BỎ RƠI VIỆT NAM:-56-TRẬN CHIẾN PHƯỚC LONG

 

BỎ RƠI VIỆT NAM:

SỰ SỤP ĐỔ Ở MẶT TRẬN PHÍA BẮC

56-TRẬN CHIẾN PHƯỚC LONG

Sau khi gần 31.000 quân nhân của mình đã tử trận trong năm 1974, chính quyền miền Nam đã rơi vào tình thế tuyệt vọng vào đầu năm 1975. Tổng thống Thiệu bị tấn công, một cuộc khủng hoảng kinh tế toàn diện đã bùng phát, và người dân miền Nam nhanh chóng nhận ra rằng Hoa Kỳ sẽ không cung cấp sự hỗ trợ đã trót hứa.
 
Trận chiến bắt đầu ở tỉnh Phước Long vào tháng 12 tiếp tục diễn ra vào năm mới. Thủ phủ của tỉnh là Phước Bình nằm cách Sài Gòn 75 dặm về phía bắc, nơi được kết nối qua các tuyến đường 1A và 14. Tỉnh này bao gồm bốn huyện: Đức Phong, Phước Bình, Bố Đức và Đôn Luân (xem bản đồ 13).  Vào đầu trận chiến, lực lượng miền Nam tại Phước Long bao gồm 5 tiểu đoàn Địa phương quân (ĐPQ), 3 đại đội trinh sát, 48 trung đội Dân quân và 4 tiểu đoàn pháo binh địa phương.
 
Trận chiến giành tỉnh này thực sự bắt đầu vào sáng sớm ngày 7 tháng 12 năm 1974 với các cuộc tấn công nghi binh của Trung đoàn Độc lập 205 của QĐNDVN đội vào các thôn ấp và các tiền đồn ĐPQ ở phía đông bắc Thành phố Tây Ninh và vào trạm tiếp sóng vô tuyến của QĐVNCH tại đỉnh Núi Bà Đen. Các cuộc tấn công được thiết kế để thu hút sự chú ý của QĐVNCH khỏi mũi tấn công chính ở Phước Long. Các cuộc tấn công bổ sung đã được phát động ở các tỉnh Bình Tuy và Long Khánh ở phía đông Sài Gòn. Những trận nghi binh này đã thành công: Bộ tư lệnh Quân đoàn III đã bất ngờ khi mũi công kích lớn thọc xuống Phước Long.  Vào ngày 13 tháng 12, Quân đoàn 301 của BV gồm sư đoàn 7 và sư đoàn 3 mới thành lập, được tăng cường thêm hai trung đoàn bộ binh riêng biệt và được hỗ trợ bởi các trung đoàn xe tăng, pháo binh và phòng không, đã mở cuộc tấn công chính vào Tỉnh Phước Long bằng các cuộc tấn công thăm dò vào Đôn Luân. Đêm hôm sau, quân địch đồng loạt tấn công vào Đức Phong và Bố Đức. Đơn vị đồn trú miền Nam tại Đôn Luân đã sống sót sau cuộc tấn công đầu tiên, nhưng các vị trí của miền Nam tại Đức Phong và Bố Đức ngay lập tức bị tràn ngập. Các lực lượng VNCH tại thị xã  Phước Bình nỗ lực phản công về phía Bố Đức, nhưng quân Cộng sản đã bám sát phía sau, tràn vào Căn cứ Hỗ trợ Hỏa lực Bunard của ĐPQ và chiếm được bốn khẩu lựu pháo 105 mm trong quá trình này.
 
Trung tướng Dư Quốc Đống, tư lệnh Quân đoàn III, đã phản ứng với các cuộc tấn công bằng cách điều Tiểu đoàn 2 của Trung đoàn 7, Sư đoàn 5 QLVNCH, đến Phước Long từ căn cứ của mình tại Lai Khê. Tuy nhiên, vào thời điểm này, các lực lượng miền Nam trong tỉnh đã hoàn toàn hỗn loạn, và hầu hết đã rút lui về Phước Bình. Khi đến nơi, quân chính quy VNCH đã cố gắng tái tổ chức các binh sĩ ĐPQ thành một kế hoạch phòng thủ hiệu quả, nhưng các cuộc tấn công chớp nhoáng của BV đã làm rung chuyển nghiêm trọng các lực lượng địa phương. Nhiều binh sĩ có gia đình trong khu vực này chỉ đơn giản là biến mất khỏi hàng ngũ để chăm sóc người thân của mình. Việc binh lính đào ngũ để tìm kiếm và chăm sóc các thành viên trong gia đình đã trở thành một mô hình quá quen thuộc trong các trận chiến sắp tới, không chỉ giữa các lực lượng địa phương, mà còn giữa các lực lượng chính quy.
 
Mặc dù vấn đề đào ngũ đang gia tăng, quân đội chính quy miền Nam đã phát động một cuộc phản công thành công và chiếm lại Bố Đức.  Quân đoàn III đã cố gắng đưa thêm người và vật tư vào sân bay Phước Bình, nhưng quân đội Bắc Việt đã pháo kích đường băng trong khi các xạ thủ phòng không của họ khai hỏa vào tất cả các máy bay trong khu vực, làm giảm nghiêm trọng lưu lượng hàng không ra vào tỉnh. Hai chiếc C-130, một chiếc đang hạ cánh và một chiếc đang cất cánh, đã bị bắn trúng trên mặt đất và bị phá hủy. Cùng lúc đó, pháo thủ BV cũng đặt sở chỉ huy Sư đoàn 5 QĐVNCH và sân bay Lai Khê vào tâm điểm hỏa lực nhằm ra sức ngăn chặn bất kỳ máy bay trực thăng nào của họ được sử dụng để vận chuyển quân tiếp viện đến Phước Long. Vào ngày 22 tháng 12, bộ đội BV đã hoàn toàn chiếm lại Bố Đức. Bốn ngày sau, Sư đoàn 7 Bắc Việt một lần nữa tấn công Đôn Luân và cuối cùng đã chiếm được nơi này. Ngoại trừ thủ phủ Phước Bình, toàn bộ tỉnh hiện nằm trong tay Cộng sản.
 
Tình hình ngày càng tồi tệ ở Phước Long đã thúc đẩy một cuộc họp khẩn cấp tại Sài Gòn giữa Thiệu và các tướng lĩnh của ông. Câu hỏi cấp thiết là có nên tăng cường cho Phước Long hay không. Để tăng cường cho Quân đoàn III, Tướng Đống đã yêu cầu ít nhất một trung đoàn bộ binh hoặc Sư đoàn Nhảy dù, mà ông sẽ đưa bằng trực thăng vào phía bắc của thành phố. Khi tổng thống miền Nam cân nhắc đề xuất của Đống, ông thấy mình ở trong một vị trí rất khó khăn do một số yếu tố.  Chính sách “phòng thủ khắp mọi nơi” thường được ông tuyên bố có nghĩa là ông không thể đưa quân, vốn đã bị kéo mỏng, từ các khu vực bị đe dọa khác; đồng thời, ông cũng không dám để mất toàn bộ một tỉnh. Sư đoàn Nhảy dù được triển khai ở Quân khu I, nơi tình hình không cho phép rút quân. Các lực lượng ở Quân khu II và IV cũng đang giao tranh quyết liệt. Tướng Đống không muốn tăng cường Phước Long từ các nguồn lực của Quân đoàn III của mình, bởi vì các sư đoàn khác của ông, Sư đoàn 18 và 25, vẫn đang chạm trán với các sư đoàn CT-5 và CT-9 của QĐNDVN trên các tuyến đường tiếp cận Sài Gòn và Tây Ninh tương ứng. Ngay cả khi có nhiều lực lượng hơn, thì cũng không có khả năng họ có thể được huy động kịp thời để cứu Phước Long. Cũng không có đủ phương tiện không vận để đưa lực lượng cứu viện hoặc tiếp tế cho các lực lượng miền Nam đang bảo vệ thành phố.  Ngoài ra, bất kỳ máy bay nào bị mất do mối đe dọa phòng không gia tăng trong khu vực đều không thể thay thế được vì viện trợ quân sự của Hoa Kỳ đã giảm. Cuối cùng, vì những yếu tố này và đánh giá của Thiệu cho rằng Phước Long kém quan trọng về mặt chiến lược hơn các khu vực khác—như Tây Ninh, Huế và Pleiku—tổng thống và các tướng lĩnh của ông đã quyết định không khởi xướng một đợt tăng viện quy mô lớn cho lực lượng phòng thủ đang bị bao vây tại Phước Long.
 
Thay vào đó, Tướng Đống được chỉ đạo xử lý tình hình bằng các lực lượng của mình, nhưng không làm suy yếu lực lượng phòng thủ đang bảo vệ các tuyến đường tiếp cận Sài Gòn, khu vực mà ông cũng chịu trách nhiệm. Mặc dù Đống không có nhiều lựa chọn, ông quyết định đưa vào Phước Long Nhóm Biệt động Không vận 81, lực lượng đã chiến đấu rất anh dũng trong trận chiến năm 1972 giành An Lộc.
 
Khi Đống đang suy nghĩ làm sao để đưa lực lượng Biệt động vào trận chiến, thì quân Bắc Việt đã mở một cuộc tấn công bộ binh nhiều trung đoàn, được hỗ trợ bởi một trung đoàn xe tăng và pháo binh của quân đoàn vào sở chỉ huy quận Phước Bình. Đến ngày hôm sau, quân phòng thủ miền Nam buộc phải rút lui đến các vị trí phòng thủ mới xung quanh sân bay. Quân BV cố gắng chen vào giữa các lực lượng này và Phước Bình, nhưng sau một ngày chiến đấu ác liệt, quân phòng thủ VNCH đã xoay xở để rút lui theo cách khá trật tự và thiết lập một tuyến phòng thủ trong thành phố.
 
Lúc 07 giờ sáng ngày 1 tháng 1, quân Bắc Việt đã mở một cuộc tấn công bộ binh-thiết giáp khác vào Phước Bình từ phía nam. Cùng lúc đó, các vị trí của QĐVNCH trên Núi Bà Rá đã bị quân Bắc Việt tràn ngập, tại đó họ đã lập các trạm quan sát tiền tiêu cho phép họ nã pháo rất chính xác vào các mục tiêu bên trong thành phố. Rất nhanh chóng, các pháo thủ BV đã phá hủy 8 khẩu lựu pháo 105 mm và 4 khẩu pháo 155 mm của quân miền Nam.  Ngoài ra, quân Bắc Việt đã đặt vũ khí phòng không trên ngọn núi, đe dọa bất kỳ máy bay trực thăng hoặc máy bay cánh cố định nào trong khu vực bao quanh thành phố. Tuy nhiên, các phi công Không quân Việt Nam đã làm hết sức mình, phá hủy 15 xe tăng quân địch và hỗ trợ quân phòng thủ ngăn chặn cuộc tấn công của kẻ thù cho đến hết buổi chiều ngày 2 tháng 1.
 
Tình hình bên trong thành phố đã đạt đến đỉnh điểm. Quân phòng thủ miền Nam, chỉ còn đang chiếm giữ khu chợ, khu phức hợp sở chỉ huy tỉnh và một đường băng nhỏ, nhận được hơn 3.000 quả đạn pháo mỗi ngày. Mặc dù đạn dược và quân nhu được thả từ trên không xuống cho lực lượng dưới đất, nhưng nỗ lực thu hồi vật tư cần thiết của họ đã bị hỏa lực pháo binh mà trinh sát viên Bắc Việt trên núi Bà Rá chỉ đạo cản trở nghiêm trọng. Ngoài ra, vũ khí phòng không của quân Bắc Việt trên núi đã ngăn cản trực thăng di tản hàng trăm thương binh.