ngày 27 tháng 4,
ngay sau khi bốn tên lửa BV bắn vào thành phố, Hương triệu tập Quốc hội “để chọn
ra một nhân vật chính trị thay thế nguyên thủ quốc gia và đàm phán với phía bên
kia”. Vào lúc 6:45 tối, Chủ tịch Thượng viện Trần Văn Lắm triệu tập hội nghị và
đọc bức thư của Chủ tịch Hương. Thừa nhận rằng “chúng ta đã thua” và “không còn
lựa chọn nào khác ngoài việc đàm phán”, Hương tuyên bố rằng ông đang sẵn sàng
trao lại quyền điều hành chính phủ cho Tướng Minh, người từ lâu khoe khoang về
các mối quan hệ của mình với phe Cộng sản. Sau khi bức thư được đọc, Bộ trưởng
Quốc phòng Trần Văn Đôn, cùng với Tướng Viên Tổng tham mưu trưởng và Trung tướng
Nguyễn Văn Minh, chỉ huy phòng thủ Sài Gòn, đã tóm tắt tình hình quân sự ảm đạm.
Ngay sau đó, hội đồng, với một phần ba số thành viên bỏ phiếu trắng, đã bỏ phiếu
bầu Big Minh làm tổng thống, giao cho ông nhiệm vụ “tìm cách khôi phục hòa bình
cho miền Nam”. Những người bỏ phiếu cho vị tổng thống mới rõ ràng hy vọng rằng
ông sẽ sử dụng các mối quan hệ của mình để mở các cuộc đàm phán với phía Bắc Việt.
Hy vọng như vậy là không thực tế. Phe Cộng sản đang nắm thế thượng phong trên
chiến trường, và chiến thắng cuối cùng đã ở trong tầm tay họ. Bộ Chính trị đã
nhất trí quyết định chống lại một giải pháp đàm phán, bất kể bất kỳ thay đổi
chính trị nào ở Sài Gòn.
Vào lúc rạng sáng ngày 28 tháng 4, quân biệt kích Bắc Việt từ Quân đoàn IV đã chiếm được đầu
bên kia của Cầu Tân Cảng, chỉ cách trung tâm Sài Gòn 5 km, cắt đứt tuyến đường
bộ duy nhất còn lại giữa thủ đô và Biên Hòa. Lực lượng xâm nhập Bắc Việt đã tiến
vào thành phố trong nhiều ngày qua, chen lẫn vào những đoàn người tị nạn đổ về
Sài Gòn để tránh xa vùng giao tranh. Khi vào được bên trong thành phố, chúng tự
tái lập thành các tổ từ 10 đến 15 người. Mỗi tổ được giao một mục tiêu cụ thể.
Danh sách mục tiêu bao gồm các cơ sở chính như doanh trại, bãi đạn dược và đồn
cảnh sát. Các tổ này sẽ tham gia hành động khi lực lượng chính của quân Bắc Việt
bắt đầu tấn công Sài Gòn. Lực lượng xâm nhập khác được giao nhiệm vụ bảo vệ các
cây cầu để trấn áp quân miền Nam tìm cách ngăn chặn đoàn xe tăng và đoàn xe cơ
giới tiến vào thành phố. Một phóng viên
người Ý sau đó đã viết rằng ông đã được một sĩ quan cấp cao của Bắc Việt cho biết
hơn 1.500 lính biệt kích đã xâm nhập vào thành phố trong tuần trước khi miền
Nam đầu hàng.
Vào lúc 5:15 chiều ngày 28 tháng 4, khi quân Bắc Việt đang chuẩn bị lần
cuối cùng cho cuộc tấn công vào Sài Gòn, Chủ tịch Hương chính thức từ chức
trong một buổi lễ tại Dinh Độc Lập. Hương phát biểu trước, nói với Minh: “Tướng
quân, nhiệm vụ của ngài rất nặng nề, nhưng nếu ngài toàn tâm toàn ý cứu đất nước…
và phấn đấu để lập lại hòa bình và đảm bảo rằng việc đổ máu sẽ chấm dứt, thì những công lao mà
ngài đã làm sẽ được các thế hệ trẻ ghi nhớ mãi mãi.” Khi Minh bước lên bục, ông
nói, “Tôi không thể hứa với ngài điều gì. Trong những ngày tới, chúng ta sẽ
không có gì ngoài những khó khăn, những khó khăn khủng khiếp. Những quyết định
phải đưa ra là nghiêm trọng và quan trọng, tư thế chúng ta là một tư thế khó
khăn.” Ông dừng lại một lúc và sau đó một phóng viên đã viết rằng mình và các đồng
nghiệp có mặt nghĩ rằng Minh sắp tuyên bố đầu hàng. Tuy nhiên, vị tổng thống mới
tiếp tục, “Mệnh lệnh cho quân lính của chúng ta là ở lại nơi họ đang ở, bảo vệ
vị trí của mình, bảo vệ bằng tất cả sức mạnh lãnh thổ còn lại của chúng ta.”
Sau đó, ông tuyên bố: “Tôi chấp nhận trách nhiệm tìm cách đạt được lệnh ngừng bắn,
đàm phán, hòa bình trên cơ sở Hiệp định Paris. Tôi sẵn sàng chấp nhận bất kỳ đề
xuất nào theo hướng này.” Như một cử chỉ thiện chí, ông tuyên bố rằng ông sẽ
phóng thích tất cả tù chính trị và dỡ bỏ các hạn chế đối với báo chí. Ông kết
luận bằng cách kêu gọi những người đang tìm cách chạy trốn khỏi đất nước “hãy ở
lại đây để cùng chúng tôi và tất cả những người có thiện chí xây dựng một miền
Nam mới cho tương lai.”
Ngay khi Minh kết thúc bài phát biểu của mình, 5 chiếc A-37 bị địch tịch
thu tấn công Tân Sơn Nhất, phá hủy ba chiếc AC-119 và một số chiếc C-47. Do đó,
cuộc không kích duy nhất của Bắc Việt trong cuộc chiến này là câu trả lời cho nỗ
lực thúc đẩy các cuộc đàm phán của Minh. Phe Cộng sản cũng phát sóng phản hồi
sau đây trên Đài Giải phóng một giờ sau bài phát biểu của Minh:
Sau khi tên phản bội Nguyễn Văn Thiệu ra đi, những kẻ thay thế y, cụ thể
là bè lũ Dương Văn Minh, Nguyễn Văn Huyền và Vũ Văn Mẫu, vẫn kiên quyết giữ vững
cuộc chiến của chúng, giữ vững lãnh thổ hiện tại của chúng trong khi kêu gọi
đàm phán. Rõ ràng là bè lũ này vẫn tiếp tục ngoan cố kéo dài cuộc chiến để duy
trì chủ nghĩa thực dân mới của Mỹ. Nhưng họ không lừa được ai cả. Cuộc chiến sẽ
không dừng lại cho đến khi toàn bộ quân đội Sài Gòn hạ vũ khí và tất cả các tàu
chiến Mỹ phải rời khỏi vùng biển miền Nam. Hai điều kiện của chúng ta phải được
đáp ứng trước khi có bất kỳ lệnh ngừng bắn nào.
Nhận xét
Đăng nhận xét