TRẦN QUỐC TOẢN KHÔNG TỬ TRẬN
TRẦN
QUỐC TOẢN KHÔNG TỬ TRẬN
UY
VŨ CHẤN ĐỘNG TRUNG NGUYÊN
“Hoài Văn thập tam chiến / Uy vũ chấn Trung Nguyên” là câu thơ ca ngợi
Trần Quốc Toản. Theo nhiều gia phả họ Trần, Trần Quốc Toản không hề tử trận như
sách sử nhầm lẫn, mà còn lập những chiến công uy vũ chấn động Trung Nguyên.
Hoài
Văn Hầu không tử trận
Hầu hết người Việt đều biết đến người anh hùng Trần Quốc Toản qua câu
chuyện bóp nát quả cam khi không được dự hội nghị Bình Than vì còn quá nhỏ
tuổi. Sau sự việc này Trần Quốc Toản trở về nhà tập hợp gia nô được hơn 1.000
người, thành lập một đội quân chống lại quân Nguyên.
Đội quân của Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản nổi tiếng với lá cờ thêu 6 chữ
vàng “Phá cường địch – Báo hoàng ân” nghĩa là “Phá giặc mạnh –
Báo ơn vua”.
Theo ghi chép của các tài liệu lịch sử thì Hoài Văn Hầu tử trận trong
cuộc chiến chống quân Nguyên lần thứ 2 năm 1285.
(Ảnh
bìa sách “Lá cờ thêu sáu chữ vàng” của NXB Kim Đồng)
Tuy nhiên thực tế Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản không hề tử trận (Xem
bài: Viêm phương Trần tộc Lưu phả: Trần Quốc Toản không hề tử trận). Về việc
ghi chép rằng Hoài Văn Hầu mất trong trận đánh ở sông Như Nguyệt, có một phần
nhiều là đến từ sách sử nhà Nguyên.
Nguyên Sử phần An Nam truyện có ghi chép rằng: “Quan quân (chỉ quân
Nguyên) rút đến sông Như Nguyệt, Nhật Huyên (tức vua Thánh tông) sai Hoài Văn
Hầu đến đánh.” “Kinh thế đại điển tư lục” ghi chép tiếp rằng: “Thoát Hoan chạy
đến sông Như nguyệt, Nhật Huyên sai Hoài Văn Hầu đuổi theo. Giết được Hoài Văn
Hầu.”
Thực tế cuốn “Kinh thế đại điển tư lục” có sự nhầm lẫn, người tử trận
là Hoài Nhân Vương Trần Quốc Kiện chứ không phải Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản.
Cuốn sách này đã nhầm lẫn giữa, nên thay vì Hoài Nhân Vương, thì lại nhầm thành
Hoài Văn Hầu.
Theo nhiều gia phả của nhà Trần ghi chép thì trận “Như Nguyệt” chỉ có
Hoài Nhân Vương Trần Quốc Kiệt tử trận, còn Hoài Văn Hầu Trần Quốc Toản sau được
phong Hoài Văn Vương và sống thọ đến tận 92 tuổi.
Các sách sử sau này đều căn cứ theo cuốn “Kinh thế đại điển tư lục” nên
cũng đều bị nhầm theo, chi tiết về cái chết cũng rất sơ sài.
Sách Đại Việt sử ký toàn thư có ghi rất ngắn gọn: “Đến khi Hoài Văn Hầu
Trần Quốc Toản mất, vua rất thương tiếc, đích thân viết văn tế và gia phong
tước Vương”.
Hoài
Nhân Vương Trần Quốc Kiện bị tử trận như thế nào?
Trần Quốc Kiện và Trần Quốc Toản đều là bậc thiếu niên thuộc dòng dõi
hoàng thân quốc thích nhà Trần, tuổi cũng trạc nhau. Khi hội nghị Bình Than
diễn ra, cả hai đã cùng đến xin được vào dự, nhưng đều bị từ chối do còn nhỏ
tuổi.
Do cả hai người trạc tuổi nên khá thân thiết với nhau, trong cuộc chiến
chống quân Nguyên lần thứ 2, cả hai người lại cùng sát cánh chống lại quân
giặc.
Gia phả của Chiêu Quốc Vương Trần Ích Tắc có ghi chép về cái chết của
Hoài Nhân Vương Trần Quốc Kiện. Chính Trần Ích Tắc viết rằng: “Trận Như Nguyệt,
ngày 6-5, niên hiệu Chí nguyên thứ 22, Quốc Kiện đuổi theo chú, buông lời vô
lễ. Giết Quốc Kiện.”
“Chú” ở đây chính là Trần Ích Tắc. Trong gia phả của mình, chính tay
Trần Ích Tắc cầm bút viết rõ mình đã giết Quốc Kiện. Có thể lúc đó Trần Quốc
Kiện cho quân đuổi tới, nhìn thấy Ích Tắc đã đầu hàng quân Nguyên Mông nên có
lời qua tiếng lại với chú của mình, Ích Tắc tức giận nên đã giết chết Quốc
Kiện.
Các gia phả đều chép ngày giỗ Hoài Nhân Vương Quốc Kiện là 6 tháng 5.
Ngày giỗ của Hoài Văn Vương Quốc Toản là 18 tháng 9. Ngày 6 tháng 5 cũng chính
là ngày xảy ra trận đánh Như Nguyệt. Vậy thì người đã tử trận là Hoài Nhân
Vương Quốc Kiện chứ không phải Hoài Văn Vương Quốc Toản.
Chiến
công oai hùng của Trần Quốc Toản
Các gia phả của Hưng Nhượng Vương, Hưng Vũ Vương, gia phả của Chiêu
Quốc Vương Trần Ích Tắc đều chép Quốc Toản giết Toa Đô, bắt Ô Mã Nhi, đều là
những chiến công oai hùng lúc đó.
Những chiến công này đều diễn ra sau trận đánh Như Nguyệt. Nếu Trần
Quốc Toản thật sự tử trận vào ngày 6/5 thì làm sao có được những chiến công oai
hùng như thế sau đó.
(Ảnh
bìa sách “Lá cờ thêu sáu chữ vàng” của NXB Kim Đồng)
Đặc biệt, Trần Quốc Toản khi mới 19 tuổi đã đánh bại và giết được danh
tướng thiện chiến bậc nhất của quân Nguyên là Toa Đô tại cửa Hàm Tử. Trong cuộc
chiến chống quân Nguyên lần thứ 3 năm 1288, tại trận Bạch Đằng, cũng chính Quốc
Toản đã đánh danh tướng thiện chiến khác là Ô Mã Nhi rớt xuống sông, sau đó Đỗ
Hành dùng câu liêm móc lên bắt sống Ô Mã Nhi.
Gia phả của dòng Hưng Vũ Vương, Hưng Hiếu Vương, Nhượng Vương, Hưng Trí
Vương, Hoài Văn Vương đều có bài thơ ghi rõ những chiến công của Trần Quốc Toản
như sau:
Tam tổ thị Hoài Văn,
Trí dũng thực vô biên.
Niên thiếu cam thống khổ,
Lao tù tại Trường Yên.
Ngự tứ Trấn Bắc kiếm,
Cửu độ phá ác Nguyên.
Truy Thoát Hoan Như Nguyệt,
Hàm tử trảm Toa Đô,
Bạch Đằng cầm Ô Mã,
Di dức vạn vạn niên.
Trí dũng thực vô biên.
Niên thiếu cam thống khổ,
Lao tù tại Trường Yên.
Ngự tứ Trấn Bắc kiếm,
Cửu độ phá ác Nguyên.
Truy Thoát Hoan Như Nguyệt,
Hàm tử trảm Toa Đô,
Bạch Đằng cầm Ô Mã,
Di dức vạn vạn niên.
Tạm dịch:
Tổ thứ ba là Hoài Văn Vương,
Trí dũng thực vô cùng.
Thời niên thiếu thống khổ,
Lao tù tại Trường Yên.
Được ban kiếm Trấn Bắc,
Chín trận phá giặc Nguyên.
Đuổi Thoát Hoan Như Nguyệt,
Hàm tử giết Toa Đô,
Bạch Đằng bắt Ô Mã,
Để đức lại vạn năm.
Trí dũng thực vô cùng.
Thời niên thiếu thống khổ,
Lao tù tại Trường Yên.
Được ban kiếm Trấn Bắc,
Chín trận phá giặc Nguyên.
Đuổi Thoát Hoan Như Nguyệt,
Hàm tử giết Toa Đô,
Bạch Đằng bắt Ô Mã,
Để đức lại vạn năm.
Bài thơ trên ghi rõ Trần Quốc Toản có “chín trận phá giặc Nguyên”, 9
trận này được nhà nghiên cứu Trần Đại Sỹ ghi chép lại từ gia phả họ Trần như
sau:
1/ Trận Đâu Đỉnh chặn đạo quân Nguyên dùng thượng đạo đánh úp Chi lăng.
Quân Nguyên do Lý Hằng, Ô Mã Nhi chỉ huy (Cùng Hoài Nhân Vương).
2/ Trận đánh chặn không cho Mông Cổ chiếm Thăng Long, để quân dân trong
thành Thăng Long kịp thời di tản (cùng Hoài Nhân Vương).
3/ Trận cùng Chiêu Minh Vương cứu viện Chiêu Văn Vương ở Thanh Hóa.
4/ Trận tái chiếm Trường Yên.
5/ Trận Tây Kết oai hùng (cùng Hoài Nhân Vương).
6/ Trận tái chiếm Thăng Long trong lần chống quân Nguyên thứ 2 (cùng
các tướng khác).
7/ Trận đánh bại và truy đuổi Thoát Hoan ở Như nguyệt (cùng Hưng Đạo
Vương, Hưng Ninh Vương, Hoài Nhân Vương).
8/ Trận Hàm Tử, giết Toa Đô.
9/ Trận Bạch Đằng bắt Ô Mã Nhi.
Nhưng riêng trong gia phả của Hưng Vũ Vương (con trai trưởng của Hưng
Đạo Vương) còn bổ sung thêm 4 chiến công nữa là thành 13 (thập tam):
10/ Trợ giúp Chiêm Thành bắt gian vương Chiêm.
11/ Đánh trận Hỏa giáp, phá đạo quân Sài Thung, bắt sống được Trần Di
Ái (người đầu hàng quân Nguyên).
12/ Cùng với Vũ Uy Vương đánh chặn Thoát Hoan ở phía Bắc.
13/ Chiếm lại thành Thăng Long trong cuộc chiến chống quân Nguyên lần
thứ 3.
Vì vậy mới có câu :
Hoài Văn thập tam chiến,
Uy vũ chấn Trung Nguyên.
Uy vũ chấn Trung Nguyên.
Trần Hưng
Nhận xét
Đăng nhận xét