Kỳ 2: -CHIẾN TRANH BIÊN GIỚI 1979: NHÂN CHỨNG VÀ NẤM MỒ 400 NGƯỜI
Kỳ 2:
-----
-----
Không được
phép lãng quên:
CHIẾN TRANH BIÊN GIỚI 1979:
NHÂN CHỨNG VÀ NẤM MỒ 400 NGƯỜI
NHÂN CHỨNG VÀ NẤM MỒ 400 NGƯỜI
Lính Trung Quốc thả bộc phá và
khí ngạt vào hang khiến gần 400 người cả dân và quân thiệt mạng, chỉ vài người
sống sót, trở thành nhân chứng cuối cùng cho câu chuyện bi tráng ở pháo đài Đồng
Đăng.
LTS: Nhìn lại lịch sử bi
hùng của dân tộc không ai được phép quên lãng. Ghi nhớ để sống tốt hơn, ghi nhớ
để thêm yêu chuộng hòa bình và ghi nhớ để rút ra bài học trong ứng xử bang
giao.
Từ ngày 17/2 đến 16/3/1979, nhà cầm
quyền Bắc Kinh đã điều động một lượng lớn quân đội và vũ khí hiện đại nhất tấn
công vào 6 tỉnh biên giới phía bắc nước ta. Trong cuộc tấn công này, họ đã phá
hoại hoàn toàn 4 thị xã, hơn 20 thị trấn, huyện lỵ, nhiều làng xóm, nhà máy, hầm
mỏ, nông trường, cầu đường, nhà cửa… của nhân dân ta tại những nơi lính Trung
Quốc đi qua. Sau đó, TQ tuyên bố đã đạt mục đích, bắt đầu rút quân khỏi Việt
Nam.
Tuần Việt Nam khởi đăng loạt
bài Chiến tranh biên giới 1979: nhân chứng và những nấm mồ nhằm cung
cấp thêm tư liệu để mọi người cùng ghi nhớ, không được phép lãng quên.
********************************************************************************************************
*
Thị trấn Đồng Đăng, Lạng Sơn giờ đã là một trong những trung tâm thương
mại sầm uất. Đây là cửa ngõ biên giới giữa Việt Nam – Trung Quốc. Nhìn người
dân hai nước qua lại buôn bán tấp nập, ít ai còn nhớ chính nơi này đã diễn ra
cuộc tập kích bất ngờ từ phía bên kia biên giới.
Ngay tại vị trí hiện nay là chợ Đồng Đăng, dưới chân pháo đài Đồng Đăng
là nấm mồ chung của gần 300 dân thường, một đại đội bộ đội biên phòng và nhiều
dân quân, công an địa phương khác.
Cuộc giằng co mốc biên giới giữa một bên cố gắng bảo vệ chủ quyền, một
bên cố gắng cưỡng chiếm đã nung nấu từ năm 1977. Những báo hiệu về chiến tranh
từ Trung Quốc và tin tức nóng hôi hổi dội về từ biên giới Tây Nam hồi đó đã khiến
cho người dân vùng biên ải phía Bắc càng thêm căng thẳng. Người dân Lạng Sơn
khi đó đã chuẩn bị các căn hầm trú ẩn. Thóc ngô thu hoạch xong được chuyển lên
hang đá cất giữ. Dầu vậy, cuộc tập kích xảy ra vẫn quá bất ngờ, về quy mô và độ
tàn khốc.
Bà
Chu Ngọc Lan. Ảnh: Hoàng Hường
|
Theo lời kể của nhiều nhân chứng, cuộc tấn công tổng lực vào Lạng Sơn
và các tỉnh biên giới phía bắc Việt Nam bắt đầu từ khoảng 4h sáng ngày
17/2/1979, khi người dân vẫn đang chìm sâu trong giấc ngủ. Tiếng pháo và ánh
sáng chói xé rách màn đêm. Người dân miền biên viễn bị đánh thức bồng bế nhau
người chui xuống hầm trú ẩn, người chạy lên hang tìm chỗ lánh nạn.
Ở tuổi 70, bà Chu Ngọc Lan, hiện sống tại phố Nam Quan, Đồng Đăng không
thể quên ngày bà mất đi người chồng thương yêu cùng hàng trăm bà con họ hàng làng
xóm tại Đồng Đăng. Đúng sáng hôm Trung Quốc tấn công, bà đưa hai con về nhà ngoại
gần đó. Ba quả đạn pháo rơi trúng nhà, chồng bà chưa kịp xuống hầm trú ẩn đã tử
nạn. Bà cùng hai đứa con và mấy người họ hàng chia nhau một căn hầm ở nơi khác.
Pháo rơi như mưa, nhưng sau đó họ được dân quân giải cứu và đưa đến nơi an
toàn.
Bà
Hà Thị Hiển. Ảnh: Hoàng Hường
|
Một người dân Đồng Đăng khác là chị Hà Thị Hiển, hiện là GĐ Doanh nghiệp
tư nhân Hà Giang tại TP Lạng Sơn, phải chứng kiến mẹ chết ngay trước mắt. Lúc
đó chị Hiển 14 tuổi. Khi quân Trung Quốc ập vào Lạng Sơn, chị cùng cả nhà xuống
hầm trú ẩn được một ngày.
Sau đó trước nguy cơ bị ngạt và bị phát hiện, cả gia đình quyết định
chui lên và bỏ chạy tứ tán. “Chúng tôi vẫn được nghe những câu chuyện rùng rợn
về cách Polpot đối xử với phụ nữ và trẻ em. Tôi tâm niệm thà chết còn hơn là bị
rơi vào tay giặc”. Vừa lên khỏi hầm, bố chị Hiển bị lính Trung Quốc bắn bị
thương ngất đi. Sau hai ngày nằm đó ông tự tỉnh lại và được dân quân tìm thấy.
Mẹ chị Hiển kém may mắn hơn. Hai mẹ con chạy cùng nhau và bà dính đạn mất
tại chỗ. Chị Hiển tiếp tục chạy. Dọc đường, chị gặp một người phụ nữ bị thương
cụt cả hai chân cầu cứu. “Suốt cả đời tôi không quên được hình ảnh mẹ tôi bị bắn,
và ánh mắt người phụ nữ ấy. Cô ấy khẩn cầu tôi cứu giúp, nhưng lúc đó tôi chỉ
là một đứa trẻ, và cũng đang chạy nạn, chẳng giúp được gì”, chị Hiển không bao
giờ quên.
Còn trong tâm trí anh Hoàng Hữu Dư vẫn còn nguyên cảm giác hoảng sợ tột
cùng khi tận mắt thấy “nguyên một dòng sông đầy xác người” ở quê anh, thị trấn
Thất Khê, huyện Tràng Định, Lạng Sơn.
Anh Dư lúc đó 17 tuổi, đang tham gia dân quân thị trấn. Khi lính Trung
Quốc ồ ạt kéo sang tấn công “trong vài tiếng buổi sáng đã thấy lính Trung Quốc
tràn ngập thị trấn”, anh Dư cùng hỗ trợ bà con đi tìm nơi trú ẩn. Lính Trung Quốc
tràn vào Tràng Định bắn giết và bắt 5 người dân làm tù binh, sau đó mấy năm những
người dân này được trở về.
Cửa
vào pháo đài Đồng Đăng, nơi chôn vùi gần 400 người. Ảnh: Hoàng Hường
|
Khúc bi
tráng trên pháo đài Đồng Đăng
Sống giản dị trong một ngôi nhà nhỏ ở phố núi Bình Gia, Lạng Sơn. Anh
hùng Lực lượng Vũ trang Hoàng Văn Liên giờ đã là một người đàn ông trung niên
tóc bạc. Ông là một trong hai người sống sót tại pháo đài Đồng Đăng, nấm mồ
chung của gần 400 người cả dân thường và bộ đội Việt Nam.
Nhập ngũ năm 1978, ông Liên được điều động về đội cảnh sát cơ động tỉnh
Lạng Sơn. Vào thời điểm này, tình hình biên giới nhiều biến động, ông Liên và đồng
đội thường xuyên phải đi tuần biên giới. Sáng sớm 17/2/1979, sau phiên tuần như
thường lệ, ông thấy pháo từ phía Trung Quốc bắn sáng rực bầu trời, người dân cuống
quýt tìm nơi trú ẩn. Ông cùng đồng đội chống trả và bảo vệ người dân, nhưng sau
đó đơn vị của ông hy sinh gần hết, ông cùng 3 người nữa rút lên pháo đài Đồng
Đăng, nơi có một đại đội biên phòng Việt Nam đang chiến đấu, và gần 300 người
dân đang trú ẩn trong hầm.
Anh hùng Lực lượng Vũ trang
Hoàng Văn Liên, đã chiến đấu kiên cường tại pháo đài Đồng Đăng. Ảnh: Hoàng Hường
|
Nhóm của ông cùng lực lượng biên phòng chiến đấu quyết liệt. Sau ba
ngày, bộ đội tại các lực lượng đã hy sinh gần hết. Những người còn lại rút vào
cố thủ trong pháo đài và bắn qua lỗ châu mai. Pháo đài có 3 cửa, một cửa đã bị
lấp từ trước, 2 cửa còn lại bị lính Trung Quốc chiếm giữ. Đến ngày thứ 4, lính
Trung Quốc thả bộc phá và khí ngạt vào hang khiến toàn bộ gần 400 người cả dân
và quân thiệt mạng. Ông và một đồng đội khác lợi dụng đêm tối đã lên khỏi hang
rút đi, trở thành 2 nhân chứng cuối cùng cho câu chuyện bi tráng ở pháo đài Đồng
Đăng.
Với chiến công diệt 34 tên giặc, bắn cháy một ô tô chở vũ khí của Trung
Quốc, chiến đấu kiên cường bảo vệ người dân và chủ quyền lãnh thổ, ông Hoàng
Văn Liên được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang nhân
dân.
Pháo đài Đồng Đăng vẫn ở đó, trở thành chứng tích của một sự kiện lịch
sử, là nấm mồ chung của gần 400 người Việt Nam.
Hoàng Hường
********************************************************************************************************
Mời độc giả xem clip hình ảnh pháo đài Đồng Đăng và nhân chứng kể chuyện:
http://vietnamnet.vn/vn/tuanvietnam/chien-tranh-bien-gioi-1979-nhan-chung-va-nam-mo-400-nguoi-293583.html
Nhận xét
Đăng nhận xét