MÚT MÙA LỆ THỦY
MÚT MÙA LỆ THỦY
"Hết
sẩy" (rất tuyệt vời) - nhiều bạn đọc thốt lên khi đọc bài "Người Sài
Gòn giờ không thấy xài mấy tiếng lóng này nữa". Và thú vị hơn khi nhiều bạn
kể ra hàng loạt tiếng lóng Sài Gòn xưa chưa "đi vùng 5" (chết).
Theo
bạn đọc, Dominic On, trước năm 1975, chính quyền VN cộng hòa ở
miền Nam chia các khu hành chính quân sự thành 4 vùng chiến
thuật, không có vùng 5 nên "đi vùng 5" ám chỉ "đi về miền
cực lạc" (chết).
Tiếng
lóng này, cũng theo Dominic On, tương đương với từ "ngủm củ tỏi", "đi
bán muối" cũng nói một người đã chết, như cá bị ướp muối (!).
Tuy
nhiên, bạn Thanh Minh giải thích do làm muối là diêm dân, đồng âm với
"Diêm vương" (người quản lý cõi âm) nên bán muối là đi gặp Diêm
vương.
Bạn
hongan60 lại cho rằng: Trước năm 1945, thực dân Pháp độc quyền
buôn bán muối nên nếu ai vi phạm luật cấm đó sẽ bị xử tử,
là "đi bán muối". Bạn suongmai lại bảo do nhiều người đi
bán muối xa không về...
Ai
đúng ai sai chưa rõ nhưng chắc chắn tiếng lóng này giờ vẫn còn không
ít bạn trẻ Sài Gòn "vẫn xài tốt".
Thế
là một loạt tiếng lóng Sài Gòn xưa nửa thế kỷ đã được kể ra, như có bạn giải
thích "mút mùa Lệ Thủy" như "chơi tới" hiện nay
do nghệ sĩ cải lương Lệ Thủy nổi tiếng trước và sau 1975 có hơi
rất dài (mà soạn giả Viễn Châu bảo "được báo giới Sài Gòn trước đây phong
tặng là giọng ca chuông ngân"), ca một câu dài "mút chỉ đường
tàu" (ý nghĩa tương đương) nên mới nói "mút mùa Lệ Thủy"
ám chỉ quãng thời gian, quãng đường... mút cuộn chỉ (ví dụ:
"chơi... mút mùa Lệ Thủy" để chỉ những chuyện diễn ra
rất dài, dài tới tới...).
Riêng
"mút chỉ cà tha" thì hơi phức tạp vì cà tha vốn là từ katha
(bùa) của bà con Khmer. Bà con Khmer Nam bộ đeo Cà Tha bằng là những sợi
chỉ ngũ sắc do các vị sư sãi chùa Khmer se sẵn thành từng cuộn dài
"mút chỉ" tặng vào dịp lễ tết.
Cũng
còn không ít người Sài Gòn xài từ "kênh xì po" chỉ thái độ muốn...
gây chuyện, do theo bạn Ngốc, vốn xuất phát từ kênh kiệu kiểu dân thể
thao (sport - xì po).
...Và
thế là hàng loạt từ Sài Gòn xưa mà theo bạn Ben Pham, không chỉ Sài Gòn mà về
miền Tây, nhất là Cà Mau, Bạc Liêu... vẫn nhiều người biết và nói như về xe
có xế nổ (xế là xe + nổ = xe máy), xế điếc (xe không nổ =
xe đạp), xế hộp (xe coi như cái hộp = xe hơi).
Về
trang sức có "đổng" (đồng hồ); giảng (dây chuyền, ví dụ:
"đua giảng" là giựt dây chuyền)...
Về
ứng xử có quê xệ (quê quá mức), xí xọn (nhiều chuyện), xảnh xẹ
(tương đương "chảnh" hiện nay), quá cỡ thợ mộc (quá mức độ bình
thường - ví dụ: "chơi quá cỡ thợ mộc")...
Rồi
một từ lóng mà xưa ai nghe cũng xanh mặt: chó lửa (súng ngắn, súng lục -
na ná với "hàng nóng" hiện nay). Na ná thôi vì "hàng
nóng" hiện nay chỉ súng các loại.
Thật
sự thú vị khi có tiếng lóng giờ nói vẫn có người hiểu như bạn Hai Nhách
nêu: "ghệ" (con gái, bạn gái), xi cà que (người què, hàng kém chất
lượng), xôi (vòng 1 phụ nữ - phải chăng do hình dáng tròn trịa như dĩa
xôi)...
Những tiếng lóng gợi lại cả một thời Sài Gòn chưa xa
Bạn
Văn Nhân kể ra một từ lóng có lẽ hiện nay hiếm người trẻ biết: "thím Thang
Thang" mà theo bạn, ám chỉ bà Trần Lệ Xuân, vợ cố vấn Ngô Đình
Nhu, đệ nhất phu nhân thời "đệ nhất cộng hòa Ngô Đình Diệm"
mà theo bạn vì bà Lệ Xuân hay bốc, lên thang trong ăn nói, hành xử.
"Dân
chơi cầu Ba Cẳng" cũng vậy, dù cầu Ba Cẳng (quận 6, cây cầu đi bộ bắc qua
kênh Hàng Bàng) bây giờ không còn nhưng hình ảnh dân chơi bạt mạng ở một
vùng đất lao động nghèo xưa đất Chợ Lớn, "bất cần thân thể" mà
ai nghe tới cũng nể mặt - bạn Thành Vị nhắc lại tiếng lóng xưa này như nhắc tới
một kỷ niệm một thời mình sống và lớn lên ở khu lao động nghèo này.
Đó
là một trong những khu lao động, sống vật vưởng đầu đường xó chợ, vỉa hè với nhiều
người lang thang thất nghiệp mà người dân gọi đó là dân "ma cà
bông" (thật ra tiếng lóng này vốn là phiên âm của một từ nước
ngoài: vagabond - người lang thang, thất nghiệp, vô gia cư).
Chắc
chắn tiếng lóng Sài Gòn còn vô số những từ còn xài hoặc đã thất truyền, kể khó
mà xuể - nói như bạn Nguyễn Anh: "Nói tới tết Công Gô - ám chỉ chuyện không
bao giờ xảy ra - mới hết".
Quan
trọng hơn, những từ lóng không chỉ nói cho vui mà còn ẩn sâu nhiều điều về cuộc
sống, quan điểm, thời cuộc... mà khi lần mở lại, chúng ta sẽ hiểu hơn, thấm hơn
rất nhiều bất ngờ.
CHUNG
HAI
Nhận xét
Đăng nhận xét