Vì sao phải thu hồi sách Tiếng Việt lớp 1 Cánh Diều?
Vì sao phải thu hồi
sách Tiếng Việt lớp
1 Cánh Diều?
?
Một ổ bánh mỳ, hay
một ly trà sữa anh bán cho khách hàng nhưng họ phát hiện trong đó có một sợi
tóc, một con gián, một con ruồi thì việc họ giận dữ và bắt đền anh, yêu cầu anh
đổi ổ bánh khác, ly trà sữa khác âu cũng là lẽ hiển nhiên và tất yếu.
Nếu là người sản
xuất, người bán hàng khôn ngoan và văn minh thì một lời xin lỗi chân thành gửi
tới khách hàng của mình là việc nên làm trước tiên thay vì vòng vo, bao biện rằng
bánh mỳ, trà sữa của tôi được sản xuất theo đúng quy trình lựa chọn nguyên liệu,
phương pháo nhồi bột, pha chế…
Không ai trong trường
hợp này lại mắng khách hàng của mình, rằng, các ông bà phải có “cái nhìn tổng
thể” ổ bánh mỳ, ly trà sữa của tôi rồi hãy phán xét.
Thế nên, người làm
giáo dục có trách nhiệm trước hết phải là người hiểu được cái nguyên lý bất biến:
thực tiễn giáo dục mới là yếu tố quyết định chứ không phải nguyên lý, quy trình
thuần túy lý thuyết.
Ổ bánh mỳ hay ly
trà sữa có ruồi, gián, ngay lập tức chúng ta có thể đổ đi nhưng một quyển sách
đầy sạn mà vẫn cố mang ra dạy cho trẻ nhỏ thì chắc chắn sẽ để lại hậu quả rất lớn
về sau.
Nhất định phải thu
hồi để chỉnh sửa và thẩm định lại
Với những đứa trẻ
vừa chập chững đến trường, ấn tượng về những bài học đầu đời là rất quan trọng.
Thế nên những cầu
chuyện hay, ý nghĩa mang tính giáo dục đạo đức nền tảng, vừa có tính dân tộc vừa
mang tính phổ quát được trình bày bằng một ngôn ngữ trong sáng, giản dị, dễ thuộc,
dễ nhớ… sẽ là hành trang, là ký ức theo suốt cuộc đời các em sau này.
Thế nên, điều quan
trọng nhất của việc biên soạn sách giáo khoa cho trẻ em là phải làm sao gieo những
hạt mầm lương thiện để tư đó khơi gợi và thức tỉnh nhân tính.
Nếu không làm được
việc này, mà trái lại còn viết ra những câu chuyện nhảm nhí, rỗng tuếch hoặc lừa
lọc, trí trá như hàng loạt câu chuyện ngụ ngôn được các tác giả sách giáo khoa
Cánh Diều chế tác, phóng tác lại thì chẳng khác nào đang gieo những hạt mầm xấu,
vô tình đầu độc tâm hồn trẻ nhỏ.
Đừng ngụy biện rằng
câu chuyện có hai phần vì dài quá nên phải tách ra làm hai. Hay những câu chuyện
về cái xấu cái ác sẽ được giáo viên giải thích trên lớp để các em học sinh hiểu
mà cảnh giác hoặc tránh xa.
Thực tiễn và tâm
lý học trẻ thơ cho thấy, bắt chước và làm theo các hành vi (ngôn ngữ, việc
làm…) của người lớn là một đặc điểm chung của mọi đứa trẻ.
Quan trọng hơn, trẻ
con chưa có đủ nhận thức để phân biệt đúng sai, tốt xấu trong những tình huống,
bối cảnh khác nhau như cách mà người lớn nhận thức.
Chia câu chuyện ra
làm hai phần để dạy cũng được nhưng rất tiếc cách làm này chỉ phù hợp với những
đứa trẻ học ở lớp cao hơn chứ không phải mới vào lớp 1.
Bởi trẻ lớp 1 khó
mà kết nối, xâu chuỗi những sự việc trong câu chuyện lại với nhau nếu phải gián
đoạn qua những giờ học, bài học sau đó.
Không những vậy,
thực tế ở Việt Nam, ngoài giờ lên lớp học với thầy cô trẻ nhỏ còn mang sách về
nhà để học và không phải đứa trẻ nào cũng có đầy đủ cha mẹ, anh chị kề bên để
kèm cặp, chỉ bảo thay cho các thầy cô giáo trên lớp.
Có vô số cha mẹ học
sinh đang phải đầu tắt mặt tối mưu sinh trên ruộng đồng hay ngày đêm tăng ca
trong các khu công nghiệp và những gánh hàng rong…
Đây cũng là một thực
tế mà người viết sách phải nhìn ra và có trách nhiệm hơn cho việc viết sách của
mình nhằm kết nối thắt chặt hơn nữa mối quan hệ giữa giáo dục trong nhà trường
và gia đình.
Thế nên, ở giác độ
văn hóa, với vô số những hạt sạn chết người như thế, với quan điểm cá nhân, tôi
cho rằng quyển sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1 tập 1 của nhóm Cánh Diều không
những vi phạm những nguyên tắc, chuẩn mực quan trọng trong giáo dục trẻ em mà
còn có nguy cơ làm mất đi vẻ đẹp của ngôn ngữ Tiếng Việt.
Ngoài ra, sách Tiếng
Việt lớp 1 Cánh Diều cũng thiếu một cái nhìn thực tế để giúp học sinh có thể tự
học khi không có thầy cô, phụ huynh bên cạnh.
Vì vậy, theo tôi
nhất định quyển sách này phải được thu hồi để chỉnh sửa và thẩm định lại. Dĩ
nhiên việc thẩm định lại do một Hội đồng mới và độc lập để đảm bảo tính khách
quan, nghiêm túc.
Sử dụng lại bộ
sách Tiếng Việt theo chương trình cũ
Bộ sách Tiếng Việt
lớp 1 Cánh Diều là một trong 4 bộ sách được Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt để
đưa vào sử dụng năm nay.
Đây cũng là bộ
sách duy nhất được 100% thành viên Hội đồng thẩm định sách quốc gia bỏ phiếu thông
qua mà không cần chỉnh sửa.
Hiện tại, Bộ giáo
dục cũng đã có văn bản yêu cầu Hội đồng phải rà soát lại tất cả việc thẩm định
này.
Vậy nên, để đảm bảo
tiến độ học tập của học sinh tôi cho rằng giải pháp khả dĩ và tối ưu nhất sau
khi thu hồi sách Tiếng Việt Cánh Diều là nên sử dụng lại bộ sách Tiếng Việt cũ
được biên soạn theo chương trình cải cách năm 2000. Việc thay thế này có mấy ưu
điểm sau:
Thứ nhất, sách Tiếng
Việt lớp 1 theo chương trình năm 2000 về cơ bản vẫn đáp ứng các mục tiêu cả về
dạy chữ lẫn dạy người cho trẻ lớp 1 vì đã dùng ổn định từ năm học 2002-2003 đến
nay.
Giáo sư Nguyễn
Minh Thuyết khi biên soạn sách Tiếng Việt mới cũng thừa nhận về cơ bản ông cũng
kế thừa quan điểm và nội dung sách Tiếng Việt cũ.
Thứ hai, các thầy
cô giáo cũng đã quen với phương pháp giảng dạy nên sẽ thuận lợi hơn nếu phải
thay thế bằng một trong 4 bộ sách Tiếng Việt mới do các nhóm khác biên soạn.
Cuối cùng, bộ sách
này do Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam ấn hành nên cần thiết sẽ in ra ngay để
phân phối về cho các trường đã lựa chọn sách Tiếng Việt Cánh Diều.
Nếu giải pháp trên
được lựa chọn thì vấn đề còn lại là kinh phí thực hiện. Tôi cho rằng trước mắt
Bộ Giáo dục và Đào tạo cần làm việc với đơn vị phát hành sách Tiếng Việt bộ
Cánh Diều để thỏa thuận trên tinh thần và nguyên tắc một đổi một; không được
thu tiền các phụ huynh học sinh.
Bởi lẽ, sự cố này
là do nhóm tác giả biên soạn sách Cánh Diều và đơn vị phát hành, kinh doanh
sách gây ra.
Trước khi bán sách
ra thị trường các anh quảng cáo sách mình tốt nhất, hay nhất, chất lượng nhất
nhưng thực tế thì trái ngược nên anh phải có trách nhiệm bồi hoàn cho người mua
một cách thỏa đáng. Mà không những là trách nhiệm mà còn là uy tín và đạo đức
kinh doanh.
Tài liệu tham khảo:
[1]. "Triết
lý giáo dục của Chu Vĩnh Tân qua những câu nói ngắn" (Minh Thương dịch),
Nhà xuất bản Hội nhà văn, 2019.
Nguyễn Trọng Bình
Nhận xét
Đăng nhận xét