NHÂN TÌNH và TÌNH NHÂN
NHÂN TÌNH và TÌNH NHÂN
Trong khi nói và viết, không ít
người nhầm lẫn giữa hai từ“nhân tình” và “tình nhân”. Đôi khi
người ta xem “nhân tình” hay “tình nhân” đều có nghĩa
là người tình hoặc người yêu. Một số người lại lầm tưởng: “tình
nhân” là người yêu trong quan hệ yêu đương đứng đắn, hợp pháp.
Còn “tình nhân” là cách ám chỉ những người có quan hệ bất chính, khi
cả hai (hoặc một trong hai) đã có vợ, có chồng. Ví dụ “Ông ấy bắt nhân
tình với một cô đang còn trẻ lắm” hoặc “Ông ấy có nhân tình nhân ngãi...” Cách
dùng sai, hiểu sai từ nhân tình, tình nhân không chỉ tồn tại
trong đời sống đại chúng mà còn ảnh hưởng tới cả những người cầm bút.
Câu mở đầu bài thơ “Ghen” Nguyễn
Bính Viết: “Cô nhân tình bé nhỏ của tôi ơi”. (Thơ Nguyễn Bính thường
có nhiều dị bản). Nếu quả thực đây là văn bản đáng tin cậy thì Nhà thơ đã dùng
từ “nhân tình” với nghĩa không chính xác là người yêu, người
tình. Trong khi hiểu đúng nghĩa, “nhân tình” là tình người,
và “tình nhân” mới có nghĩa là người tình, người yêu.
Từ điển Hán Việt (Đào Duy Anh) giải nghĩa:
-“Nhân tình: tình dục của
người, tình riêng đối với nhau (tình dục ở đây hiểu theo nghĩa là tình cảm,
lòng ham muốn nói chung của con người, chứ không phải tình dục trong quan hệ tình
dục-HTC chú thích)
-“Tình nhân: Hai người trai
gái yêu nhau gọi là tình nhân”.
Từ điển tiếng Việt (Hoàng
Phê chủ biên):
-“Tình nhân [cũ, hoặc văn
chương] người yêu: Tình nhân lại gặp tình nhân, hoa xưa ong cũ mấy
phân chung tình (Kiều).
Thành ngữ Hán Việt có
câu “Nhân tình thế thái” (hoặc Thế thái nhân tình) có nghĩa
là: tình người, thói đời. Cụ Tú Xương khi nói về tình người bạc bẽo
thời bấy giờ (thực dân phong kiến) cũng đã viết: “Đ. mẹ nhân
tình đã biết rồi, Lạt như nước ốc bạc như vôi”. Hay “Trước đèn
xem truyện Tây minh, Gẫm cười hai chữ nhân tình éo le” (Lục Vân Tiên)
Ở đây, từ nhân tình đã được dùng chính xác với nghĩa là tình người.
Có lẽ, do sự lẫn lộn trong nói
và viết quá nhiều nên trong Từ điển tiếng Việt (Hoàng Phê chủ biên) đã đi
đến sự “thỏa hiệp” với cái sai. Đó là sau khi giải nghĩa:"Nhân
tình: tình cảm giữa con người với nhau, tình người (nói khải
quát); Nhân tình thế thái lòng người và thói đời", đã ghi
nhận cách dùng lẫn lộn trong thực tế: “nhân tình” đồng nghĩa với “tình
nhân, người tình, nhân ngãi” và giải nghĩa: “Nhân tình:người có quan hệ
yêu đương với người khác (thường là không chính đáng), trong quan hệ với người ấy”.
Trong khi, thực tế đáng mừng là từ "tình nhân" đã và đang được mọi người, đặc biệt là các bạn trẻ sử dụng đúng. Ví như nói "Ngày lễ tình nhân" chứ không nói Ngày lễ nhân tình !
HOÀNG TUẤN CÔNG
http://tuancongthuphong.blogspot.com/2014/04/nhan-tinh-va-tinh-nhan-tuan-cong.html
Nhận xét
Đăng nhận xét