ÔNG BA BỊ LÀ AI?

ÔNG BA BỊ LÀ AI?

Là một trong những nhân vật được người lớn mang ra dọa trẻ con nhiều nhất, nhưng bạn biết gì về ông ba bị, hung thần của bao thế hệ?

Dần như 1 thói quen, hầu như mỗi khi trẻ con quấy khóc hoặc nghịch ngợm quá đà là người lớn, cha mẹ thường đem các nhân vật đáng sợ ra để răn dọa, ví như ngáo ộp, ông mặt đen hay ông ba bị... Nhiều đứa trẻ con sợ những nhân vật rất đỗi bình thường mà không ai hiểu nguyên nhân như chú công an, bác thợ điện...

Nhưng trong số đó, có lẽ ngáo ộp và ông ba bị là nhân vật được đem ra "sử dụng" nhiều nhất. Ngáo ộp thì chúng ta đã từng nghiên cứu, vậy ông ba bị có nguồn gốc từ đâu, xuất thân thế nào, con người ra sao mà lại trở thành nỗi khiếp sợ của bao lứa trẻ em?

Sự tích về ông ba bị

Ông ba bị hay còn được biết đến với các tên ông Kẹ là một trong những nhân vật nổi tiếng nhất của Việt Nam, thường được miêu tả có ngoại hình đáng sợ, vô cùng xấu xí với 9 quai, 12 con mắt. Theo truyền thuyết, ba bị có sở thích là bắt cóc trẻ con hư, chính vì đã dần trở thành hung thần đối với bao lớp trẻ em.

Theo nhiều nhà nguyên cứu, vào năm 1608 xảy ra mất mùa lớn khắp từ Nghệ An ra các tỉnh miền Bắc, đây là 1 trong những nguyên nhân khiến tình trạng bắt cóc trẻ em tăng cao. Hình tượng ông ba bị cũng xuất hiện trong giai đoạn này.

Theo mô tả đó là 1 người đàn ông cao to nhưng đen đúa, xấu xí, mang theo mình 3 chiếc bị lớn, thường bắt cóc trẻ em hư bỏ vào bị đem đi không cho ở với bố mẹ nữa. Theo nhiều dị bản khác, chúng ta có thể hiểu rõ hơn định nghĩa "9 quai 12 con mắt" là như thế nào.

Chuyện kể rằng, do mất mùa nên nhiều kẻ đã đi bắt cóc trẻ con đem bán lấy tiền, chúng thường đi thành tốp 6 người, cứ 2 người thì vác 1 cái túi cói rất to nên có tên là "Ba Bị". Mặt khác mỗi cái bị lại có 3 quai, nên cả tốp 6 người gọi là "9 quai, 12 con mắt".

Chúng thường đi lượn lờ tại các làng ven biển, rình rập để bắt lấy những đứa trẻ lang thang chơi 1 mình, sau đó chạy nhanh lên thuyền rồi cao chạy xa bay.

Do tình trạng này xảy ra quá nhiều và để lại nỗi đau quá lớn cho các gia đình bị hại cũng như nỗi sợ hãi cho mọi người xung quanh, dần dần, dân gian lấy hình tượng ông ba bị xấu xí, đáng sợ để răn đe trẻ em, tránh những tình huống đáng sợ đó.

Sự tích truyền thuyết là vậy, còn trong từ điển tiếng Việt, trung tâm Từ điển học của Hoàng Phê chủ biên năm 2007 thì ông ba bị là tên gọi 1 hình người quái dị, được bịa ra để dọa trẻ em.

Hay như theo một cuốn từ điển khác, ông ba bị 9 quai 12 con mắt là giống người kỳ lạ, xấu xí, được bịa ra để dọa trẻ con. Còn nghĩa bóng để chỉ người xấu xí, tồi tàn.

Trên thực tế, không chỉ Việt Nam, rất nhiều quốc gia trên thế giới cũng sử dụng những nhân vật có hình tượng xấu xí, đáng sợ để răn dọa trẻ nhỏ. Có thể kể đến như: Ocu - quái vật trong truyền thuyết Thổ Nhĩ Kỳ, Torbalan của dân gian Bulgary, Ubeme - linh hồn đáng sợ ở Nhật Bản, Babaroga - yêu quái tại các nước Đông Âu...

Vì sao ông ba bị lại trở thành hung thần đáng sợ?

Nguồn gốc về ông ba bị thì chúng ta đã tìm hiểu sơ qua, nhưng tại sao nhân vật này lại vô cùng đáng sợ, khủng khiếp trong mắt những đứa trẻ?

Thực tế, dân gian dựa trên những hiện tượng, sự việc từng xảy ra, đan xen thêm là trí tưởng tượng vô cùng phong phú để khắc họa nên hình ảnh của 1 nhân vật vô cùng đáng sợ.

Còn đối với trẻ em, sự nhận thức non nớt như tờ giấy trắng cùng với trí tưởng tượng mạnh mẽ dễ hình dung ra hình ảnh của 1 con quái vật vô cùng xấu xí đáng sợ với 9 quai và 12 con mắt. Như vậy thì có đứa bé nào đủ dũng cảm để không nín bặt khi bị dọa nạt cơ chứ!

Trí Thức Trẻ

(Tham khảo nhiều nguồn)