BỎ RƠI VIỆT NAM:-60-CHIẾN DỊCH 275: CHIẾM BAN MÊ THUỘT

 

BỎ RƠI VIỆT NAM:

60-CHIẾN DỊCH 275: CHIẾM BAN MÊ THUỘT

Ước tính tình báo của DAO chính xác đến bất ngờ. Trong khi các cuộc thảo luận về ngân sách tiếp tục diễn ra tại Hoa Kỳ, Bắc Việt đã chuẩn bị cho sự khởi đầu của Chiến dịch 275. Vào cuối tháng 1, quân Bắc Việt bắt đầu điều động thêm lực lượng vào Tỉnh Darlak. Trong tháng 2, người ta nhìn thấy các đoàn xe tải lớn di chuyển về phía nam dọc theo Hành lang Trường Sơn hầu như hàng ngày. Mặc dù máy bay ném bom chiến đấu của Không quân Việt Nam đã tấn công đoàn xe này nhiều như có thể, nhưng chúng không cản trở bao nhiêu các đơn vị và thiết bị ồ ạt chảy vào khu vực. Sư đoàn quân Bắc Việt 320 đóng quân gần Pleiku và Sư đoàn F-10 tại Kontum bắt đầu di chuyển về phía Ban Mê Thuột.  Các sư đoàn quân Bắc Việt khác, bao gồm sư đoàn 312, 316 và 968, đã chiếm giữ các vị trí xung quanh thành phố. Ngoài 5 sư đoàn bộ binh chủ lực của quân Bắc Việt, 15 trung đoàn xe tăng, pháo binh, phòng không và đặc công hoạt động trong khu vực, tổng cộng từ 75.000 đến 80.000 quân. Phòng thủ Ban Mê Thuột là một trung đoàn từ Sư đoàn 23 của QĐVNCH, một nhóm Biệt động và nhiều lực lượng ĐPQ khác nhau. Do đó, so với quân miền Nam, Cộng sản đã đạt được tỷ lệ chiến đấu là 5,5 trên 1 về mặt quân số, 1,2 trên 1 về mặt xe tăng và 2,1 trên 1 về mặt pháo binh trong khu vực xung quanh Ban Mê Thuột.
 
Khi Tướng Dũng đến khu vực này, ông đã thiết lập sở chỉ huy của mình cách Ban Mê Thuột khoảng 30 km về phía đông.  Kế hoạch của ông khá đơn giản, sử dụng một chiến thuật mà ông đã phát triển và lần đầu tiên sử dụng chống lại người Pháp vào năm 1952 được gọi là “hoa sen nở”—một kế hoạch tác chiến trong đó cuộc tấn công sẽ tránh các điểm mạnh ở xa mà bắt đầu đánh vào trung tâm các vị trí của kẻ thù, sau đó lan tỏa ra bên ngoài “như một cánh hoa từ từ bung ra”. Ông dự định bắt đầu cuộc tấn công bằng đòn nghi binh vào nơi khác ở Tây Nguyên để đánh lạc hướng sự chú ý của miền Nam khỏi cuộc tấn công chính của mình. Sau đó, ông sẽ cắt đứt các tuyến đường 14, 19 và 21 để tách rời các tỉnh Tây Nguyên khỏi vùng đất thấp của Quân đoàn II (Pleiku và Nha Trang), do đó ngăn chặn quân đội Việt Nam Cộng hòa tiếp viện cho khu vực Ban Mê Thuột. Khi đạt được điều này, quân đội Bắc Việt sẽ thực hiện cuộc tấn công chính vào thành phố.
 
 Mặc dù tình báo của QLVNCH đã dự đoán đúng rằng quân Bắc Việt đang chuẩn bị chiếm Ban Mê Thuột, Trung tướng Phạm Văn Phú, tư lệnh Quân đoàn II không đồng tình với đánh giá này, tin rằng động thái của địch về phía Ban Mê Thuột mang tính chất nghi binh và mục tiêu chính sẽ là thành phố Pleiku hoặc Kontum. Nhận định của ông đã trúng kế hoạch đánh lừa của quân Bắc Việt, khi họ ra đòn tấn công vào nhiều tiền đồn và các căn cứ hỏa lực ở phía bắc và phía tây hai thành phố này. Theo đó, Phú giữ Sư đoàn 23 VNCH ở lại Pleiku. Ngay cả khi tư lệnh quân đoàn nhận được xác nhận rằng Sư đoàn 320 quân Bắc Việt đang tiến về Ban Mê Thuột, ông chỉ gửi một trung đoàn, trung đoàn 53 từ Sư đoàn 23, đến thành phố.
 
Trận chiến Ban Mê Thuột bắt đầu vào ngày 1 tháng 3 với các cuộc tấn công nghi binh của Sư đoàn 968 quân Bắc Việt vào các căn cứ hỏa lực phía bắc và phía tây Pleiku. Ngày 4 tháng 3, quân Bắc Việt cắt đứt Đường 19 tại hai nơi giữa Qui Nhơn và Pleiku. Ngày 5 tháng 3, lực lượng quân Bắc Việt bổ sung đã chặn Đường 21 tại ba nơi giữa Ban Mê Thuột và bờ biển. Tuy nhiên, Tướng Phú vẫn tin rằng mục tiêu của địch là Pleiku.  Vào ngày 8 tháng 3, Trung đoàn 9 của Sư đoàn 320 quân Bắc Việt đã cắt đứt Đường 14 ở phía bắc Buôn Blech, do đó hoàn thành việc cô lập Ban Mê Thuột. Đến giữa trưa ngày 9 tháng 3, ngay cả Phú cũng thấy rõ ràng quân Bắc Việt đang tập trung nỗ lực vào Ban Mê Thuột. Ông đã vội vã điều động Tập đoàn quân Biệt động 21 đến Buôn Hồ, cách thành phố 20 dặm về phía bắc, và gọi Bộ Tổng tham mưu xin tăng viện, nhưng họ đã nhanh chóng trả lời ông rằng không còn quân nào cả.
 
Cuộc tấn công trực tiếp vào Ban Mê Thuột bắt đầu lúc 02 giờ sáng ngày 10 tháng 3 khi quân Bắc Việt mở hai mũi giáp công bằng xe tăng và bộ binh, gồm ba sư đoàn. Vinh dự thực hiện cuộc tấn công đầu tiên thuộc về Sư đoàn 320 quân Bắc Việt, đơn vị mà Dũng đã chỉ huy trước đây trong sự nghiệp của mình. Sư đoàn tấn công từ phía bắc để chiếm kho đạn dược và một đường băng nhỏ cho máy bay hạng nhẹ, chiếm được cả hai vào giữa buổi chiều.  Sư đoàn 320 đã chỉ đạo một mũi dùi thứ hai vào sân bay Phương Đức ở phía đông thành phố, nhưng Trung đoàn 53 VNCH đã chống trả quyết liệt, làm chậm cuộc tấn công của quân đội Bắc Việt tại đó.
 
Trong khi Sư đoàn 320 tấn công ở phía bắc, Sư đoàn F-10 của quân đội Bắc Việt và các đơn vị của Sư đoàn 316 đã tấn công từ phía nam. Cuộc tấn công của họ, nhằm vào sở chỉ huy khu vực, nhanh chóng trở thành một trận chiến ác liệt, trong đó quân miền Nam đã chiến đấu rất cừ, gây tổn thất nặng nề cho kẻ thù. Tuy nhiên, tình thế đã thay đổi khi quân Sài Gòn, thể hiện sự bất lực cố hữu trong việc phối hợp hỏa lực hỗ trợ, nhắm vào xe tăng địch đang tấn công nhưng quả pháo lại rơi trúng sở chỉ huy khu vực, phá hủy hệ thống liên lạc và giết chết và làm bị thương nhiều nhân sự chủ chốt. Đến thời điểm đó, hàng phòng thủ VNCH hầu như đã sụp đổ.  Những binh sĩ sống sót đã rút lui dưới áp lực nặng nề về sở chỉ huy của Sư đoàn 23 VNCH (một đơn vị tiền phương do sư đoàn phó của Sư đoàn 23, Đại tá Vũ Thế Quang, chỉ huy) tại sân bay, nơi họ nhanh chóng bị bao vây bởi xe tăng và bộ binh của quân Bắc Việt. Đến đêm, quân Bắc Việt đã kiểm soát hầu hết khu vực trung tâm thành phố trong khi quân miền Nam vẫn giữ các vị trí biệt lập trên sân bay và dọc theo chu vi về phía đông, tây và nam. Trận chiến tiếp tục cho đến tận đêm với quân Bắc Việt sử dụng súng phun lửa để đánh tan tác quân phòng thủ Việt Nam Cộng hòa. Vào đầu giờ tối, phần còn lại của Sư đoàn 316 đã áp sát Ban Mê Thuột, hoàn thành việc bao vây thành phố. Vào thời điểm này, quân phòng thủ còn lại đã bị áp đảo về số lượng.  Tệ hơn nữa, một phi đội A-37 của Không quân Việt Nam đã vô tình thả bom xuống Sở chỉ huy tiền phương của Sư đoàn 23, làm gián đoạn mọi liên lạc giữa Đại tá Quang và sở chỉ huy sư đoàn tại Pleiku. Không thể liên lạc với cấp trên của sư đoàn, quân miền Nam không thể phối hợp hỗ trợ trên không rất cấp thiết. Ngày hôm sau, quân Bắc Việt, không bị máy bay ném bom chiến đấu của Không quân Việt Nam cản trở, đã tăng cường cường độ tấn công. Đến trưa ngày 11 tháng 3, quân Bắc Việt đã chiếm được sở chỉ huy tiền phương và hầu hết các vị trí còn lại của QĐVNCH, bắt giữ nhiều sĩ quan cấp cao trong quá trình này, bao gồm cả tỉnh trưởng và Đại tá Quang.