BỎ RƠI VIỆT NAM:
38-NIXON THẮNG CỬ VÀ CHƯƠNG TRÌNH ENHANCE PLUS
Vào ngày 7 tháng 11, Nixon và người bạn đồng hành của ông, Spiro T.
Agnew, đã giành được chiến thắng vang dội, với 47 triệu phiếu bầu, hay 60,7 phần
trăm tổng số phiếu bầu, so với 29 triệu phiếu bầu của McGovern, hay 37,5 phần
trăm. Ông đã nhận được 521 phiếu đại cử tri so với 17 phiếu của McGovern, giành
chiến thắng ở mọi tiểu bang ngoại trừ Massachusetts và Quận Columbia. Nhiều nhà
quan sát tin rằng tuyên bố “hòa bình đang trong tầm tay” của Kissinger đã giúp
Nixon trong các cuộc bỏ phiếu, nhưng đó chỉ là một chiến thắng ngắn ngủi.
Sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử, Nixon đã sẵn sàng kết thúc với
Việt Nam để có thể chuyển sang các vấn đề khác. Ông nhất định cho rằng Thiệu,
chứ không phải Quân BV, đang nhanh chóng trở thành trở ngại lớn đối với việc chấm
dứt chiến tranh và giải thoát Hoa Kỳ khỏi Đông Nam Á. Do đó, ông đã tăng cường
nỗ lực để giành được tổng thống miền Nam.
Bước đầu tiên là cho Thiệu thấy rằng Nixon không có ý định bỏ rơi ông.
Vào đầu tháng 11, Lầu Năm Góc bắt đầu thực hiện kế hoạch mà Tướng Abrams đã vạch
ra cho Tổng thống Thiệu trong khi tháp tùng Kissinger đến Sài Gòn trong các cuộc
đàm phán vào tháng 10. Kế hoạch này, được gọi là Enhance Plus (Tăng Cường Hơn),
bao gồm một cuộc vận chuyển hàng không lớn các thiết bị quân sự vào miền Nam.
Đây là sự tiếp nối của chương trình Enhance, một nỗ lực trước đó được thực hiện
để thay thế các loại vũ khí và thiết bị mà Quân lực Việt Nam Cộng hòa đã mất
trong Chiến dịch Phục sinh (xem bảng 9).
Bảng 9. Các hoạt động Enhance và Enhance Plus
Enhance (tháng 5-tháng 10 năm 1972) Enhance
Plus (tháng 10-tháng 11 năm 1972)
39 pháo 175 mm (3 tiểu đoàn) 28
máy bay ném bom chiến đấu A-1
120 xe tăng M48A3 90 máy bay ném
bom chiến đấu phản lực A-37
37 trực thăng CH-48 116 máy bay
phản lực chiến đấu F-5A
32 trực thăng UH-1H 32 máy bay vận
tải C-130
2 máy bay phản lực chiến đấu F-5E 277
trực thăng UH-1H
5 máy bay phản lực chiến đấu F-5A 72
xe tăng M48A3
48 phản lực tiêm kích-ném bom A-37 117
xe bọc thép chở quân M113
23 trực thăng chiến đấu AC-119K Stinger 8
xe bọc thép M706
12 máy bay tuần tra hàng hải C-119G 44 Pháo lựu 105 mm
14 máy bay trinh sát ảnh RC-47 12
pháo lựu 155 mm
23 máy bay trinh sát điện tử EC-47 1.302
xe tải 2½ tấn
28 máy bay vận tải C-7 424
xe tải ben 5 tấn
100 vũ khí chống tăng TOW
32 pháo phòng không đôi 40 mm
96 súng máy bốn nòng .50
3 tàu tuần tra bền bỉ tốc độ cao
4 tàu tuần tra nhanh
Enhance Plus được thiết kế để hoàn thành quá trình Việt Nam hóa, ít nhất
là về vật tư và thiết bị, bằng cách cung cấp cho miền Nam càng nhiều thiết bị càng tốt trước khi hiệp định
hòa bình được ký kết. Nó cũng sẽ có tác
dụng thuyết phục cả Sài Gòn và Bắc Việt rằng chính phủ Hoa Kỳ quyết tâm “bảo đảm
rằng miền Nam có cơ hội công bằng để đạt
được thắng lợi, một khi lực lượng Hoa Kỳ rút lui.” Hoa Kỳ “vay” hơn 2 tỷ đô la
vật tư ban đầu tính dành viện trợ đến
các nước như Đài Loan, Hàn Quốc và Philippines, nhưng cuối cùng được chuyển đến
miền Nam thay thế. Phần lớn thiết bị mới này được chuyển bằng đường hàng không
đến sân bay Tân Sơn Nhất ở Sài Gòn. Ngoài thiết bị mới này, miền Nam cũng nhận
được vật tư và thiết bị được các đơn vị Hoa Kỳ và đồng minh rời đi chuyển giao
cho bao gồm hầu hết thiết bị hoàn chỉnh của hai sư đoàn Hàn Quốc, chuẩn bị trở
về Seoul.
Trong một nỗ lực lách một điều khoản trong thỏa thuận tạm thời yêu cầu giải
thể các căn cứ Hoa Kỳ ở miền Nam, người Mỹ bắt đầu bí mật chuyển giao các cơ sở
và thiết bị liên quan cho lực lượng Sài Gòn. Nhìn chung, miền Nam đã nhận được một số lượng ấn tượng và một loạt
các thiết bị quân sự tinh vi không chỉ để thay thế những tổn thất từ cuộc tấn
công của BV, mà còn cung cấp một kho dự trữ lớn cho mục đích sử dụng trong
tương lai. Một vị tướng Mỹ được cho là đã nói, “Nếu chúng ta cung cấp viện trợ
này cho Bắc Việt, họ có thể đã chiến đấu với chúng ta trong suốt phần còn lại của
thế kỷ.”
Thật không may, đợt thiết bị ồ ạt này đã chứng tỏ là một chiêu trò chính
trị hơn là một nỗ lực quân sự hợp lý nhằm hỗ trợ miền Nam . Quyết định khởi xướng
Enhance Plus được đưa ra mà không có khuyến nghị nào từ Hội đồng Tham mưu trưởng
Liên quân, những người trước đó đã chỉ ra rằng không cần phải tăng cường thêm
ngoài việc thay thế những tổn thất trong chiến đấu của QLVNCH. Việc Nhà Trắng
chấp thuận chương trình rõ ràng được thiết kế để thuyết phục Thiệu đồng ý với
những nỗ lực của Kissinger tại các cuộc đàm phán Paris. Tuy nhiên, phần lớn thiết bị nhận được không
phù hợp với nhu cầu chiến đấu của miền Nam, và phần lớn vật tư đã được lưu kho
và ở đó cho đến khi Sài Gòn sụp đổ vào năm 1975. Bùi Diễm, cựu đại sứ miền
Nam tại Washington và sau này là cố vấn
chính trị của Thiệu, sau này đã bình luận:
Thiết bị đắt tiền này được coi là một động thái của Chính quyền Hoa Kỳ nhằm
thuyết phục chính quyền Thiệu ký Hiệp định. Có lẽ nó có giá trị về mặt chính trị—thực
tế là mọi thứ có thể được hiểu là một hình thức bảo đảm từ Hoa Kỳ không từ bỏ
miền Nam đều được ông Thiệu hoan nghênh.
Nhưng nó được lên kế hoạch vội vàng và thiếu cân nhắc, và toàn bộ chương trình
không có giá trị quân sự; trên thực tế, rất nhiều thiết bị này không thể được
quân đội miền Nam sử dụng hiệu quả, sau
này họ than phiền rằng họ cần người và tiền chỉ để bảo dưỡng thiết bị không sử
dụng được này.
Tuyên bố này đặc biệt đúng đối với việc tăng cường máy bay. Miền Nam có 1.397 máy bay vào tháng 6 năm 1972, và khi
hoàn thành Enhance Plus, con số đó đã tăng vọt lên 2.075. Đến cuối năm 1972, miền
Nam, xét về khung máy bay, có lực lượng không quân lớn thứ tư trên thế giới. Thật
không may, họ không có đủ phi công và nhân viên mặt đất để điều hành một lực lượng
lớn như vậy. Như một nghiên cứu của
Không quân Hoa Kỳ sau đó đã kết luận, lực lượng này “hoàn toàn vượt quá khả
năng duy trì của Không quân Việt Nam”. Do đó, mặc dù thiết bị được cung cấp
theo Enhance Plus có thể phục vụ mục đích gửi tín hiệu đến Thiệu, về lâu dài,
nó không giúp ích gì cho miền Nam trong
cuộc đối đầu sắp tới với Bắc Việt. Bất chấp thực tế cuối cùng của việc chuyển
giao thiết bị, Nixon hy vọng thiết bị mới sẽ thuyết phục Thiệu tham gia đàm
phán ở Paris. Vào ngày 8 tháng 11, ông đã viết một lá thư cho tổng thống miền
Nam và gửi Alexander Haig đến Sài Gòn để
đích thân chuyển thư. Trong thư, Nixon nói với Thiệu rằng ông đã chỉ thị cho Kissinger
làm việc để cải thiện các điều khoản của thỏa thuận mà Thiệu không đồng ý. Ông
viết, “Chúng tôi sẽ nỗ lực tối đa để thực hiện những thay đổi này trong thỏa
thuận”, nhưng ông cũng cảnh báo, “Tuy nhiên, tôi không muốn để lại cho ngài ảo
tưởng rằng chúng tôi có thể hoặc sẽ vượt qua những thay đổi này để tìm cách cải
thiện một thỏa thuận mà chúng tôi đã coi là tuyệt vời”. Do đó, ông thúc giục
Thiệu “thực hiện thế chủ động chính trị và tâm lý bằng cách hoan nghênh thỏa
thuận và thực hiện các điều khoản của thỏa thuận theo cách tích cực”.
Thiệu, không ấn tượng với lá thư của Nixon, một lần nữa nhấn mạnh rằng
quân đội BV phải rút khỏi miền Nam , tuyên bố rằng ước tính của Hoa Kỳ về sức mạnh
quân sự của Bắc Việt ở miền Nam là 140.000 người là “ảo tưởng” và “gây hiểu lầm”
và thay vào đó cho rằng con số thực tế không dưới 300.000 người. Ông một lần nữa
yêu cầu công nhận cả chủ quyền của chính phủ mình trên toàn bộ miền Nam và quy chế của DMZ là ranh giới vĩnh viễn giữa
Bắc và miền Nam . Haig đã gửi điện tín cho Nixon về sự phản đối liên tục của
Thiệu, và vào ngày 14 tháng 11, tổng thống đã gửi cho Thiệu một lá thư khác
trong đó ông đã đưa ra cho tổng thống miền Nam
“cam kết tuyệt đối” rằng ông sẽ “thực hiện hành động trả đũa nhanh chóng
và nghiêm khắc” nếu Bắc Việt vi phạm thỏa thuận sau khi nó được ký kết. Tuy
nhiên, ông cảnh báo rằng ông phải có sự ủng hộ của Quốc hội và người dân Hoa Kỳ
để thực hiện những hành động như vậy và kết thúc bằng cách nói rằng, “Tôi không
thể nhấn mạnh quá mức tính cấp bách của nhiệm vụ hiện tại cũng như quyết tâm không
thay đổi của tôi trong việc tiến hành theo lộ trình mà chúng tôi đã vạch ra. .
. . Để thực hiện điều này một cách hiệu quả, điều cần thiết là tôi phải có sự ủng
hộ của công chúng và chính phủ của ngài không nổi lên như một trở ngại cho một
nền hòa bình mà dư luận Hoa Kỳ hiện đang mong muốn trên toàn thế giới.”
Thiệu trả lời thư của Nixon bằng cách trình lên Haig 69 điều chỉnh đối với
thỏa thuận dàn xếp được đề xuất nhằm hạn chế vai trò của người Cộng sản trong bất
kỳ chính phủ miền Nam nào trong tương
lai và buộc phải di tản quân đội BV khỏi miền Nam. Haig nói rằng ông sẽ đưa các
điều chỉnh cho Kissinger xem xét nhưng nói với Thiệu rằng Tổng thống Nixon muốn
có một thỏa thuận với Bắc Việt. Phát biểu thay mặt Nixon, ông hứa sẽ cung cấp
thêm viện trợ quân sự cho Sài Gòn và ném bom nhiều hơn nếu Bắc Việt vi phạm lệnh
ngừng bắn, nhưng ông nhấn mạnh rằng, bằng cách này hay cách khác, Hoa Kỳ sẽ rút
khỏi Việt Nam trong vòng sáu tháng.
Sau khi thông báo cho Thiệu, Nixon đã chỉ thị cho Kissinger về cuộc họp
tiếp theo của ông với Bắc Việt tại Paris.
Ông thông cảm với Kissinger về việc Thiệu cản trở quá trình giải quyết
nhưng thúc giục cố vấn của mình làm việc với tổng thống miền Nam, tuyên bố, “Điều
chúng ta quan tâm là cứu miền Nam và đó
là lý do tại sao chúng ta phải tạm thời hòa giải nhiều với Thiệu như chúng tôi
đã làm, bởi vì lợi ích của chúng ta là giúp miền Nam tồn tại và Thiệu hiện tại có vẻ là nhà lãnh đạo
duy nhất có thể dẫn dắt họ theo hướng đó.” Tuy nhiên, Nixon, một người theo chủ
nghĩa hiện thực, nói thêm rằng nếu Thiệu không đồng hành, “chúng ta chỉ cần sẽ
tự mình thỏa thuận, rút quân… và sau đó nói rằng Việt Nam hóa đã hoàn tất và
Thiệu có thể làm bất cứ điều gì ông ta thích.” Sau khi nói vậy, Nixon chỉ đạo
Kissinger trình lên Lê Đức Thọ 69 điều sửa đổi đối với dự thảo thỏa thuận mà
Thiệu đã đề xuất; Kissinger, vốn đã thất
vọng với sự ngoan cố của Thiệu, coi những đề xuất này là “vô lý” và “vượt xa những
gì chúng tôi đã nêu ra công khai và riêng tư”, nhưng đã đồng ý trình chúng theo
chỉ đạo khi ông tiếp tục đàm phán với Lê Đức Thọ vào ngày 20 tháng 11.
Nhận xét
Đăng nhận xét